* Του Chuck Pfarrer
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν ανακοίνωσε την επιτυχή δοκιμή του πυρηνοκίνητου πυραύλου cruise 9M730 Burevestnik (ονομασία ΝΑΤΟ: Skyfall), ενός οπλικού συστήματος που, σύμφωνα με τη Μόσχα, διαθέτει «απεριόριστο βεληνεκές» και δυνατότητα αποφυγής των υφιστάμενων συστημάτων πυραυλικής άμυνας.
Πλαισιωμένος από τον αρχηγό των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων, στρατηγό Βαλέρι Γκερασίμοφ, ο Πούτιν χαρακτήρισε τη δοκιμαστική πτήση των περίπου 14.000 χιλιομέτρων στην Αρκτική ως «ιστορικό ορόσημο» για τη ρωσική τεχνολογία όπλων.
Η εξαγγελία έρχεται σε μια περίοδο όπου η Ρωσία αντιμετωπίζει βαριές στρατιωτικές απώλειες στην Ουκρανία, οικονομικές πιέσεις λόγω των δυτικών κυρώσεων και πλήγματα στις ενεργειακές της υποδομές.
Ένα επικίνδυνο σχέδιο από το παρελθόν
Κατά τον Pfarrer, στην πραγματικότητα, ο Burevestnik αντιπροσωπεύει μια τρέλα του Φρανκενστάιν: μια αναβίωση μιας έννοιας καταστροφής που οι Ηνωμένες Πολιτείες εγκατέλειψαν πριν από δεκαετίες ως επικίνδυνη και ανεφάρμοστη.
Το πρόγραμμα Burevestnik παρουσιάστηκε αρχικά το 2018 ως «αήττητο» όπλο, βασισμένο στην τεχνολογία της πυρηνικής πρόωσης ramjet – ενός μικρού αντιδραστήρα που θερμαίνει τον αέρα για την παραγωγή ώθησης, επιτρέποντας υπερατλαντικές πτήσεις σε χαμηλό υψόμετρο.
Ωστόσο, σύμφωνα με δυτικούς στρατιωτικούς αναλυτές, ο πύραυλος αποτελεί αναβίωση μιας παλιάς και εξαιρετικά επικίνδυνης ιδέας: του αμερικανικού προγράμματος Project Pluto της δεκαετίας του 1950, το οποίο εγκαταλείφθηκε το 1964 εξαιτίας σοβαρών κινδύνων ραδιενεργού μόλυνσης και τεχνικής αστάθειας.
Ο μη θωρακισμένος αντιδραστήρας του Burevestnik, όπως επισημαίνουν οι ειδικοί, εκπέμπει προϊόντα σχάσης (όπως καίσιο-137 και ιώδιο-131) καθ’ όλη τη διάρκεια της πτήσης του, μολύνοντας τον αέρα και τις περιοχές δοκιμών.
Αποτυχημένες δοκιμές και θανατηφόρα ατυχήματα
Από την έναρξη του προγράμματος, οι Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες υπηρεσίες πληροφοριών έχουν καταγράψει τουλάχιστον 13 δοκιμές μέχρι το 2021, με πάνω από το 80% να αποτυγχάνουν. Σε αρκετές περιπτώσεις, οι πύραυλοι εξερράγησαν κατά την εκτόξευση ή συνετρίβησαν στη Λευκή Θάλασσα, προκαλώντας ραδιενεργή ρύπανση.
Το πιο σοβαρό περιστατικό σημειώθηκε στις 8 Αυγούστου 2019 στο πεδίο δοκιμών της Nyonoksa, όταν μια προσπάθεια ανάκτησης βυθισμένου πρωτοτύπου οδήγησε σε έκρηξη πυρηνικού αντιδραστήρα. Πέντε τεχνικοί της Rosatom σκοτώθηκαν επιτόπου και ακόμη τρεις υπέκυψαν σε οξύ σύνδρομο ακτινοβολίας, ενώ δεκάδες εργαζόμενοι και διασώστες υπέστησαν σοβαρή έκθεση σε ραδιενέργεια, με αποτέλεσμα την «έκρηξη» των καρκινογενέσεων.
Η έκρηξη προκάλεσε ραδιενεργό νέφος που αύξησε προσωρινά τα επίπεδα ακτινοβολίας στην πόλη Severodvinsk κατά 16 φορές, οδηγώντας σε εκκενώσεις και μακροχρόνιες περιβαλλοντικές επιπτώσεις στη βόρεια Ρωσία και τη Νορβηγία.
Αμφίβολη «επιτυχία»
Η νέα δοκιμή του Οκτωβρίου χαρακτηρίστηκε από το Κρεμλίνο ως πλήρως επιτυχής, όμως δεν έχει υπάρξει ανεξάρτητη επιβεβαίωση των ισχυρισμών. Δυτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι ακόμη και αν ο πύραυλος πέτυχε περιορισμένη πτήση, το πρόγραμμα παραμένει εξαιρετικά επικίνδυνο και τεχνικά ασταθές.
«Πρόκειται για ένα όπλο με ανυπολόγιστο ρίσκο, που παραβιάζει τη λογική της πυρηνικής ασφάλειας», αναφέρουν ειδικοί σε διεθνείς συνθήκες ελέγχου εξοπλισμών, υπογραμμίζοντας τον κίνδυνο διαρροής ραδιενέργειας και παγκόσμιας οικολογικής καταστροφής σε περίπτωση αποτυχημένων πτήσεων.
Το μήνυμα πίσω από την επίδειξη ισχύος
Η ανακοίνωση της Μόσχας θεωρείται από παρατηρητές προσπάθεια πολιτικής και ψυχολογικής προβολής ισχύος σε μια στιγμή όπου η Ρωσία αντιμετωπίζει στρατιωτική φθορά και διεθνή απομόνωση.
Παρά τη ρητορική περί «ανίκητων όπλων», ο Burevestnik παραμένει για πολλούς σύμβολο της απερισκεψίας ενός καθεστώτος που ρισκάρει την περιβαλλοντική ασφάλεια για λόγους πολιτικής επίδειξης.
Όπως σημειώνουν αναλυτές, το πρόγραμμα ενδέχεται να αποδειχθεί «περισσότερο επικοινωνιακό όπλο παρά στρατηγικό πλεονέκτημα» — με κόστος όχι μόνο για τη Ρωσία, αλλά και για τη διεθνή σταθερότητα.
- Πρώην αρχηγός μοίρας για την ομάδα SEAL Team Six του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ, ο Chuck Pfarrer είναι ένας από τους συγγραφείς με τις μεγαλύτερες πωλήσεις στη λίστα των New York Times. Ως δημοσιογράφος, έχει γράψει εκτενώς για τη Βεγγάζη και κατά τη διάρκεια του πολέμου ΗΠΑ-Αφγανιστάν έκανε ρεπορτάζ από την Καμπούλ και το Μπαγκράμ, ενώ πετούσε αποστολές με την Αφγανική Πολεμική Αεροπορία. Ο Pfarrer έχει εμφανιστεί ως ειδικός σε στρατιωτικές υποθέσεις και αντιτρομοκρατία στα CNN, ABC, BBC, CSPAN2, NPR, Al Jazeera, CBC και MSNBC. Έχει γράψει άρθρα γνώμης για τους New York Times
Πηγή: Kyiv Post