Ανάλυση: Θρίαμβος Ερντογάν χωρίς απόλυτη πλειοψηφία στη βουλή

Του Δημήτρη Καιρίδη 

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επανεκλέγεται στην Προεδρία της Τουρκικής Δημοκρατίας από τον πρώτο γύρο, αφήνοντας πολύ πίσω τον υποψήφιο της κεμαλικής αντιπολίτευσης, Μουχαρέμ Ιντσέ. Πρόκειται για έναν προσωπικό θρίαμβο του χαρισματικού Τούρκου ηγέτη που έχει κυριαρχήσει στην Τουρκία του 21ου αιώνα, όπως ο Μουσταφά Κεμάλ στην Τουρκία του 20ου αιώνα.

Ωστόσο, το κυβερνών κόμμα της Δικαιοσύνης και της Ανάπτυξης χάνει οριακά την απόλυτη πλειοψηφία του στην τουρκική βουλή, μιας και το φιλοκουρδικό Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών ξεπέρασε το 10% των ψήφων και μπήκε στη βουλή. Τώρα, το κυβερνών κόμμα θα πρέπει να συνεργαστεί είτε με τους ακροδεξιούς εθνικιστές του Ντεβλέτ Μπαχτσελί είτε να αναζητήσει νέους κυβερνητικούς εταίρους στην αντιπολίτευση.

Το βέβαιο είναι ότι το κυβερνών κόμμα απέχει πάρα πολύ από την πλειοψηφία των 2/3, δηλαδή των 400 εδρών στην 600 εδρών νέα βουλή της Τουρκίας, η οποία χρειάζεται για τη σύνταξη του νέου τουρκικού συντάγματος. Άρα, εκ των πραγμάτων, ο Ερντογάν θα πρέπει να αναζητήσει ευρύτερες συμμαχίες καθώς η νέα βουλή είναι συντακτική.

Στα αξιοσημείωτα της αναμέτρησης είναι η πολύ μεγάλη συμμετοχή που έφθασε το 87%, η πολύ καλύτερη επίδοση του Μουχαρέμ Ιντσέ από την επίδοση του κόμματός του, του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος, που παρέμεινε καθηλωμένο στο 22%, η επιτυχία του Καλού Κόμματος αλλά όχι και της υποψηφίας του Μεράλ Ακσενέρ, η οποία, παρά τις αρχικές προσδοκίες, περιορίστηκε στο 7,5% των ψήφων, και η επιτυχία του φιλοκουρδικού κόμματος, το οποίο παρά τις απηνείς διώξεις κατάφερε να ξαναμπεί στην τουρκική βουλή, έχοντας προσελκύσει την υποστήριξη και μερικών φιλελεύθερων και προοδευτικών Τούρκων πέρα από τη νοτιανατολική Τουρκία. Τέλος, γεωγραφικά, η κεμαλική αντιπολίτευση κυριάρχησε στη δυτική Τουρκία, δηλαδή στην ανατολική Θράκη και τα παράλια του Αιγαίου με επίκεντρο τη Σμύρνη, το φιλοκουρδικό κόμμα στις επαρχίες της νοτιοανατολικής Τουρκίας στα σύνορα με τη Συρία και το Ιράκ, με επίκεντρο το Ντιγιάρμπακιρ, και το κυβερνών κόμμα στο εσωτερικό της Μικράς Ασίας και στα παράλια της Μεσογείου και του Ευξείνου Πόντου.

Εν ολίγοις, οι εκλογές της 24 Ιουνίου 2018 απέδειξαν ότι η δημοκρατία στην Τουρκία διαθέτει αξιοσημείωτες αντοχές παρά τα σοβαρά πλήγματα που έχει υποστεί τα τελευταία χρόνια. Η Τουρκία παραμένει συντηρητική και δεξιόστροφη και ο Ερντογάν παραμένει πολιτικά κυρίαρχος. Ωστόσο, είναι αναγκασμένος να συγκατοικήσει με την αντιπολίτευση, την ίδια ώρα που αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση για την μετά τον Ερντογάν εποχή που οι επόμενες προεδρικές εκλογές, κατά πάσα πιθανότητα, θα σηματοδοτήσουν. Τέλος, η αντιπολίτευση, παρά τη σχετική πρόοδο που σημείωσε, έχει πολύ δρόμο ακόμα για να κερδίσει την εμπιστοσύνη των λαϊκών μαζών στο εσωτερικό της Μικράς Ασίας και στην περιφέρεια των μεγάλων πόλεων όπου και κρίνεται το αποτέλεσμα.