Η πορεία προς και μετά το Brexit – BINTEO

Του Δημήτρη Καιρίδη

Αν και ο μεγάλος Άγγλος πολιτικός, Ουίνστων Τσώρτσιλ, μίλησε το 1946 υπέρ της δημιουργίας των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης, η Μεγάλη Βρετανία δεν συνυπέγραψε τη Συνθήκη της Ρώμης, η οποία δημιούργησε την ΕΟΚ το 1957. Η Βρετανία έγινε μέλος της ΕΟΚ το 1973, στην πρώτη διεύρυνση, μετά τον θάνατο του Ντε Γκωλ, ο οποίος είχε ασκήσει δυο φορές βέτο εναντίον της βρετανικής υποψηφιότητας. Στο δημοψήφισμα της 5ης Ιουνίου 1975 το 67% τάχθηκε υπέρ της συμμετοχής της Βρετανίας στην ΕΟΚ. Η Μάργκαρετ Θάτσερ προκάλεσε την πρώτη μεγάλη σύγκρουση μεταξύ Λονδίνου και Βρυξελλών κερδίζοντας το περίφημο rebate από τον κοινοτικό προϋπολογισμό.

Στην πορεία, η Βρετανία εξασφάλισε μια σειρά από opt-outs από τις ευρωπαϊκές συνθήκες, με πιο σημαντικά την εξαίρεσή της από τη ζώνη Σένγκεν και το ευρώ. Ο ευρωσκεπτικισμός διαίρεσε το συντηρητικό κόμμα και βρήκε μεγάλη υποστήριξη από τον λαϊκό Τύπο των tabloids. Στην ουσία, η Βρετανία υποστήριζε τη χωρίς όριο διεύρυνση και τον περιορισμό της ευρωπαϊκής ενοποίησης σε μια ζώνη ελεύθερου εμπορίου χωρίς κοινές πολιτικές.

Όταν ο Ντέιβιντ Κάμερον αναπάντεχα κέρδισε την απόλυτη πλειοψηφία στις εκλογές της 7ης Μαΐου 2015, υποχρεώθηκε να τιμήσει τη δέσμευσή του για ένα νέο δημοψήφισμα. Το δημοψήφισμα πραγματοποιήθηκε στις 23 Ιουνίου 2016 και το 52% των ψηφοφόρων υποστήριξαν το Brexit. Το Λονδίνο, η Σκοτία και η Βόρειος Ιρλανδία ψήφισαν υπέρ της παραμονής στην Ευρωπαϊκή Ένωση ενώ η αγγλική επαρχία τάχθηκε αναφανδόν υπέρ της εξόδου.

Οι συνέπειες του Brexit είναι προς το παρόν κυρίως πολιτικές και έχουν οδηγήσει το άλλοτε σταθερό βρετανικό πολιτικό σύστημα σε πρωτοφανή περιδίνηση, αφού για την πλειοψηφία των βουλευτών και, σίγουρα, των Λόρδων ο λαός ψήφισε λάθος. Η κυβέρνηση της Τερέζας Μέι δεν έχει την πλειοψηφία, οι υπουργοί αλλάζουν με πρωτοφανή συχνότητα, το Εργατικό Κόμμα είναι δημοφιλές στους νέους αλλά η σκέψη ότι ο Τζέρεμι Κόρμπιν θα μετακομίσει στη Ντάουνιγκ Στριτ προκαλεί τρόμο σε πολλούς, οι Φιλελεύθεροι στερούνται ηγεσίας και οι Σκοτσέζοι εθνικιστές βρίσκονται σε κάθοδο μετά την ήττα του δικού τους δημοψηφίσματος.