Η επιστροφή της Ελλάδας;

Του Δημήτρη Καιρίδη,

Η πρόσφατη σύνοδος κορυφής της Ε.Ε. σηματοδότησε την πλήρη ταύτιση της Ελλάδας με την κεντρική ευρωπαϊκή γραμμή, όπως αυτή εκφράζεται από τους δυο βασικούς ηγέτες της σημερινής Ευρώπης, την Άνγκελα Μέρκελ της Γερμανίας και τον Εμμανουέλ Μακρόν της Γαλλίας.

Η μεταμόρφωση του Έλληνα πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, από ριζοσπάστη φιλόδοξο ανατροπέα της ευρωπαϊκής τάξης πραγμάτων, σε βασικό πυλώνα αυτής της τάξης είναι εντυπωσιακή. Πέρα από τις όποιες εσωτερικές πολιτικές σκοπιμότητες που αυτή η επανατοποθέτηση εξυπηρετεί, προκειμένου να δημιουργηθεί ένας αξιόπιστος κεντροαριστερός πόλος στην Ελλάδα, η ελληνική στροφή έχει συνέπειες για τη θέση και τον ρόλο της Ελλάδας στην Ευρώπη και διεθνώς.

Καθώς πλησιάζει η επέτειος των τριών χρόνων από το αμφιλεγόμενο ελληνικό δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου 2015, το οποίο αποτέλεσε την κορύφωση του καταστροφικού πρώτου εξαμήνου του 2015 που κόστισε δισεκατομμύρια, οδήγησε στους ελέγχους κεφαλαίων και, παραλίγο, στην έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ και, ενδεχομένως, την Ε.Ε., η Ελλάδα σήμερα επιχειρεί, όπως ο Τσίπρας δηλώνει, να γίνει μέρος της λύσης αντί μέρος του ευρωπαϊκού προβλήματος. Αντί να αλλάξει την Ευρώπη προς το προοδευτικότερο, ο Έλληνας πρωθυπουργός δικαίως αντιλαμβάνεται τον δεξιό λαϊκισμό ως τη μεγάλη απειλή για τη σημερινή Ευρώπη και τους Μέρκελ και Μακρόν ως μεγάλους συμμάχους του στον αγώνα για την αντιμετώπισή της.

Η ολοκλήρωση του τρίτου μνημονίου, η υπογραφή της συμφωνίας των Πρεσπών και η ελληνική προθυμία στη λύση του μεταναστευτικού σηματοδοτούν την ελληνική στροφή. Ο δυτικός και φιλο-ευρωπαϊκός προσανατολισμός της Ελλάδας επιβεβαιώνεται με πανηγυρικό τρόπο και η τραυματισμένη από την κρίση γεω-στρατηγική θέση της χώρας αναβαθμίζεται. Τώρα η Ελλάδα θα πρέπει να εκμεταλλευτεί στο έπακρο τις διεθνείς της συμμαχίες.

Ταυτόχρονα, ο Αλέξης Τσίπρας θα πρέπει να πείσει ότι η στροφή δεν είναι εργαλειακή και άρα προσωρινή αλλά στρατηγική και μόνιμη. Θα πρέπει να αντιλαμβάνεται ότι έχει πολύ δρόμο μέχρι η στροφή του να αποκτήσει αξιοπιστία μετά τα όσα μεσολάβησαν. Και πως η αξιοπιστία δεν ανακτάται μόνο με δηλώσεις αλλά με συγκεκριμένες πράξεις. Η πιο κρίσιμη από αυτές είναι η θεσμική ενίσχυση του κράτους δικαίου και η απομάκρυνση του από την ακραία πόλωση στο εσωτερικό, που θα τον διαφοροποιούσαν από τον αντι-φιλελεύθερο λαϊκισμό των Ανατολικοευρωπαίων που ο ίδιος καταγγέλλει.