Του Δημήτρη Καιρίδη
Τα αποτελέσματα των χθεσινών εκλογών στο γερμανικό κρατίδιο της Έσσης, που περιλαμβάνει τη Φρανκφούρτη-την οικονομική πρωτεύουσα της Ευρώπης, χαρακτηρίζονται καταστροφικά για τον κυβερνητικό συνασπισμό Χριστιανοδημοκρατών και Σοσιαλδημοκρατών, που κυβερνά τη Γερμανία. Και τα δυο κόμματα έχασαν μεγάλο μέρος της δύναμής τους, αν και οι Χριστιανοδημοκράτες αναμένεται να διατηρηθούν στην τοπική κυβέρνηση, σε συμμαχία με τους Πράσινους, που τα πήγαν περίφημα. Το πρόβλημα το έχουν κυρίως οι Σοσιαλδημοκράτες, που είναι πια πανγερμανικά τρίτο κόμμα, πίσω από τους Πράσινους, και που συνεχίζουν να αιμορραγούν, καθώς συμμετέχουν σε μια αντιδημοφιλή κυβέρνηση στο Βερολίνο που δυσκολεύεται να κυβερνήσει καθώς κατατρέχεται από εσωτερικές έριδες.
Τα δυο ιστορικά κόμματα της Γερμανίας λαμβάνουν στις δημοσκοπήσεις γύρω στο 40% μαζί, όταν οι Χριστιανοδημοκράτες μόνοι τους στις εκλογές του 2013 είχαν λάβει 41,5%. Το ποσοστό των δυο παραδοσιακών γερμανικών κομμάτων είναι πολύ χαμηλότερο μεταξύ των νεότερων γενιών. Και τα δυο κόμματα είναι κόμματα, σε μεγάλο βαθμό, συνταξιούχων. Αντίθετα, οι Πράσινοι και η Εναλλακτική για τη Γερμανία βρίσκονται σε άνοδο και καρπώνονται τη φθορά των παλιών κομμάτων.
Αντίστοιχα φαινόμενα παρατηρούνται και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Στη Γαλλία, ο Εμμανουέλ Μακρόν ανατίναξε το παλιό πολιτικό σύστημα, περιθωριοποιώντας τους Σοσιαλιστές και περιορίζοντας σημαντικά τους Γκωλικούς. Η Ιταλία κυβερνιέται από έναν συνασπισμό νέων κομμάτων. Στην Ισπανία το άλλοτε κραταιό Λαϊκό Κόμμα πιέζεται, υπό το βάρος των σκανδάλων διαφθοράς, ενώ και οι Σοσιαλιστές είδαν μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων τους να μετακινούνται στους Podemos.
Η Ελλάδα έζησε τις ανακατατάξεις αυτές την περίοδο 2012-2015, με τη συντριβή του ΠΑΣΟΚ, τον περιορισμό της Νέας Δημοκρατίας (ΝΔ) και την άνοδο του Σύριζα και της Χρυσής Αυγής. Τα τέσσερα χρόνια στην αντιπολίτευση έχουν ωφελήσει δημοσκοπικά τα παλιά ελληνικά κόμματα, όμως ακόμα και η ΝΔ, η οποία αναμένεται να σχηματίσει την επόμενη κυβέρνηση, έχει πρόβλημα διείσδυσης στις νέες ηλικίες.
Ο Αλέξης Τσίπρας επαγγέλθηκε το 2015 ότι θα αλλάξει την Ευρώπη. Στην πορεία άλλαξε ο ίδιος και η χώρα πλήρωσε βαρύ τίμημα για τη σύγκρουση, που επέλεξε το πρώτο εξάμηνο του 2015, με τους πιστωτές της. Όμως η Ευρώπη αλλάζει, όχι βέβαια εξαιτίας της Ελλάδας και ούτε προς την κατεύθυνση που οραματίστηκε ο Τσίπρας. Αλλάζει υπό το βάρος των αποτυχιών του παλαιού πολιτικού συστήματος, της πίεσης της παγκοσμιοποίησης, σε επίπεδο οικονομίας και μετανάστευσης, και των αντιφάσεων της ευρωπαϊκής ενοποίησης μεταξύ οικονομικής συνεργασίας, δημοκρατίας και έθνους-κράτους. Οι αλλαγές αυτές θα αποτυπωθούν αναπόφευκτα στη σύνθεση του νέο ευρω-κοινοβουλίου, το οποίο θα εκλεγεί τον προσεχή Μάιο, και θα συγκαθορίσουν το μέλλον της Ελλάδας στην Ευρώπη την επόμενη δεκαετία.
φωτογραφία EPA