Ίλιντεν τέλος

Του Δημήτρη Καιρίδη

Πηγές του Μεγάρου Μαξίμου διέρρευσαν ότι ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας δεν απέρριψε την πρόταση «Μακεδονία του Ίλιντεν» που του έκανε ο σκοπιανός ομόλογός του, Ζόραν Ζάεφ, στη Σόφια την περασμένη Πέμπτη, σε μια προσπάθεια να αποσπάσει τη δέσμευση για χρήση του ονόματος erga omnes, που αποτελεί την προϋπόθεση αποδοχής του όποιου συμβιβασμού από την ελληνική πλευρά. Η αντιπολίτευση βεβαίως έχει κάθε δικαίωμα να καταγγέλλει τον Τσίπρα για μυστική διπλωματία, προχειρότητα και επιπολαιότητα, εμφανιζόμενος να αποδέχεται τον λάθος επιθετικό προσδιορισμό, ο οποίος δημιουργεί περισσότερα προβλήματα από όσα λύνει.

Η διαπραγμάτευση για την επίλυση του σύγχρονου «Μακεδονικού» αποτελείται από τρία μέρη: το όνομα, το συνοδευτικό πακέτο και τη διαδικασία. Οι αισιόδοξοι πιστεύουν ότι η λύση στο όνομα είναι το εύκολο (δεν υπάρχει άπειρος συνδυασμός επιθετικών προσδιορισμών), το συνοδευτικό πακέτο (εθνότητα, γλώσσα κλπ) είναι πιο δύσκολο και πως αν υπάρξει συμφωνία στην ουσία, η διαδικασία βρίσκεται (διεθνής συνθήκη, αλλαγή συντάγματος, δημοψήφισμα κλπ) και πως, σε κάθε περίπτωση, δεν θα πρέπει η διαδικασία να αφεθεί να υπονομεύσει τη συμφωνία στην ουσία.

Φαίνεται, ωστόσο, ότι οι απαισιόδοξοι έχουν περισσότερο δίκιο. Η διαδικασία μονίμως εισχωρεί και δημιουργεί πρόβλημα στην ουσία. Η απαίτηση της ελληνικής πλευράς για λύση erga omnes επιβάλλει στους Σκοπιανούς να αλλάξουν την ονομασία του κράτους τους όχι μόνον στις διεθνείς του σχέσεις αλλά και σε κάθε εσωτερική του έκφανση και προϋποθέτει την αλλαγή του συντάγματος. Ο Ζάεφ δεν έχει τις ψήφους για μια τέτοια αλλαγή και αν κρίνουμε από την απόρριψη του Ίλιντεν από το VMRO δεν πρόκειται να τους βρει. Στο μεταξύ, οποιαδήποτε ευφάνταστη λύση του αδιεξόδου που θα βασίζεται σε μια δυναμική προσέγγισης βήμα-βήμα, όπου η ελληνική πλευρά θα διαθέτει πολλαπλά βέτο για να ελέγχει το πέρασμα στην επόμενη φάση (ένταξη στο ΝΑΤΟ, έναρξη διαπραγματεύσεων για την Ε.Ε., κλείσιμο κεφαλαίων, ένταξη στην Ε.Ε.) θα καταγγέλλεται από τη Νέα Δημοκρατία ως «σαλαμοποίηση».

Ο Τσίπρας καλλιέργησε μεγάλες προσδοκίες και σήμερα βρίσκεται προ των αδιεξόδων στα οποία και ο ίδιος συνετέλεσε, επιχειρώντας να χρησιμοποιήσει το Σκοπιανό για να δημιουργήσει προβλήματα στην αντιπολίτευση. Η λύση απομακρύνεται, παρά το γεγονός ότι ο Ζάεφ την επιδίωξε περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον ηγέτη της γείτονος από το 1991 και μετά.