Του Δημήτρη Καιρίδη
Η απόφαση του Ιταλού Προέδρου Σέρτζιου Ματαρέλλα να μην δεχτεί τον διορισμό του Πάολο Σαβόνα ως υπουργού οικονομικών στην κυβέρνηση συνασπισμού του Κινήματος των 5 Αστεριών και της Λίγκας του Βορρά, με πρωθυπουργό τον Τζιουσέπε Κόντε, αποτελεί πολιτικά μια εξαιρετικά παρακινδυνευμένη ενέργεια. Ο κίνδυνος αυξήθηκε ακόμα περισσότερο, από την απόφαση του Ματαρέλλα να διορίσει τον Κάρλο Κοτταρέλλι ως υπηρεσιακό πρωθυπουργό μιας κυβέρνησης τεχνοκρατών, μέχρι τις επόμενες εκλογές που θα διεξαχθούν το φθινόπωρο. Ο Κοτταρέλλι υπήρξε στέλεχος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.
Ο Ματαρέλλα δικαίως επικαλείται το γεγονός ότι ο διορισμός ενός οικονομολόγου, όπως ο Σαβόνα, με ξεκάθαρες θέσεις εναντίον του ευρώ, στην ευαίσθητη θέση του υπουργού οικονομικών, υφαρπάζει τη λαϊκή εντολή, μιας και, στις πρόσφατες εκλογές της 4ης Μαρτίου, ο ιταλικός λαός δεν ρωτήθηκε και, κατά συνέπεια, δεν αποφάσισε αν θέλει να φύγει από το ευρώ.
Η ενέργεια του Ματαρέλλα δεν είναι ούτε αντισυνταγματική ούτε πρωτοφανής. Πολλές φορές στο παρελθόν, οι Ιταλοί Πρόεδροι υπέδειξαν στους πρωθυπουργούς μια συγκεκριμένη επιλογή για κάποια ευαίσθητη θέση. Μέχρι σήμερα, οι πρωθυπουργοί αποδέχονταν τις προεδρικές προτροπές και η σύγκρουση αποφεύγονταν. Τώρα όμως την πλειοψηφία στην ιταλική βουλή δεν την έχουν συνηθισμένοι αλλά «νέοι» πολιτικοί. Αυτοί οι «νέοι» πολιτικοί όχι μόνο δεν αποδέχτηκαν τη σύσταση του Προέδρου αλλά τον κατήγγειλαν για εσχάτη προδοσία και ζήτησαν την παραπομπή του.
Με λίγα λόγια, στην Ιταλία έχει στηθεί ένα σκηνικό σύγκρουσης που προς το παρόν ευνοεί τους λαϊκιστές. Από τη μια μεριά είναι ο Πρόεδρος, οι θεσμοί, το κατεστημένο, οι Βρυξέλλες, η Γερμανία και το ΔΝΤ και από την άλλη μεριά το Κίνημα των 5 Αστεριών και η Λίγκα, ο λαός και η νέα εποχή. Τόσο ο Ντι Μάιο, ηγέτης του Κινήματος, όσο και ο Σαλβίνι, ηγέτης της Λίγκας, έσπευσαν να εκμεταλλευτούν τη σύγκρουση. Το αφήγημά τους είναι απλό, καίριο και δηλητηριώδες: η Ιταλία υποφέρει από τις παλιές, διεφθαρμένες και ξεπουλημένες στις Βρυξέλλες ελίτ και μόνον αυτοί αντιπροσωπεύουν και υπερασπίζονται τα γνήσια λαϊκά συμφέροντα. Τα παλιά κόμματα, το Δημοκρατικό στα αριστερά και η Φόρτσα στα δεξιά, βρίσκονται σε αμηχανία και πολιτική παράλυση και όλα δείχνουν ότι στις προσέχεις εκλογές θα επικρατήσουν με άνεση οι άφθαρτοι λαϊκιστές.
Ο μόνος που ίσως μπορεί να αναχαιτίσει την επερχόμενη λαίλαπα είναι ο ίδιος ο Μπερλουσκόνι με τα παντοδύναμα τηλεοπτικά κανάλια του. Αυτή θα είναι ίσως μια από τις μεγαλύτερες ειρωνείες της ιστορίας: ο πολιτικός που η Μέρκελ εκδίωξε το φθινόπωρο του 2011 να αποτελεί σήμερα τη μοναδική της ελπίδα για τη διάσωση της Ιταλίας από ένα αντι-συστημικό τσουνάμι με πανευρωπαϊκές συνέπειες. Για την ιταλική ιλαρό-τραγωδία ευθύνες έχουν πολλοί και, βεβαίως, και η ίδια η Γερμανία.