Του Δημήτρη Καιρίδη
Στην 20η Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι, τον Απρίλιο του 2008, η Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας δεν προσκλήθηκε να γίνει μέλος του οργανισμού, εξαιτίας της ονοματολογικής διαφοράς με την Ελλάδα. Η απόφαση του ΝΑΤΟ ήταν μια νίκη της ελληνικής διπλωματίας και κατέστησε σαφές στη γείτονα ότι ο δρόμος για την ένταξη της χώρας στους ευρω-ατλαντικούς θεσμούς περνά μέσα από την επίλυση της διαφοράς με την Ελλάδα.
Για την ΠΓΔΜ ήταν ιδιαίτερα προσβλητικό το γεγονός ότι, στην ίδια Σύνοδο, η Αλβανία προσκλήθηκε και εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ. Για τους Σλαβομακεδόνες της ΠΓΔΜ, όπως και για τους περισσότερους Σλάβους της πρώην ενιαίας Γιουγκοσλαβίας, οι Αλβανοί ήταν «καθυστερημένοι» και θα έπρεπε να έπονται αντί να προηγούνται των ίδιων.
Το Βουκουρέστι ήταν η βασική αιτία που οδήγησε τη νέα κυβέρνηση της ΠΓΔΜ, υπό τον μεταρρυθμιστή Ζόραν Ζάεφ, να αναζητήσει έναν συμβιβασμό με την Ελλάδα. Κάποιοι πηγαίνουν ένα βήμα παραπέρα και θεωρούν ότι η ίδια η άνοδος του Ζάεφ στην εξουσία ήταν προϊόν του Βουκουρεστίου. Ωστόσο, η ελληνική κυβέρνηση αντί να περιοριστεί, κατ’ ελάχιστον, στο όνομα του κράτους και στην επιβολή μιας σύνθετης ονομασίας έναντι όλων, προχώρησε σε μια επώδυνη ανταλλαγή της σύνθετης ονομασίας με τη μακεδονική ταυτότητα, που, εν πολλοίς, ακυρώνει την ελληνική επιχειρηματολογία ενός και πλέον αιώνα ενάντια στον «μακεδονισμό», αφού, πρώτα, περιπλανήθηκε στην ατυχή ονομασία του Ίλιντεν.
Επιπλέον, αποδέχτηκε έναν περίεργο και πονηρό χρονισμό επικύρωσης της συμφωνίας. Στην Καθημερινή της Κυριακής της 18ης Ιουνίου 2018 είχα επισημάνει, μεταξύ των άλλων, τα εξής: «Ο χρονισμός που η συμφωνία προβλέπει οδηγεί το ελληνικό κοινοβούλιο σε εγκλωβισμό. Αν τα Σκόπια ακολουθήσουν τη συμφωνία, η ένταξη τους στο ΝΑΤΟ προχωρά χωρίς άλλη αντίρρηση, το ενταξιακό πρωτόκολλο κυρώνεται από όλες τις άλλες χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ και μόνο εκ των υστέρων έρχεται στην ελληνική βουλή προς ψήφιση μαζί με τη συμφωνία. Και τότε τι; Οι Έλληνες βουλευτές θα κληθούν ή να ψηφίσουν μια κακή συμφωνία που ενδεχομένως δεν πιστεύουν ή να βάλουν την Ελλάδα απέναντι στα υπόλοιπα 28 κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ και στους βασικότερους συμμάχους της.»
Τι έχουμε σήμερα; Η συμφωνία φαίνεται πως έχει εξασφαλισμένη την επικύρωσή της από την ΠΓΔΜ. Η επικύρωση θα ολοκληρωθεί με την υπερψήφιση των συνταγματικών αλλαγών, αμέσως μετά τις διακοπές των Χριστουγέννων. Με την επικύρωση, το ΝΑΤΟ θα αποστείλει το πρωτόκολλο για την ένταξη της «Βόρειας Μακεδονίας» στα 29 κράτη-μέλη του. Η διαδικασία επικύρωσης θα αρχίσει αμέσως σύμφωνα με τις συνταγματικές διαδικασίες κάθε κράτους-μέλους. Στην Ελλάδα η Συμφωνία των Πρεσπών θα έρθει προς επικύρωση μαζί με το ενταξιακό πρωτόκολλο στο ΝΑΤΟ.
Το βέβαιο είναι ότι για τη Συμφωνία κανείς δεν ενδιαφέρεται πλην ημών. Οι Αμερικάνοι, οι Γερμανοί, ο Ζάεφ και οι σύμμαχοί του ενδιαφέρονται για την ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ και την εξάλειψη μιας χρόνιας γεω-στρατηγικής εκκρεμότητας στην περιοχή, η οποία αφήνει περιθώρια στη Ρωσία να παρεμβαίνει στη νότια Βαλκανική. Η ελληνική βουλή μπορεί να επικυρώσει ή να μην επικυρώσει τη Συμφωνία. Αλλά, θα δυσκολευτεί πάρα πολύ να είναι η Ελλάδα το μόνο κράτος-μέλος που δεν θα κυρώσει το ενταξιακό πρωτόκολλο, ανοίγοντας το δρόμο για μια πολιτική και δικαστική διαμάχη που θα απομονώσει την Ελλάδα από τους εταίρους και συμμάχους της.
Με άλλα λόγια, ότι κι αν γίνει με τη Συμφωνία, το Βουκουρέστι φαίνεται πως αποτελεί παρελθόν κι αυτό από μόνο του είναι μια νίκη του Ζόραν Ζάεφ. Αυτό που δεν πέτυχε ο εθνικιστής τραμπούκος Νίκολα Γκρουέφσκι, το κατάφερε ο γλυκομίλητος Ζόραν.