Τουρκία, Ρωσία, ΗΠΑ και η επόμενη συριακή τραγωδία

 Του Δημήτρη Καιρίδη

Αύριο Σάββατο, 29 Δεκεμβρίου, η ηγεσία της εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής της Τουρκίας, δηλαδή ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο Υπουργός Άμυνας, Χουλουσί Ακάρ, ο Αρχηγός των Υπηρεσιών Πληροφοριών, Χακάν Φιντάν και ο Σύμβουλος του Προέδρου της Τουρκίας (και στενότερος συνεργάτης του), Ιμπραχίμ Καλίν, θα επισκεφτούν τη Μόσχα για να συζητήσουν με τους Ρώσους ομολόγους τους την επόμενη μέρα στη Συρία, μετά την αποχώρηση των Αμερικανών, την οποία προανήγγειλε αιφνιδιαστικά ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ.

Χάρη στην υποστήριξη των Αμερικανών, η ανατολική Συρία, δηλαδή το ένα τρίτο της χώρας που βρίσκεται ανατολικά του ποταμού Ευφράτη, ελέγχεται σήμερα από τις κουρδικές δυνάμεις, οι οποίες για τους Τούρκους είναι τρομοκράτες που πρέπει να εξαλειφθούν. Η Τουρκία θα επιδιώξει την άδεια της Ρωσίας προκειμένου να προχωρήσει σε πολεμικές επιχειρήσεις εναντίον τους, όπως ήδη έκανε στον θύλακα του Αφρίν, στη βορειοδυτική Συρία, στις αρχές του 2018.

Από την πλευρά της, η Ρωσία υποστηρίζει τις απαιτήσεις του συριακού καθεστώτος του Μπασίρ Άσαντ για ενοποίηση του διασπασμένου εθνικού χώρου. Κάτι τέτοιο ο Άσαντ δεν μπορεί να το πετύχει μόνος του. Χρειάζεται την υποστήριξη των ξένων πατρώνων του. Σε κάθε περίπτωση, οι Κούρδοι είναι αποφασισμένοι να αντισταθούν. Η σύρραξη μοιάζει αναπόφευκτη και θα θέσει σε κίνδυνο τα περίπου 4 εκατομμύρια που διαβιούν σήμερα ανατολικά του Ευφράτη. Το 2019 προβλέπεται να έχουμε άλλη μια ανθρωπιστική καταστροφή στην πολύπαθη χώρα.

Η Συρία και οι Σύριοι έχουν από καιρό χάσει την ανεξαρτησία και την κυριαρχία τους. Η τύχη της χώρας και του λαού της είναι στα χέρια των ξένων, κυρίως, των Ρώσων, των Ιρανών και των Τούρκων. Η αποχώρηση των Αμερικανών αλλάζει τα δεδομένα αλλά και τους υπολογισμούς όλων των «αρπαχτικών» δυνάμεων που ερίζουν για την περιοχή. Το αραβικό διεθνές σύστημα αποσυντίθεται και αναπροσαρμόζεται και εξω-αραβικές δυνάμεις είναι έτοιμες να καλύψουν το κενό. Γύρω από τη Συρία και τη μελλοντική της τύχη παίζεται ένα ευρύτερο παιχνίδι που θα καθορίσει τις μελλοντικές ισορροπίες στη Μέση Ανατολή.

Ο Τούρκος Πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δεν έχει κρύψει τις περιφερειακές φιλοδοξίες του. Η απόφαση του Τραμπ του προσφέρει μια χρυσή ευκαιρία να τις προωθήσει. Αμέσως μετά την Πρωτοχρονιά, ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ, Τζων Μπόλτον, θα βρίσκεται στην Άγκυρα. Οι ΗΠΑ φαίνεται πως επιχειρούν να ξανα-βασιστούν στην παλιά σύμμαχο Τουρκία, η οποία όμως εδώ και καιρό, έχει πάψει να είναι αξιόπιστη για τους δυτικούς σχεδιασμούς.

Στο μεταξύ, οι εξελίξεις επί του συριακού εδάφους θα έχουν ευρύτερες πολιτικές επιπτώσεις ακόμα και στην ίδια την Ουάσιγκτον. Για πρώτη φορά, ο Τραμπ αμφισβητείται τόσο ανοικτά από τους Ρεπουμπλικάνους στη Γερουσία ενώ οι φίλοι του Ισραήλ έχουν θορυβηθεί από τις απρόβλεπτες και αυτοκαταστροφικές αποφάσεις του Τραμπ, που ενισχύουν τους αντιπάλους των ΗΠΑ, τη Ρωσία και το Ιράν. Όπως απέδειξαν και οι αποτυχίες των Αμερικανών και των συμμάχων τους στο Ιράκ, η Μέση Ανατολή έχει τον τρόπο να επηρεάζει τις πολιτικές εξελίξεις στη Δύση. Αρκεί να ρωτήσει κανείς τον Τζωρτζ Μπους, τον νεότερο, τον Τόνυ Μπλαιρ αλλά και τη Χίλαρυ Κλίντον που είδαν την αξιοπιστία τους να καταρρέει εξαιτίας της ιρακινής τραγωδίας στην οποία συνέβαλαν.