*Του Κώστα Σαρικά
Το βλέμμα στραμμένο στη φρεγάτα ανθυποβρυχιακής διαμόρφωσης (ASW), «Virginio Fasan» κλάσης Bergamini έχει πλέον το Πολεμικό Ναυτικό. Κλιμάκιο αξιωματικών πρόκειται μέσα στις επόμενες ημέρες αναμένεται να πραγματοποιήσει ενδελεχή αυτοψία στο δεύτερο πλοίο που προτείνεται για παραχώρηση, μετά την απόλυτα θετική εμπειρία από την πρώτη επιθεώρηση στην «Carlo Bergamini».
Η «Virginio Fasan» ήδη βρίσκεται σε αποστολή στην Ανατολική Μεσόγειο και το Πολεμικό Ναυτικό έχει έρθει σε επαφή με το Marina Militare προκειμένου να επαναληφθεί η διαδικασία ελέγχου όπως ακριβώς συνέβη την περασμένη Δευτέρα με την πρώτη υπό παραχώρηση Ιταλική FREMM.
Με δεδομένη την άριστη κατάσταση στην οποία διαπιστώθηκε ότι βρίσκεται η «Carlo Bergamini», τα αρμόδια Στελέχη του Στόλου θεωρούν ότι ανάλογη ή ακόμα καλύτερη θα είναι η εικόνα και της «Virginio Fasan» καθώς πρόκειται για πιο καινούργιο πλοίο.
Η ανθυποβρυχιακή «ταυτότητα» της «Virginio Fasan»
Η κλάση FREMM Bergamini διαθέτει δύο κύριες εκδόσεις: τη General Purpose (γενικής χρήσης) και την ASW (ανθυποβρυχιακού πολέμου). Η Virginio Fasan ανήκει στη δεύτερη κατηγορία, γεγονός που της δίνει ιδιαίτερη αξία για το Πολεμικό Ναυτικό.
Εξειδικευμένα χαρακτηριστικά ASW:
- Σόναρ κύτους και συρόμενο σόναρ μεταβλητού βάθους, για εντοπισμό υποβρυχίων σε μεγάλες αποστάσεις και σε διαφορετικά βάθη.
- Σύστημα ανθυποβρυχιακού πολέμου τελευταίας γενιάς, που συνεργάζεται με το ολοκληρωμένο σύστημα μάχης ATHENA.
- Τορπίλες MU90 και δυνατότητα καθοδήγησης ελικοπτέρων MH-60R για επιχειρήσεις ASW.
- Ενισχυμένη ακουστική μόνωση στη μηχανολογική διάταξη για μείωση του ακουστικού ίχνους.
Με αυτά τα χαρακτηριστικά, η Virginio Fasan μπορεί να μετατραπεί σε «κυνηγό υποβρυχίων», ιδανικό για την Ανατολική Μεσόγειο όπου το τουρκικό ναυτικό επενδύει συστηματικά σε υποβρύχια Type-214.
Ανθυποβρυχιακός Πόλεμος (ASW)
Η «Virginio Fasan» είναι σχεδιασμένη ώστε να λειτουργεί ως αιχμή δόρατος στον ανθυποβρυχιακό αγώνα, με δυνατότητες που λίγα πλοία στην Ανατολική Μεσόγειο διαθέτουν.
1. Συστήματα εντοπισμού
• Σόναρ κύτους μεγάλης εμβέλειας για τον αρχικό εντοπισμό.
• Συρόμενο σόναρ μεταβλητού βάθους (VDS) για εντοπισμό σε διαφορετικά στρώματα θαλάσσης.
• Sonar towed array για παρακολούθηση αθόρυβων υποβρυχίων.
2. Οπλισμός και μέσα προσβολής
• Τορπίλες MU90 υψηλής ταχύτητας, με δυνατότητα προσβολής ακόμα και υποβρυχίων σε ρηχά νερά.
• Συνεργασία με MH-60R του ΠΝ: δυνατότητα καθοδήγησης και στοχοποίησης από το σκάφος, ώστε το ελικόπτερο να ρίχνει τορπίλες ή ηχοσημαντήρες με ακρίβεια.
3. Μείωση ακουστικού ίχνους
• Ειδική μόνωση στους χώρους μηχανολογίας.
• Σχεδίαση πρόωσης που μειώνει τις δονήσεις και το θόρυβο, ώστε να δυσκολεύεται ο εντοπισμός από εχθρικά υποβρύχια.
Τα τεχνικά στοιχεία της κλάσης Bergamini
Η κλάση FREMM Bergamini, προϊόν συνεργασίας Ιταλίας – Γαλλίας, θεωρείται η πιο εξελιγμένη ευρωπαϊκή σχεδίαση φρεγάτας της τελευταίας δεκαετίας.
Διαστάσεις και πρόωση
- Μήκος: 144 μέτρα
- Εκτόπισμα: 6.700 τόνοι
- Σύστημα πρόωσης: CODLAG (αεριοστρόβιλος GE LM2500 + ηλεκτροκινητήρες)
- Μέγιστη ταχύτητα: >27 κόμβοι
- Αυτονομία: 6.000 ναυτικά μίλια
- Πλήρωμα: ~145 άτομα
Οπλισμός και συστήματα μάχης
- Ραντάρ KRONOS Grand Naval (AESA)
- Σύστημα μάχης ATHENA
- VLS Sylver A50 με πυραύλους Aster 15/30
- Αντιπλοϊκοί πύραυλοι Teseo
- Πυροβόλο OTO Melara 127/64 Vulcano και δύο OTO 76/62
- Τορπίλες MU90
- Δυνατότητα φιλοξενίας δύο ελικοπτέρων (NH90 ή MH-60R)
Η εμπειρία από την «Carlo Bergamini»
Η αισιοδοξία για τη «Virginio Fasan» ενισχύεται από την εμπειρία που αποκόμισε το Πολεμικό Ναυτικό από την «Carlo Bergamini». Το κλιμάκιο των 15 αξιωματικών που επιβιβάστηκε στη φρεγάτα συμμετείχε σε πολύωρο πλου στον Σαρωνικό, ελέγχοντας όλα τα κρίσιμα συστήματα.
• Μηχανολογικά: Το CODLAG λειτούργησε άψογα.
• Ηλεκτρονικά: Το KRONOS και το ATHENA απέδειξαν την ταχύτητα απόκρισης τους.
• Υποδομές: Οι χώροι του πλοίου έδειξαν άριστα συντηρημένοι.
Η κοινή διαπίστωση ήταν πως, παρά τα 13 χρόνια υπηρεσίας, η Bergamini θύμιζε καινούργιο πλοίο. Το Ιταλικό Ναυτικό διατηρεί τις μονάδες σε υποδειγματική κατάσταση, γεγονός που αυξάνει την εμπιστοσύνη του Πολεμικού Ναυτικού ότι οι FREMM μπορούν να ενταχθούν χωρίς σοβαρές δυσκολίες.
Η απόκτηση της «Virginio Fasan» θεωρείται κομβική για την επιχειρησιακή ισχύ του Στόλου, ο οποίος εδώ και χρόνια δίνει ιδιαίτερο βάρος στην αντιμετώπιση των τουρκικών υποβρυχίων. Η ενίσχυση με πλοίο που διαθέτει κορυφαία σόναρ, ανθυποβρυχιακό εξοπλισμό και δυνατότητα φιλοξενίας δύο ελικοπτέρων (NH90 ή MH-60R) θα αναβαθμίσει κατακόρυφα τις επιχειρησιακές δυνατότητες.
Το πολιτικό πλαίσιο – Ραντεβού Δένδια και Κροσέτο για το Μνημόνιο
Σε πολιτικό επίπεδο, οι εξελίξεις τρέχουν παράλληλα. Τη Δευτέρα στη Ρώμη, ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας αναμένεται να υπογράψει με τον Ιταλό ομόλογό του Guido Crosetto ένα μη δεσμευτικό Μνημόνιο κατανόησης.
Η κίνηση αυτή ανοίγει τον δρόμο για την τελική φάση διαπραγματεύσεων, που αφορούν:
• τη διαμόρφωση του οπλισμού,
• το συνολικό κόστος,
• το χρονοδιάγραμμα παράδοσης,
• το πακέτο υποστήριξης και εκπαίδευσης.
Η διαπραγμάτευση φαίνεται να κινείται με fast track ρυθμούς, καθώς η Αθήνα θέλει να κλείσει το συντομότερο δυνατό τη συμφωνία, γνωρίζοντας ότι οι επιχειρησιακές ανάγκες του Στόλου είναι άμεσες. Αλλά και η ιταλική πλευρά δείχνει πρόθυμη για επίσπευση των διαδικασιών, με δεδομένο ότι προχωρά στη ναυπήγηση των FREMM Evo, αλλά και της αδυναμίας υποστήριξης επιπλέον Μονάδων Επιφανείας με προσωπικό.
Στρατηγική σημασία για το Πολεμικό Ναυτικό
Η πιθανή απόκτηση δύο Bergamini δεν αποτελεί μια απλή ενδιάμεση λύση. Αντίθετα, δίνει στο ΠΝ δύο πλοία με υψηλή επιχειρησιακή αξία.
• Η «Carlo Bergamini», σε διαμόρφωση γενικής χρήσης, προσφέρει πλήρη δυνατότητα πολλαπλών ρόλων.
• Η «Virginio Fasan», σε διαμόρφωση ASW, προσθέτει ισχυρό όπλο ανθυποβρυχιακής προστασίας.
Μαζί, οι δύο φρεγάτες καλύπτουν όλο το φάσμα επιχειρήσεων: αεράμυνα περιοχής, ανθυποβρυχιακές επιχειρήσεις, επιφανειακό αγώνα και κρούση σε χερσαίους στόχους. Πρόκειται για έναν συνδυασμό που μπορεί να δώσει στο Πολεμικό Ναυτικό ευελιξία και ισχύ σε μια περίοδο όπου η απειλή αυξάνεται σε πολλά μέτωπα. Ενώ η ενδεχόμενη απόκτηση ακόμη δύο FREMM φέρνει τον Στόλο σε ακόμα πιο ισχυρή θέση.
Η γεωπολιτική διάσταση
Η συμφωνία για τις Bergamini θα έχει και έντονο γεωπολιτικό αποτύπωμα. Η Ελλάδα και η Ιταλία δείχνουν έμπρακτα ότι επιθυμούν να ενισχύσουν τη στρατηγική τους συνεργασία στη Μεσόγειο, απέναντι σε μια συγκυρία γεμάτη προκλήσεις.
Παράλληλα, η ιταλική Fincantieri εξετάζει προοπτικές συνεργασίας με τα ελληνικά ναυπηγεία, γεγονός που μπορεί να δημιουργήσει νέα δεδομένα και για την ελληνική αμυντική βιομηχανία. Έτσι, η συμφωνία για τις FREMM μπορεί να αποτελέσει αφετηρία για μια ευρύτερη ελληνοϊταλική αμυντική συνεργασία.
Τα επόμενα βήματα
Η διαδικασία που έχει δρομολογηθεί περιλαμβάνει:
- Υπογραφή μνημονίου κατανόησης στη Ρώμη.
- Αυτοψία στη Virginio Fasan.
- Ολοκλήρωση διαπραγματεύσεων για οπλισμό, κόστος, υποστήριξη.
- Οικονομοτεχνική μελέτη για τη συντήρηση και την πλήρη ένταξη.
- Υπογραφή της τελικής συμφωνίας.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, η πρώτη φρεγάτα μπορεί να παραδοθεί ακόμα και πριν από το 2029, χρονικό ορόσημο που ταιριάζει με τον συνολικό σχεδιασμό ανανέωσης του Στόλου.
Η επικείμενη αυτοψία στη «Virginio Fasan», σε ανθυποβρυχιακή διαμόρφωση, αναμένεται να επιβεβαιώσει όσα ήδη διαπιστώθηκαν με την Carlo Bergamini: οι ιταλικές FREMM είναι πλοία σε εξαιρετική κατάσταση, έτοιμα να ενταχθούν στον ελληνικό Στόλο χωρίς δυσκολίες.
Ο συνδυασμός μιας φρεγάτας γενικής χρήσης και μιας εξειδικευμένης ανθυποβρυχιακής δίνει στο Πολεμικό Ναυτικό μια μοναδική ισορροπία επιχειρησιακών δυνατοτήτων. Οι Bergamini μαζί με τις τέσσερις FDI και τος τέσσερις αναβαθμισμένες ΜΕΚΟ μπορούν να αλλάξουν την εικόνα στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, προσφέροντας αποτρεπτική ισχύ και στρατηγικό βάθος στην Ελλάδα.
Το Πολεμικό Ναυτικό βάζει πρόσω ολοταχώς για τις Bergamini και όλα δείχνουν ότι σύντομα οι αυτές οι φρεγάτες μπορούν γράψουν νέο κεφάλαιο στην ιστορία του Στόλου.