Του Κώστα Αλατζά
Στον χορό των αμυντικών εξοπλισμών, με τον πιο επίσημο τρόπο, ξαναμπαίνει η Ελλάδα μετά τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη από το βήμα της 85ης ΔΕΘ. Ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε τη συμφωνία για την αγορά των Rafale, προανήγγειλε, χωρίς δεσμεύσεις, τη ναυπήγηση νέων φρεγατών και έκλεισε εξοπλιστικές εκκρεμότητες του παρελθόντος, προκειμένου να αναβαθμιστεί η αμυντική και η αποτρεπτική δύναμη της χώρας έναντι της τουρκικής προκλητικότητας.
Ο συνολικός προϋπολογισμός των αμυντικών προτεραιοτήτων που ανακοινώθηκαν δια στόματος του πρωθυπουργού αναμένεται να αγγίξει και ενδεχομένως να ξεπεράσει τα 7 δις. Τα εν λόγω εξοπλιστικά προγράμματα αποτελούν τμήμα ενός αμυντικού σχεδιασμού 15ετιας που έχει καταρτίσει η ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, με βάση την ιεραρχία των επιχειρησιακών αναγκών που έχει θέσει το ΓΕΕΘΑ. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις στελεχών της Γενικής Διεύθυνσης Αμυντικών Επενδύσεων και Εξοπλισμών ο συνολικός προϋπολογισμός ανέρχεται τουλάχιστον στα 15 δις ευρώ αλλά σε κάθε περίπτωση το εύρος υλοποίησης των εξοπλιστικών προγραμμάτων εξαρτάται από τις διαστάσεις του δημοσιονομικού χώρου που διαμορφώνει η πορεία της οικονομίας.
Από τη Θεσσαλονίκη ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι η ελληνική κυβέρνηση θα προχωρήσει στην αγορά μίας μοίρας Rafale, αποτελούμενη από 18 συνολικά γαλλικά αεροσκάφη. Θα αποκτήσει 4 αμερικανικά ελικόπτερα ανθυποβρυχιακού πολέμου, ROMEO και θα προχωρήσει στην προμήθεια και την αναβάθμιση βλημάτων και τορπιλών τελευταίας τεχνολογίας για την Πολεμική Αεροπορία (Π.Α) και το Πολεμικό Ναυτικό (Π.Ν). Επίσης, όπως ανέφερε ο κ. Μητσοτάκης, θα υλοποιηθεί το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των 4 φρεγατών τύπου ΜΕΚΟ ενώ θα ξεκινήσουν οι διαδικασίες για την αγορά τεσσάρων νέων φρεγατών πολλαπλών ρόλων.
Αρμόδιες κυβερνητικές πηγές, αναλύοντας στο OnAlert το εξοπλιστικό πρόγραμμα που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός από τη Θεσσαλονίκη, τονίζουν ότι με εξαίρεση τα Rafale, που αποτελούν στρατηγικής σημασίας επιλογή, ουσιαστικά πρόκειται «για ενεργοποίηση της χρηματοδότησης προγραμμάτων που έχουν ανάγκη εδώ και καιρό οι ένοπλες δυνάμεις και δη το Πολεμικό Ναυτικό, αλλά δεν προχωρούσαν εξαιτίας της μη εγγραφής των σχετικών πιστώσεων». Η κυβέρνηση, όπως σημειώνουν, «θεωρεί ότι είναι η ώρα της αναβάθμισης της αμυντικής ισχύος της χώρας». Όπως αναφέρουν, ενδεικτικές είναι οι περιπτώσεις προμήθειαw των ελικοπτέρων ROMEO του ΠΝ και του εκσυγχρονισμού των φρεγατών ΜΕΚΟ.
Τα Rafale και το σενάριο της πώλησης των Mirage 2000
Στο νέο εξοπλιστικό πρόγραμμα δεσπόζουσα θέση κατέχει η αγορά των Rafale η οποία εντάσσεται στο πλαίσιο της ελληνογαλλικής συμφωνίας που προωθούν Αθήνα και Παρίσι, Μακρόν και Μητσοτάκης. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του OnAlert, η αγορά συνολικά 18 γαλλικών αεροσκαφών Rafale τελευταίας έκδοσης F-3R, πλήρως εξοπλισμένων αναμένεται να ξεπεράσει το 1,5 δις, αρκεί όμως να συμπεριληφθεί στη συμφωνία και η πώληση στους Γάλλους ισάριθμων Mirage 2000, που διαθέτει στον στόλο της η Π.Α από τα τέλη της δεκαετίας του 80 με την «αγορά του αιώνα». Με αυτόν τον τρόπο περιορίζεται το οικονομικό κόστος της αγοράς των Rafale εξαιτίας του συμψηφισμού με το κόστος από την πώληση των Mirage.
Η γαλλική πλευρά πιθανότατα ενδιαφέρεται για την απόκτηση των ελληνικών Mirage καθώς τα τελευταία 2-3 χρόνια αποτελεί συνηθισμένη πρακτική ιδιωτικές αμερικανικές εταιρίες να αγοράζουν μεταχειρισμένα μαχητικά αεροσκάφη τα οποία στη συνέχεια μισθώνουν στην αμερικανική πολεμική αεροπορία για την εκπαίδευση των πιλότων της στις αερομαχίες. Τα παλαιά αεροσκάφη, αφού επισκευαστούν και τροποποιηθούν καταλλήλως, χρησιμοποιούνται ως «εχθρικό» σμήνος στην εκπαίδευση των αμερικανικών πιλότων στην εναέρια μάχη. Για τον σκοπό αυτό, η εταιρία DARKEN μίσθωσε στην πολεμική αεροπορία των ΗΠΑ έναν αριθμό γαλλικών αεροσκαφών Mirage-F1.
Όπως πληροφορείται το OnAlert, το επόμενο χρονικό διάστημα αναμένεται να ξεκινήσουν οι διαβουλεύσεις μεταξύ του υπουργείου Εθνικής Άμυνας της γαλλικής διεύθυνση εξοπλισμών, DGA και της κατασκευάστριας εταιρίας Dassault προκειμένου να υπογραφεί η σύμβαση για την αγορά των Rafale. Οι διαβουλεύσεις θα αφορούν στον οπλισμό των αεροσκαφών, τον αριθμό των νέων και μεταχειρισμένων μαχητικών, τον χρόνο παράδοση τους, το ενδεχόμενο της πώλησης στους Γάλλους των 18 ελληνικών Mirage 2000 και φυσικά το τελικό οικονομικό ύψος της αγοράς.
Βλήματα και τορπίλες
Σημαντικό τμήμα του νέου εξοπλιστικού προγράμματος αποτελούν οι πύραυλοι, τα βλήματα και οι τορπίλες. Όπως έχει γράψει το OnAlert, προωθείται η αναβάθμιση των πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς SCALP, η προμήθεια βλημάτων ακριβείας, όπως είναι οι πύραυλοι αέρος επιφανείας Exocet και τα βλήματα αερομαχίας MICA και Meteor.
Επίσης, προωθείται η αγορά τουλάχιστον 35 τορπιλών τελευταίας τεχνολογίας για τα γερμανικά υποβρύχια που διαθέτει το Π.Ν. Σε πλεονεκτική θέση για την απόκτηση του συμβολαίου προμήθειας νέων τορπιλών φαίνεται να έχει η γερμανική ATLAS που έχει σχεδιάσει το σύστημα μάχης των υποβρυχίων τύπου 209 και 214.
Ο εκσυγχρονισμός των φρεγατών ΜΕΚΟ και οι ενδιαφερόμενοι
Ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι η Ελλάδα θα προχωρήσει στην υλοποίηση του προγράμματος Εκσυγχρονισμού Μέσης Ζωής (ΕΜΖ)τεσσάρων φρεγατών ΜΕΚΟ, όπως απαιτεί εδώ και καιρό το Π.Ν. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα το οποίο αρχικά είχε προϋπολογιστεί στα 400 εκατομμύρια ευρώ, στη συνέχεια όμως περιορίστηκε στα 160 εκ. ευρώ. Όπως τονίζουν πηγές του Π.Ν, ο προϋπολογισμός του προγράμματος επανέρχεται στα 400 εκατομμύρια ευρώ ώστε να είναι εφικτή η αναβάθμιση όχι μόνο στα ηλεκτρονικά και οπλικά συστήματα, αλλά και στην πλατφόρμα του πλοίου.
Ήδη, όπως αναφέρουν πηγές του ΓΕΝ, αμερικανικές, γαλλικές, ολλανδικές και γερμανικές εταιρίες έχουν επισκεφθεί και επιθεωρήσει τα πλοία προκειμένου να προχωρήσουν στην κατάθεση προσφορών στο πλαίσιο του «ανταγωνιστικού διαλόγου» που θα πραγματοποιήσει το ΠΝ με τις ενδιαφερόμενες εταιρίες. Σύμφωνα με αξιόπιστες πηγές, για το πρόγραμμα του ΕΜΖ έχουν εκδηλώσει έντονο ενδιαφέρον η Ολλανδική θυγατρική της γαλλικής Thales, Thales Nederland και η καναδική θυγατρική εταιρία της αμερικανικής Lockhead Martin.
Οι νέες φρεγάτες, ο ανταγωνισμός και ο ρόλος των ναυπηγείων
Ο ΕΜΖ των φρεγατών, όπως και το πρόγραμμα ναυπήγησης των τεσσάρων νέων φρεγατών, συνδέεται άρρηκτα με την εγχώρια ναυπηγική βιομηχανία και ειδικότερα με τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά και τα Ναυπηγεία Ελευσίνας. Η κυβέρνηση προσανατολίζεται στην υλοποίηση τους μέσω της συμμετοχής των ελληνικών ναυπηγείων. Γεγονός που σημαίνει ότι οι ενδιαφερόμενες ξένες εταιρίες για τον εκσυγχρονισμό των ΜΕΚΟ ή τη ναυπήγηση τεσσάρων νέων φρεγατών θα πρέπει να υπολογίζουν στις προσφορές τους και το κατασκευαστικό έργο των ελληνικών ναυπηγείων.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις παραγόντων της αγοράς, ο ανταγωνισμός για τα προγράμματα του Π.Ν αναμένεται να είναι μεγάλος καθώς πέραν του προγράμματος του ΕΜΖ η ναυπήγηση νέων φρεγατών πολλαπλών ρόλων μπορεί να αγγίξει και να ξεπεράσει τα 4 δις. Οι γαλλικές φρεγάτες BELH@RRA ή Fremm είναι μεταξύ των προτάσεων, αναφέρουν πηγές του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, χωρίς αυτό να σημαίνει, όπως επισημαινουν, ότι το Πολεμικό Ναυτικό δεν μπορεί να εξετάσει άλλες προσφορές.
Τα αμερικανικά ελικόπτερα Romero
Η διαδικασία απόκτησης των τεσσάρων ελικοπτέρων ανθυποβρυχιακού πολέμου MH-60 ROMEO, που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός, είχε σχεδόν ολοκληρωθεί από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και η υπογραφή της σύμβασης υλοποιείται επί ημερών κυβέρνησης ΝΔ. Όπως πληροφορείται το ΟnAlert ολοκληρώθηκαν οι διαδικασίες για την υπογραφή διακρατικής συμφωνίας με τις ΗΠΑ για την απόκτηση τεσσάρων MH-60 ROMEO, συνολικής αξίας 270 εκατομμυρίων ευρώ.