Ειδικοί σε μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones) ταξίδεψαν από την Κίνα στη Ρωσία για να πραγματοποιήσουν τεχνικές εργασίες ανάπτυξης σε κρατική εταιρεία κατασκευής όπλων που τελεί υπό δυτικές κυρώσεις, όπως ανέφεραν δύο Ευρωπαίοι αξιωματούχοι ασφαλείας και έγγραφα που είδε το Reuters.
Σύμφωνα με τις πηγές, οι Κινέζοι ειδικοί επισκέφθηκαν την IEMZ Kupol περισσότερες από έξι φορές από το δεύτερο τρίμηνο του προηγούμενου έτους. Κατά την ίδια περίοδο, η Kupol φέρεται να έλαβε αποστολές κινεζικής κατασκευής drones επιτήρησης και επιθετικού τύπου μέσω ρώσου μεσάζοντα, όπως προκύπτει από τα έγγραφα και τους αξιωματούχους.
Το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε ότι δεν γνώριζε για αυτή τη συνεργασία και υπενθύμισε τη θέση της Κίνας ότι δεν προμηθεύει όπλα στις πλευρές της ουκρανικής κρίσης, ελέγχοντας αυστηρά είδη διπλής χρήσης, συμπεριλαμβανομένων των εξαγωγών drones. Το Κρεμλίνο, το ρωσικό υπουργείο Άμυνας και η IEMZ Kupol δεν ανταποκρίθηκαν σε αιτήματα σχολιασμού.
Σύμφωνα με το αποκλειστικό ρεπορτάζ του Reuters, τα έγγραφα, όπως τιμολόγια και κινήσεις λογαριασμών, δείχνουν ότι η Kupol έλαβε πέρυσι πάνω από δώδεκα drones μονής κατεύθυνσης που παρήγαγε η κινεζική Sichuan AEE. Τα drones αυτά φέρεται να παραδόθηκαν μέσω της ρωσικής TSK Vektor, εταιρείας που τελεί υπό κυρώσεις από ΗΠΑ και ΕΕ. Η TSK Vektor και η Sichuan AEE δεν απάντησαν σε αιτήματα για σχόλιο.
Οι ΗΠΑ και ευρωπαϊκές κυβερνήσεις έχουν επανειλημμένα εκφράσει ανησυχίες για κινεζικές εταιρείες που προμηθεύουν ρωσικούς κατασκευαστές όπλων και έχουν επιβάλει κυρώσεις σε μερικές από αυτές. Το Reuters ανέφερε ότι η Kupol παρήγαγε χιλιάδες επιθετικά drones Garpiya με κινεζικά εξαρτήματα, μεταξύ των οποίων και κινητήρες. Τα Garpiya, που μοιάζουν με τα ιρανικά Shahed, μπορούν να πετάξουν εκατοντάδες μίλια σε προγραμματισμένους στόχους και να εκραγούν στην πρόσκρουση. Το Κίεβο δήλωσε ότι περίπου 500 τέτοια χρησιμοποιούνται μηνιαίως στην Ουκρανία.
Διαβάστε ακόμη: Garpiya-A1: Το νέο drone της Ρωσίας με κινεζικούς κινητήρες και εμβέλεια 1.500 χιλιομέτρων
Οι δύο Ευρωπαίοι αξιωματούχοι ανέφεραν ότι οι μικρές αποστολές κινεζικών επιθετικών drones και η παρουσία Κινέζων ειδικών ενδεχομένως υποδηλώνουν το ενδιαφέρον της Kupol να επεκτείνει την παραγωγή σε νέα μοντέλα. Το Reuters δεν μπόρεσε να επιβεβαιώσει ανεξάρτητα τα κίνητρα για τις αποστολές ή την ακριβή φύση της εργασίας που πραγματοποίησαν οι Κινέζοι ειδικοί.
Ο Samuel Bendett, ερευνητής στο Center for a New American Security, δήλωσε ότι η Κίνα έχει γίνει ζωτικό μέρος της ρωσικής στρατιωτικής αλυσίδας εφοδιασμού, με σημαντική επιρροή ειδικά στα drones.
Μια επιστολή της TSK Vektor προς την Kupol που είδε το Reuters αναφέρει ότι το δεύτερο τρίμηνο του 2024 χρεώθηκαν παραδόσεις περισσότερων από μισής ντουζίνας drones της AEE. Έγγραφα της AEE επιβεβαιώνουν παραδόσεις των τύπων A140 και A900 και αναφέρουν ότι περισσότερα από έξι επιπλέον μοντέλα (A60, A100, A200) ήταν σε αναμονή παράδοσης. Αναφορές της Kupol περιγράφουν πτητικές δοκιμές των A60, A100 και A200 στον χώρο δοκιμών Chebarkul στην περιοχή Τσελιάμπινσκ το τελευταίο τρίμηνο του 2024.
Έγγραφα δείχνουν επίσης ότι ομάδα Κινέζων ειδικών επισκέφθηκε τις εγκαταστάσεις της Kupol στην Izhevsk για να συναρμολογήσει drones και να εκπαιδεύσει προσωπικό, κι έπειτα μετέβη στο Chebarkul. Παρά το ότι στις επιστολές οι ειδικοί περιγράφονται ως υπάλληλοι της TSK Vektor, ευρωπαϊκές πηγές εκτιμούν ότι πρόκειται για προσωπικό της AEE.
Παράλληλα, αναφέρεται ότι η Kupol δοκίμασε επίσης το τρίτο τρίμηνο του προηγούμενου έτους το HW52V, ένα drone της κινεζικής Hunan Haotianyi, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για ISR (πληροφορίες/επιτήρηση) και ως επιθετικό drone. Έγγραφα και κρατήσεις πτήσεων δείχνουν ότι ο διευθύνων σύμβουλος της Hunan Haotianyi ταξίδεψε μαζί με τον επικεφαλής του τμήματος drones της TSK Vektor μετά από εκδήλωση παρουσίασης.
Πολλές επιστολές μεταξύ Vektor και Kupol αναφέρουν εβδομαδιαίες επισκέψεις Κινέζων και Ρώσων ειδικών το 2024 και το 2025 για εργασίες στον πτητικό υπολογιστή ελέγχου. Μια πιο πρόσφατη επιστολή αναφέρεται σε επίσκεψη Κινέζων ειδικών το τρίτο τρίμηνο του 2025 για εργασίες σε νέο drone με την ονομασία GA-21, που οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι εκτιμούν ότι είναι παραλλαγή του ιρανικού Shahed-107 και μπορεί να εξυπηρετεί τόσο επιτήρηση όσο και επιθετικές αποστολές.
Πηγή: Reuters