Το αύριο της Πολεμικής Αεροπορίας παγκοσμίως δυστυχώς συνοψίζεται σε δυο, τρία μαχητικά, το εξής ένα: F-35. To μαχητικό των ΗΠΑ βρήκε τους Ευρωπαίους απροετοίμαστους να το αντιμετωπίσουν/ανταγωνιστούν. Το αποτέλεσμα είναι γνωστό σε όλους, όπου το F-35 αντιμετώπισε τα γνωστά και μη εξαιρετέα μαχητικά της Γηραιάς Αλβιόνας, τα κέρδισε κατά κράτος.
Για τους παροικούντες στην Ιερουσαλήμ, το γεγονός αυτό δεν προξένησε ουδεμία έκπληξη. Πως θα μπορούσαν οι απόγονοι των δεινοσαύρων του Ψυχρού Πολέμου να αντιμετωπίσουν ένα εξαιρετικά φρέσκο μαχητικό, που σχεδιάστηκε από τα «γεννοφάσκια» του να αντιμετωπίζει τους προηγμένους αντιαεροπορικούς πυραύλους, να διεισδύει στην εχθρική αεράμυνα, να αντιμετωπίζει τα εχθρικά μαχητικά με την ευκολία που το κάνει το F-16 κι όλα αυτά ενώ έχει αμελητέο RCS κοκ.
Το FCAS είναι η φυσική συνέχεια του nEURON, ένα πρόγραμμα με ειδικό ελληνικό ενδιαφέρον, αφού η ΕΑΒ είχε το δικό της, καθόλου αμελητέο ποσοστό στην σχεδίαση και την κατασκευή του πρωτότυπου.
Η Ευρώπη πρέπει σήμερα να αντικαταστήσει τα γηραιά Tornado κι αλλά μαχητικά 3ης γενιάς. H Ιταλία και η Ισπανία το κάνουν με το F-35Β, το ίδιο και το Ηνωμένο Βασίλειο. Οι Γερμανοί όμως έχουν σημαντικό πρόβλημα, και σύντομα με την σειρά τους θα πρέπει να πάρουν σημαντικές αποφάσεις, δηλαδή επιλογή μεταξύ F-35A και Typhoon νέας γενιάς. Με το χέρι στην καρδιά είναι προφανές πως επιθυμούν το πρώτο, αλλά μάλλον θα αναγκαστούν να πάρουν το δεύτερο… με πολιτική απόφαση.
Το πρόβλημα όμως είναι το Μέλλον και οι προκλήσεις του. Τα πρώτα Typhoon και Rafale κάποια στιγμή θα απαιτήσουν Αντικατάσταση, και σίγουρα συμπλήρωση των δυνατοτήτων των Αεροποριών που εξοπλίζουν. Δεν είναι δυνατόν να μπαίνουν σε υπηρεσία μαχητικά όπως το Su-57/J-20/FC-31 και η Ευρώπη να αντιπαρατάσσει μαχητικά που σχεδιάστηκαν την δεκαετία του ´80, όσο κι αυτά έχουν εξελιχθεί. Τα Rafale/Typhoon/Gripen θα γίνει 4,5 γενιάς, 4,75, 4,9, ακόμη και 4,99ης γενιάς αλλά 5ης δεν μπορούν να γίνουν.
Η προφανής λύση θα ήταν η περαιτέρω πρόσδεση της Ευρώπης στο αμερικανικό άρμα. Δηλαδή αγορά του F-35 σε όλα του παράγωγα, σημερινά ή αυτά που θα παραχθούν στο μέλλον. Επίσης θα μπορέσουν να αγοράσουν και τον αντικαταστάτη του F-15 (και συμπλήρωμα του F-22), το FXX, αν φυσικά οι ΗΠΑ αποφασίσουν να το πουλήσουν σε κάποιους συμμάχους.
Υπενθυμίζουμε πως το F-22 δεν πωλήθηκε σε κανένα εκτός ΗΠΑ. Συνεπώς, αν η Ευρώπη επιθυμεί ένα μαχητικό επιπέδου F-22 χωρίς δεσμεύσεις τότε θα πρέπει να το αναπτύξει μόνη της.
Αυτός είναι και ο λόγος που η Γαλλία και η Γερμανία αποφάσισαν να αναπτύξουν ένα μαχητικό 6ης γενιάς. Το 6ης γενιάς ακούγεται όμορφα, αλλά κανείς δεν το έχει διευκρινίσει τι εννοούμε όταν λέμε 6η γενιά επακριβώς.
Την προηγούμενη γενιά η Ευρώπη την τίμησε όχι με ένα, ούτε με δυο, αλλά με τρία αεροσκάφη! Eurofighter, Rafale, Gripen E, οδήγησαν σε πολυδιάσπαση τις ευρωπαϊκές εταιρείες, και το χειρότερο, τα κεφάλαια που υπήρχαν διαθέσιμα τότε, και τελικά το αποτέλεσμα ήταν πολύ καλά, αλλά όχι κορυφαία μαχητικά. Τώρα, που οι απαιτήσεις -σε χρηματική επένδυση- ενός νέου μαχητικού είναι πολύ υψηλές, λογικά η Ευρώπη θα έπρεπε να συνασπιστεί και να παρουσιάσει όχι έναν ανταγωνιστή του F-35, αλλά έναν αντικαταστάτη του F-22.
Η αποχώρηση της μεγάλης Βρετανίας από την ΕΕ, δυστυχώς τίναξε στον αέρα τις ελπίδες για ένα πανευρωπαϊκό μαχητικό. Έτσι η Γαλλία μαζί με την Γερμανία άρχισαν την εξέλιξη του FCAS, και η Μεγάλη Βρετανία έμεινε να τους κοιτάει από μακρυά. Όχι όμως για πολύ, καθώς στις αρχές του καλοκαιριού ανακοίνωσε το δικό της πρόγραμμα ανάπτυξης μαχητικών αεροσκάφων 6ης γενιάς με την ονομασία Tempest (Καταιγίδα).
Μόνη της όμως η BAE Systems δεν μπορεί να σηκώσει το βάρος τόσο εύκολα. Όπως και να το κάνουμε, η Airbus έχει συγκεντρώσει τα καλύτερα ευρωπαϊκά μυαλά στον χώρο. Αυτός είναι και ο λόγος που οι Βρετανοί έκαναν επίσημη πρόσκληση στους Σουηδούς. Οι τελευταίοι έχουν αναπτύξει κορυφαία μαχητικά 2ης, 3ης και 4ης γενιάς μόνοι τους. Συνεπώς είναι οι μόνοι διαθέσιμοι εταίροι για την ανάπτυξη ενός ευρωπαϊκού μαχητικού, αφού η Σουηδία λογικά θα πρέπει να πάει στο επόμενο μαχητικό κάποια στιγμή στο μέλλον. Το Gripen είναι καλό, αλλά δεν θα πετά αιώνια.
Οι Βρετανοί έχουν φυσικά και συνεργασία με τους Τούρκους, καθώς συμμετέχουν ενεργά στην σχεδίαση του TF-X. Αλλά μια αγγλοτουρκικη συνεργασία καταρχάς δεν θα είχε σαν αποτέλεσμα ένα μαχητικό 6ης γενιάς, ενώ οι Τούρκοι δεν έχουν καμία εμπειρία στον χώρο, και περιμένουν την αγγλική τεχνογνωσία για να προχωρήσει.
Συνεπώς, μετά το τουρκικό TF-X, οι Γάλλοι και οι Γερμανοί ετοιμάζουν το δικό τους μαχητικό. Οι Άγγλοι με τους Σουηδούς (;) θα κάνουν κι αυτοί την δική τους προσπάθεια. Λογικά η θέση της Ελλάδας είναι με την προσπάθεια της Dassault-Airbus, αλλά είναι κάτι που πρέπει να το κάνει άμεσα. Ήδη οι Ισπανοί ετοιμάζονται να μπουν κι αυτοί στο «παιχνίδι», με τους Ιταλούς να καθυστερούν κάπως. Το θέμα είναι, εμείς τι κάνουμε; θα μείνουμε αιωνίως με τα όποια F-16, και ίσως με τα ελάχιστα F-35 που ίσως καταφέρουμε να αγοράσουμε κάποια στιγμή; μήπως είναι ευκαιρία να αποκτήσουμε κι εμείς το μερίδιό μας στο μέλλον;