Η δολοφονία τριών κούρδων ακτιβιστριών στο Παρίσι την περασμένη εβδομάδα δημιούργησε φόβους ότι ο πραγματικός στόχος ήταν οι ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ της Τουρκίας και του ΡΚΚ. Όπως γράφει όμως στους Νιου Γιορκ Τάιμς η Αλίζα Μάρκους, συγγραφέας του βιβλίου «Αίμα και πίστη: Το ΡΚΚ και ο αγώνας των Κούρδων για ανεξαρτησία», οι λεγόμενες ειρηνευτικές συνομιλίες ήταν ήδη έτοιμες να καταρρεύσουν και πριν από τις – ανεξιχνίαστες ακόμη – δολοφονίες.
Οι συμφωνία και οι συνομιλίες Οτζαλάν/Τουρκίας
Ο τούρκος πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υποστηρίζει ότι επιθυμεί μια συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου ανάμεσα στο κράτος και το ΡΚΚ, που διαρκεί τριάντα χρόνια. Δεν έχει λάβει όμως τα αποφασιστικά μέτρα που χρειάζονται για μια αξιόπιστη ειρηνευτική διαδικασία. Αν δεν καταλάβει ότι το κουρδικό πρόβλημα στην Τουρκία είναι ένα πρόβλημα πολιτικό κι ένα πρόβλημα ταυτότητας, και δεν λύνεται με την αποχώρηση των ανταρτών από την Τουρκία και την παράδοση των όπλων τους, δεν υπάρχει ελπίδα για ειρήνη.
Ο αρχηγός της τουρκικής αντικατασκοπείας Χακάν Φιντάν είχε πρόσφατα συνομιλίες με τον φυλακισμένο ηγέτη του PKK, τον Αμπντουλάχ Οτζαλάν. Στην πραγματικότητα, τέτοιες συνομιλίες γίνονται από τότε που συνελήφθη ο Οτζαλάν, τον Φεβρουάριο του 1999, αλλά χωρίς αποτέλεσμα.
Το πρόβλημα είναι ότι ο Οτζαλάν ενδέχεται να μην είναι ο κατάλληλος συνομιλητής. Κρατείται απομονωμένος σε μια νησιωτική φυλακή και γνωρίζει ελάχιστα για τις εξελίξεις στις κουρδικές περιοχές. Μόλις πριν από λίγες ημέρες του επετράπη να έχει τηλεόραση στο κελλί του. Δέχεται ελάχιστες επισκέψεις. Και δεν ασκεί κανέναν έλεγχο στις επιχειρήσεις των ανταρτών.
Ακόμη κι αν ασκούσε κάποιον έλεγχο, όμως, δεν είναι κατ’ανάγκη ο άνθρωπος που θα εξασφαλίσει τη δημοκρατία για τους Κούρδους της Τουρκίας. Τις δύο δεκαετίες που είχε έδρα τη Συρία, επιβεβαίωνε την εξουσία του σκοτώνοντας ή απομονώνοντας όσους τον αμφισβητούσαν.
Μια βιώσιμη ειρηνευτική συμφωνία θα πρέπει να προστατεύει τα δικαιώματα όλων των Κούρδων, όχι μόνο του Οτζαλάν και του ΡΚΚ. Και ο καλύτερος τρόπος να γίνει αυτό – σημειώνει η Αλίζα Μάρκους – είναι μέσω του Κουρδικού Κόμματος για την Ειρήνη και τη Δημοκρατία (BDP), το οποίο κέρδισε έδρες το 2011 στο τουρκικό κοινοβούλιο και μπορεί βασίμως να υποστηρίξει ότι εκπροσωπεί τον κουρδικό πληθυσμό.
Τι πρέπει να κάνει η Τουρκία
Ο Ερντογάν πρέπει να αναγνωρίσει ότι ο δρόμος για την ειρήνη περνά από την πολιτική. Αντί να συνομιλεί μόνο με τον Οτζαλάν, πρέπει να χαράξει μια πολιτική διαδικασία που θα ανοίξει τον δρόμο για τη χορήγηση στους Κούρδους πολιτιστικών δικαιωμάτων και αυτονομίας. Για να δοθεί τέλος στον πόλεμο, η Τουρκία πρέπει να κάνει τρία πράγματα
- Ερντογάν πρέπει να προωθήσει συνταγματικές και νομικές μεταρρυθμίσεις, καθώς και αλλαγές στις συνταγματικές διατάξεις που περιορίζουν τη χρήση της κουρδικής γλώσσας στα σχολεία, ποινικοποιούν την άσκηση κριτικής στο τουρκικό κράτος και ερμηνεύουν την ιθαγένεια μέσα από το πρίσμα της τουρκικής ταυτότητας.
- Ο Τούρκος πρωθυπουργός πρέπει να κατανοήσει ότι ο αφοπλισμός του ΡΚΚ δεν θα έρθει στην αρχή της ειρηνευτικής διαδικασίας, αλλά στο τέλος της. Μπορεί, και πρέπει, να επιμείνει σε μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, η οποία δεν θα ισοδυναμεί όμως με την παράδοση των Κούρδων. Την ίδια ώρα, πρέπει να σταματήσουν και οι στρατιωτικές επιχειρήσεις στη νοτιοανατολική Τουρκία και το βόρειο Ιράκ.
- Η Τουρκία πρέπει να διαπραγματευτεί και με το BDP, που έχει μια καθημερινή εμπειρία λειτουργίας σε μια δημοκρατία και διοικεί σχεδόν 100 δήμους. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα αποκλειστεί ο Οτζαλάν, αφού η έγκρισή του είναι απαραίτητη για να μη διασπαστεί το κουρδικό κίνημα.
Το πρόβλημα είναι ότι, αντί να προσεγγίσει το BDP, η τουρκική κυβέρνηση καταδιώκει τα μέλη του.
Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, κάπου 8.000 κούρδοι ακτιβιστές – στους οποίους περιλαμβάνονται δήμαρχοι, δημοσιογράφοι, δικηγόροι – έχουν συλληφθεί ή φυλακιστεί, και απ’αυτούς 1.000 περιμένουν τη δίκη τους.
Η Τουρκία όμως δεν μπορεί να ζητά από τους Κούρδους να εγκαταλείψουν τη βία και την ίδια ώρα να φυλακίζει φιλειρηνικούς ακτιβιστές.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Τουρκικά μαχητικά βομβάρδισαν θέσεις του PKK
Οτζαλάν:o άνθρωπος που νίκησε την Άγκυρα απο το κελί του.