Του Κώστα Αλατζά
Την επιστροφή στο σημείο της αποκλιμάκωσης και της έναρξης μιας νέας προσπάθειας για ελληνοτουρκική προσέγγιση σηματοδοτεί η ομόφωνη απόφαση των υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ για την ενεργοποίηση και ενίσχυση του Μηχανισμού Πρόληψης και Αποκλιμάκωσης της έντασης, την οποία μονομερώς προκαλεί η Τουρκία σε ανατολική Μεσόγειο και Αιγαίο.
Σε τηλεδιάσκεψη που είχαν οι υπουργοί Άμυνας του ΝΑΤΟ εξέφρασαν την ανησυχία για την κλιμάκωση της κατάστασης ανοιχτά του Συμπλέγματος της Μεγίστης και συμφώνησαν ότι απαιτείται η επαναφορά του μηχανισμού πρόληψης ατυχημάτων ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία προκειμένου να εξομαλυνθεί η κατάσταση και να υπάρξει προοπτική για την έναρξη ελληνοτουρκικού διαλόγου. Σύμφωνα με ανώτατη πηγή του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, ο υπουργός Νίκος Παναγιωτόπουλος τάxθηκε υπέρ της ενεργοποίησης με την προϋπόθεση όμως ότι θα αποσυρθεί το Oruc Reis, θα σταματήσει η έκδοση των προκλητικών NAVTEX από τη Τουρκία καθώς και οι λεκτικές επιθέσεις εναντίον της Ελλάδας.
Όπως εξηγεί στο OnAlert πηγή του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας, ο μηχανισμός και τα μέτρα οικοδόμησης του ΝΑΤΟ δεν επιλύουν τις διαφορές αλλά συνιστούν προϋπόθεση για έναρξη της διαδικασίας των διερευνητικών επαφών. Βέβαια, σημειώνουν οι ίδιες πηγές, παρότι Αθήνα και Άγκυρα είχαν συμφωνήσει στη λειτουργία του Μηχανισμού μείωσης της έντασης και αποφυγής ατυχημάτων, η νέα έξοδος του Oruc Reis τον κατέστησε ανενεργό. Το ζήτημα θα απασχολήσει τη σημερινή συνεδρίαση των Μονίμων Αντιπροσωπειών της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας στις Βρυξέλλες.
Στο μεταξύ, χθες στο Πεντάγωνο βρέθηκε ο νέος Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας. Ο κ. Θάνος Ντόκος είχε συνάντηση με τον αρχηγό ΓΕΕΘΑ, στρατηγό Κωνσταντίνο Φλώρο, στο πλαίσιο τη ανάληψης των καθηκόντων του. Κατά τη συνάντηση συζητήθηκαν θέματα που αφορούν στις τρέχουσες εξελίξεις στην περιοχή της Κεντρικής και Ανατολικής Μεσογείου, στην κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στην περιοχή λόγω της προκλητικής και παραβατικής συμπεριφοράς της Τουρκίας, καθώς και στους τρόπους αντιμετώπισης των τουρκικών προκλητικών ενεργειών έναντι της χώρας μας.
Ηρεμία μέχρι τις εκλογές στις ΗΠΑ
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις αναλυτών των ελληνοτουρκικών σχέσεων, αναμένεται μία πρόσκαιρη αποκλιμάκωση της κατάστασης τις επόμενες ημέρες. Όπως σημειώνουν στο OnAlert, η περιορισμένη διάρκεια των πέντε ημερών της τελευταίας παράνομης NAVTEX και η λήξη της μία ημέρα πριν την εθνική επέτειο της 28ης Οκτωβρίου, αποτελούν ενδείξεις ότι η Άγκυρα θα επιχειρήσει να δείξει ότι ρίχνει τους τόνους.
Καταλυτικό ρόλο σε αυτή τη τακτική που από τη μια προκαλεί παραβιάζοντας το Διεθνές Δίκαιο και από την άλλη εμφανίζεται θετική στην αποκλιμάκωση της έντασης που η ίδια προκαλεί, διαδραματίζουν οι επικείμενες εκλογές στις ΗΠΑ. Εκτιμάται ότι η Τουρκία δε θα κλιμακώσει περεταίρω την ένταση στην περιοχή μέχρι τη διεξαγωγή των αμερικανικών εκλογών στις 3 Νοεμβρίου. Το αποτέλεσμα τους θα καθορίσει σε ένα μεγάλο βαθμό τη στάση της Τουρκίας.