Του Κώστα Αλατζά
Ο αντίκτυπος στις ελληνοτουρκικές σχέσεις της συνάντησης του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερτογάν στην Κωνσταντινούπολη, εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία, θα φανεί το επόμενο χρονικό διάστημα, εκτιμούν στο OnAlert έμπειροι διπλωμάτες και αναλυτές διεθνών σχέσεων. Σε κάθε περίπτωση πάντως, όπως σημείωσε και ο ίδιος ο πρωθυπουργός, η χθεσινή συνάντηση πραγματοποιήθηκε σε καλό κλίμα.
Το καλό κλίμα της συνάντησης Μητσοτάκη – Ερντογάν φάνηκε στον χαλαρό διάλογο που είχαν οι δύο άνδρες μπροστά στις κάμερες. Τόσο ο λόγος όσο και οι κινήσεις του σώματος, αν μη τη άλλο, έδειχναν άνεση και όχι αμηχανία. Σε αντίθεση με τις προηγούμενες τρεις συναντήσεις που είχαν προηγηθεί τα προηγούμενα δυο χρόνια στις οποίες οι συζητήσεις, ιδίως εκείνη στο Λονδίνο το Δεκέμβριο του 2019, ήταν πολύ σφιχτές με εμφανή την απόσταση ανάμεσα στις δύο πλευρές.
Οι στόχοι της Άγκυρας
Το γεύμα με φόντο τον Βόσπορο, που παρέθεσε σε φιλικό κλίμα ο Τούρκος Πρόεδρος στον Έλληνα πρωθυπουργό, είναι απόρροια των σημαντικών γεωπολιτικών εξελίξεων που έχει δρομολογήσει η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, εκτιμούν έμπειροι διπλωμάτες. Η ρωσική εισβολή, η απενεργοποίηση των αντανακλαστικών του ΝΑΤΟ και η ξεκάθαρη βούληση της Δύσης για απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο, φέρνουν αναπόφευκτα την Αθήνα και την Άγκυρα πιο κοντά, αφού κανείς από τους Συμμάχους δεν θέλει σε αυτή τη συγκυρία να διαρραγεί το ενιαίο μέτωπο που εμφανίζουν οι Ευρωπαίοι και ο Αγγλοσαξονικός κόσμος έναντι της ρωσικής απειλής.
Ο Ερντογάν και η τουρκική διπλωματία επιχειρούν να επωφεληθούν από τη συγκυρία του πολέμου και να βελτιώσει τις σχέσεις του με τη Δύση. Η Άγκυρα έχει καταδικάσει τη ρωσική εισβολή αλλά δεν ακολουθεί στην επιβολή κυρώσεων εναντίον της Μόσχας, διατηρεί ανοιχτό το εναέριο χώρο στα ρωσικά αεροσκάφη και έκλεισε τα Στενά, ευνοώντας σε αυτή τη φάση το ρωσικό πολεμικό ναυτικό η πλειοψηφία των μονάδων του βρίσκεται εντός της Μαύρης Θάλασσας.
Εν ολίγοις επισήμως η Τουρκία τάσσεται με τους Συμμάχους δηλώνοντας ταυτόχρονα πρόθυμη να αναλάβει τον ρόλο του διαμεσολαβητή στο πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας. Η Ελλάδα και η Τουρκία είναι οι βασικοί στρατιωτικοί πυλώνες της νοτιανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ η οποία μετά τη ρωσική εισβολή βρίσκεται πλέον υπό απειλή. Επομένως κάθε ένταση στις ελληνοτουρκικές θα συνιστούσε ρήγμα στο δυτική συμμαχία.
Οι στόχοι της Αθήνας
Η Αθήνα σε καμία περίπτωση δεν επιθυμεί να δώσει επιχειρήματα στην Άγκυρα να ισχυριστεί ότι η Ελλάδα είναι υπεύθυνη για την ένταση. «Να εστιάζουμε σε αυτά που μας ενώνουν και όχι σε αυτά που μας χωρίζουν», δήλωσε μετά τη συνάντηση ο Έλληνας πρωθυπουργός, εκδηλώνοντας με τον πιο επίσημο τρόπο τη διάθεση της ελληνικής πλευράς να πέσουν οι τόνοι στην ελληνοτουρκική αντιπαράθεση. Άλλωστε, η Αθήνα δεν είναι εκείνη που προκαλεί και ούτε εκείνη που αρνείται την επίλυση στη βάση του Διεθνούς Δικαίου των ζητημάτων που θεωρεί ότι υπάρχουν ως διαφορές με τη Τουρκία.
Ο Τούρκος πρόεδρος αντιλαμβάνεται ότι μετά τη σκληρή στάση που επιδεικνύουν οι Ηνωμένες Πολιτείες και η ΕΕ απέναντι στην πολιτική αναθεωρητισμού που ακολουθεί ο Βλαντιμίρ Πούτιν, η ελληνική πλευρά θα μπορούσε με πειστικό τρόπο να παραλληλίσει τις τουρκικές αξιώσεις περί αποστρατιωτικοποίησης των ελληνικών νησιών με τις επιδιώξεις του Ρώσου προέδρου. Για αυτό τον λόγο, όπως παρατηρεί ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής, υφυπουργός Παιδείας, Άγγελος Συρίγος, με την έναρξη του πολέμου σταμάτησαν οι δηλώσεις της τουρκικής ηγεσίας περί αποστρατιωτικοποίησης.
Οι επόμενες μέρες με φόντο την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία
Η Άγκυρα αλλάζει τακτική, ρίχνει τους τόνους και αποσύρει μέχρι νεωτέρας το αφήγημα της «Γαλάζιας Πατρίδας», χωρίς αυτό να συνεπάγεται και παραίτηση από τις αξιώσεις της στο Αιγαίο και τη νοτιανατολική Μεσόγειο, παρατηρούν οι αναλυτές. Το επόμενο διάστημα θα φανούν οι πραγματικές προθέσεις της Τουρκίας, σημειώνουν.
Ο πρωθυπουργός εμφανίστηκε προσεχτικός στην διατύπωση των δηλώσεων του μετά τη δίωρη συνάντηση με τον Τούρκο πρόεδρο. «Βάλαμε τα θεμέλια για τη βελτίωση των σχέσεών μας και κυρίως για να συνεργαστούμε στα μεγάλα ζητήματα», ανέφερε ενώπιων του Οικουμενικού Πατριάρχη. Η κάθε πλευρά διατύπωσε τις θέσεις της για τα ζητήματα που θεωρεί ότι συνιστούν διαφορά προς επίλυση και εκφράστηκε η κοινή άποψη ότι χρειάζεται να πέσουν οι τόνοι και να αντιμετωπιστούν από κοινού οι προκλήσεις.
Όπως έγινε γνωστό, στη συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ταγίπ Ερντογάν εκφράστηκε η κοινή βούληση να συνεχιστούν τα Μέτρα Οικοδόμηση Εμπιστοσύνης με την ελληνική αντιπροσωπεία να επισκέπτεται την Άγκυρα τον ερχόμενο Απρίλιο ενώ αποφασίστηκε να προγραμματιστεί η διεξαγωγή του Ανώτατου Συμβουλίου Στρατηγικής Συνεργασίας το ερχόμενο Φθινόπωρο στη Θεσσαλονίκη. Επίσης δόθηκε έμφαση σε θέματα οικονομικής συνεργασίας.
Φωτογραφίες Intime News