Του Κώστα Αλατζά
Διατήρηση του φιλικού κλίματος και διάθεση για ουσιαστικά βήματα στην επίλυση των διαφορών στη βάση του Διεθνούς Δικαίου είναι το μήνυμα που εξέπεμψαν το πρωί από την Άγκυρα, στις κοινές τους δηλώσεις, οι υπουργοί Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης και Χακάν Φιντάν, μετά την πρώτη τους συνάντησή που είχαν στα πλαίσια του νέου ελληνοτουρκικού διαλόγου.
Για το επόμενο διάστημα έχουν προγραμματιστεί μια σειρά από επαφές σε υψηλό πολιτικό επίπεδο, αρχής γενομένης της συνάντησης που θα πραγματοποιήσουν στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στις 18 του μηνός, στη Νέα Υόρκη, ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Θα ακολουθήσουν στις 16 Οκτωβρίου οι συναντήσεις για τον πολιτικό διάλογο που αφορά στον πυρήνα των ελληνοτουρκικών διαφορών, ενώ ο κύκλος αυτών των πρώτων επαφών θα ολοκληρωθεί στο τέλος του έτους (τέλη Νοεμβρίου ή αρχές Δεκεμβρίου) με τη σύγκλιση, μετά από 7 χρόνια, του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας.
Οι συνομιλίες στο επίπεδο του πολιτικού διαλόγου οι οποίες θυμίζουν τις διερευνητικές επαφές προηγούμενων ετών θεωρούνται οι πιο κρίσιμες από τις επαφές και συνεργασίες που θα αναπτυχθούν στα άλλα δύο επίπεδα: ζητήματα χαμηλής πολιτικής και Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ). Η πορεία του πολιτικού διαλόγου θα καθορίσει αν οι δύο πλευρές θα καταλήξουν σε μια κοινή βάση για την επίλυση των διαφορών μέσω της προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.
Από ελληνικής πλευράς την ευθύνη του πολιτικού διαλόγου θα την έχει η υφυπουργός Εξωτερικών, Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου ενώ η τουρκική πλευρά θα εκπροσωπείται από τον Τούρκο υφυπουργό Εξωτερικών, Γιαβούζ Σελίμ Κιράν. Ο κ. Κιράν είχε γίνει ευρύτερα γνωστός για τις προκλητικές του δηλώσεις για τη μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη, κατά τη διάρκεια ιδιωτικής επίσκεψης στην Ξάνθη τον Μάιο του 2021.
«Δεν είμαστε αιθεροβάμονες», είπε ο Γεραπετρίτης
Οι πυκνές επαφές υψηλού πολιτικού επιπέδου δείχνουν όχι μόνο τη βούληση για διάλογο και επίλυση των διαφορών, εφόσον οι συνθήκες παραμένουν οι ίδιες, χωρίς προκλητικές δηλώσεις και εντάσεις στο πεδίο, αλλά αποσκοπούν και στην αλλαγή του κλίματος στην κοινή γνώμη των δύο χωρών. Όπως ανέφερε στις δηλώσεις του ο κ. Γεραπετρίτης «πρέπει να προετοιμάζουμε τις επαφές των δύο ηγετών, ώστε να προκύπτει διαρκής, ισχυρή πολιτική εντολή και νομιμοποίηση στο υψηλότερο επίπεδο».
«Δεν είμαστε αιθεροβάμονες», πρόσθεσε ο υπουργός Εξωτερικών, «γνωρίζουμε ότι αποστάσεις που δημιουργήθηκαν σε βάθος χρόνου και τα πάθη που κληρονομήθηκαν από γενιά σε γενιά δεν διαγράφονται μονοκονδυλιά. Όμως, έχουμε τη διάθεση και τη βούληση να επενδύσουμε στην ειλικρίνεια και την αμοιβαία κατανόηση». Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκαν και οι δηλώσεις του κ. Φιντάν. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών κ.Φιντάν τόνισε ότι υπάρχουν διαφορές στο Αιγαίο και την ανατολική Μεσόγειο, ωστόσο όπως είπε υπάρχει αμοιβαία βούληση για τη συνέχιση του διαλόγου και ταύτιση απόψεων για την επίλυση των διαφορών μέσω του διαλόγου.
Όπως ανακοινώθηκε στη συνάντηση συζητηθήκαν όλα τα ζητήματα που αφορούν στις διμερείς σχέσεις. Στο κυπριακό, ο κ. Γεραπετρίτης επανέλαβε τις πάγιες ελληνικές θέσεις για άμεση επανεκκίνηση των συνομιλιών. «Σε σχέση με τις μειονότητες, μιλήσαμε και αναδείξαμε τα θέματα που τις αφορούν. Για εμάς, οι μειονότητες είναι γέφυρες συνεργασίας. Και όλοι οι πολίτες μας στην Ελλάδα απολαύουν ισονομίας και ισοπολιτείας. Τέλος, αναφερθήκαμε και στην αντιμετώπιση του μεταναστευτικού ζητήματος. Είναι προς το κοινό μας συμφέρον να συνεργασθούμε για τον έλεγχο της παράτυπης μετανάστευσης και την καταπολέμηση των παράνομων δικτύων διακίνησης που εκμεταλλεύονται τον ανθρώπινο πόνο».
Φωτογραφία Reuters