Του Χρήστου Καπούτση
Η πορεία των Εθνικών θεμάτων σε συνάρτηση με τις γεωπολιτικές εξελίξεις στην ευρύτερη γεωγραφική περιοχή μας, συζητήθηκαν εκτενώς στη Συνεδρίαση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Εξωτερικής και Αμυντικής πολιτικής (ΚΥΣΕΑ), που έγινε στο Μέγαρο Μαξίμου υπό την Προεδρία του Πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα. Είναι η πρώτη φορά, από την ανάληψη της κυβερνητικής Εξουσίας από τον ΣΥΡΙΖΑ, που το ΚΥΣΕΑ συνεδριάζει σε πλήρη σύνθεση και αναλύει διεξοδικά τις εξελίξεις σε Τουρκία, Βαλκάνια, Συρία και Ισλαμικό Κράτος (ISIS). Σε αυτή την πολύωρη συνεδρίαση το ΚΥΣΕΑ προσδιόρισε τις βασικές παραμέτρους της Εθνικής Στρατηγικής της χώρας.
Σύμφωνα με πληροφορίες κατά τη Συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ (13-10 -2015), μεταξύ άλλων συζητήθηκαν και τα εξής:
1.Η Στρατηγική της Χώρας σε μια σειρά από εθνικά ζητήματα, όπως Κυπριακό, ελληνοτουρκικά, Σκοπιανό.
2.Το προσφυγικό και μεταναστευτικό, που αξιολογήθηκαν ως μείζονα Εθνικά προβλήματα.
3.Οι επιπτώσεις από τις περιφερειακές συγκρούσεις στη Μεσόγειο, τη Μέση Ανατολή και τα Βαλκάνια, στην πορεία των Εθνικών θεμάτων.
4. Οι αναγκαίες διπλωματικές πρωτοβουλίες, που θα πρέπει να αναληφθούν άμεσα, ώστε να ενισχύσουν την Διεθνή παρουσία της Ελλάδας. Μεταξύ αυτών και οι διακρατικές συμμαχίες στον ενεργειακό τομέα με το Ισραήλ και την Αίγυπτο.
5. Η επιτάχυνση των διαδικασιών για τον προσδιορισμό των θαλασσίων ζωνών συμπεριλαμβανομένης και της ΑΟΖ με την Κύπρο και την Αίγυπτο.
6. Η συμμετοχή των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων σε αποστολές του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε.
Ειδικότερα, η ελληνική συμμετοχή στις στρατιωτικές επιχειρήσεις εναντίον των Τζιχαντιστών του ISIS, που γίνονται υπό την ηγεσία των ΗΠΑ και με τη συμμετοχή πολλών ευρωπαϊκών και Αραβικών κρατών. Στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ η συμμετοχή του αντιαεροπορικού πυραυλικού συστήματος ΠΑΤΡΙΟΤ, στη δημιουργία αντιαεροπορικής ομπρέλας που περιλαμβάνει την νοτιοανατολική πτέρυγα του της Ατλαντικής Συμμαχίας. Επίσης, η συμμετοχή της χώρας μας με ένα υποβρύχιο και ένα ελικόπτερο έρευνας και διάσωσης , στη Ναυτική Δύναμη που συγκροτείται από την Ε.Ε. Αυτή η Ευρωπαϊκή Ναυτική δύναμη , θα περιπολεί τη Μεσόγειο. Στόχος της η εξάρθρωση του παράνομου δικτύου των διακινητών προσφύγων και μεταναστών, από τις ακτές της Β. Αφρικής, προς τα Μεσογειακά κράτη της Ε.Ε.
Η εσωτερική κατάσταση στην Τουρκία, αξιολογήθηκε, από το ΚΥΣΕΑ, ως μείζον ζήτημα ασφάλειας, διότι σχετίζεται με τα «φλέγοντα» προβλήματα της περιοχής, όπως είναι το προσφυγικό, το Κουρδικό, οι επιχειρήσεις κατά των Τζιχαντιστών του ISIS, το Κυπριακό, το Αιγαίο και γενικά, με την περιφερειακή σταθερότητα ή αστάθεια της περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής.
Οι επιλογές των Τ. Ερντογάν και Α. Νταβούτογλου στην εξωτερική πολιτική και ειδικά στο θέμα της Συρία (ενίσχυση των Τζιχαντιστών για την ανατροπή του Άσαντ), έχουν προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στις σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ, το Ισραήλ και τη Ρωσία. Η ρωσική επέμβαση έκανε τα πράγματα ακόμη πιο δύσκολα για το καθεστώς Ερντογάν. Οι παραβιάσεις του τουρκικού εναέριου χώρου από ρωσικά μαχητικά αεροσκάφη επιδεινώνουν τις σχέσεις της Τουρκίας, αλλά και του ΝΑΤΟ, με τη ΡΩΣΙΑ
Η επέμβαση των Ρώσων υποχρεώνει την Ουάσινγκτον να αναθεωρήσει στρατηγικές επιλογές της με πρώτη την ενίσχυση των σχέσεων της με τους Κούρδους, την μόνη αποτελεσματική δύναμη που δεν συνδέεται με το ISIS ή την Αλ Κάϊντα. Είναι χαρακτηριστικό ότι, πολλοί δυτικοί ηγέτες έχουν χαρακτηρίσει δημόσια την Τουρκία ως «μια μεγάλη ισλαμική δημοκρατία».
Είναι αξιοσημείωτη επίσης, η επιδείνωση των σχέσεων της Τουρκίας με την Κίνα . Αιτία είναι η συγκεκαλυμμένη υποστήριξης της Άγκυρας στο καυτό ζήτημα για του Κινέζους που είναι το Ανατολικό Τουρκεστάν. Παρά τις επίσημες διαβεβαιώσεις, η Τουρκία συνεχίζει να παρέχει ασφαλή δίοδο προς την Τουρκία για χιλιάδες Κινέζους Ουιγούρους , μερικοί από τους οποίους βρίσκονται στις γραμμές του ISIS στη Συρία.
Επιπλέον ο Τ. Ερντογάν, έχει να αντιμετωπίσει την πιθανή δημιουργία ενός κουρδικού κράτους στα σύνορα της Τουρκίας και την ισχυρή παρουσία του κουρδικού κόμματος στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση. Το ισλαμικό κόμμα , το AKP , το πιθανότερο είναι να μην μπορέσει να σχηματίσει αυτοδύναμη Κυβέρνηση στις Βουλευτικές εκλογές της 1ης Νοεμβρίου. Και το χειρότερο, πολύνεκρες βομβιστικές επιθέσεις όπως η πρόσφατη στον Κεντρικό Σιδηροδρομικό σταθμό της Κωνσταντινούπολης, πολλαπλασιάζουν τις αιτίες που πιθανόν, μεσοπρόθεσμα, να θέσουν σε κίνδυνο η συνοχή του ίδιου του τουρκικού κράτους.
Η ιστορία του Τουρκικού κράτους, ως η συνέχεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, είναι πολύ διδακτική. Οσάκις η Τουρκία ένοιωθε «στριμωγμένη» από εσωτερικά (οικονομικά, κοινωνικά, εθνολογικά, θρησκευτικά) προβλήματα, έκανε «εξαγωγή» της εσωτερικής κρίσης, προκαλώντας στρατιωτικές εντάσεις ή ακόμη και επεμβάσεις , σε γειτονικά της κράτη, όπως η Κύπρος, η Ελλάδα και η Συρία.
Επειδή στην περιοχή μας διακυβεύονται τεράστια συμφέροντα και πολλοί σύμμαχοί μας στην Ε.Ε., προωθούν Εθνικές επιλογές που πιθανόν να είναι βλαπτικές για τα Εθνικά μας συμφέρονται, η Ελληνική Κυβέρνηση απέρριψε την πρόταση της Ε.Ε. (Γερμανίας) για κοινή φύλαξη των ελληνοτουρκικών συνόρων από το Τουρκικό και Ελληνικό Λιμενικό. Η ανακοίνωση του Υπουργείου Εξωτερικών είναι ξεκάθαρη: «Η Ελλάδα ούτε μπορεί να συζητήσει καν καινοφανείς ιδέες που έχουν δει το φως της δημοσιότητας εσχάτως, όπως αυτή της κοινής ελληνοτουρκικής περιπολίας των θαλάσσιων συνόρων.»
Η Ελλάδα βρίσκεται στο σταυροδρόμι της προσφυγικής κρίσης και είναι αντιμέτωπη με οδυνηρές συνέπειες. Η Ε.Ε. θα μπορούσε να βοηθήσει αποτελεσματικά την Ελλάδα στην αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης, με την ενίσχυση της FRONTEX, την αναθεώρηση του ανεφάρμοστου καθεστώτος του Δουβλίνο ΙΙ, την ενίσχυση των χωρών διέλευσης και υποδοχής προσφύγων, την εφαρμογή του ελληνοτουρκικού πρωτοκόλλου επανεισδοχής αλλά και της Συμφωνίας Επανεισδοχής ΕΕ-Τουρκίας. Η Ελλάδα, με τεράστιο κόστος, προστατεύει τα σύνορά της, που είναι τα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης, από διάφορες απειλές, μεταξύ αυτών το ογκούμενο κύμα μετανάστευσης και η «εξαγώγιμη» εσωτερική κρίση στην Τουρκία.