Ο πρώην ΥΠΕΘΑ αλλά και πρώην “τσάρος” της ελληνικής οικονομίας δεν μοιράζεται τις οικονομικές του γνώσεις, μόνο στο Πακιστάν όπου διδάσκει. Ο Γιάννος Παπαντωνίου μίλησε Συνέδριο «Επιμελώς Επιχειρείν 2015» με θέμα ‘Ελλάδα και Ευρώ: Επανένταξη ή Αποχώρηση;”
Ποια ήταν η απάντηση που έδωσε; “Εμπόδιο το μνημόνιο” από την μία , “επανένταξη” στην ευρωζώνη από την άλλη. Πως τα συνδυάζει;
Ιδού οι απόψεις του,στις οποίες βέβαια δεν υπάρχει αυτοκριτική για τις κυβερνήσεις στις οποίες συμμετείχε.
“Η χώρα μας έχει μετατραπεί σε παρία της Ευρώπης και ‘σκουπίδι’ των διεθνών αγορών. Το ζητούμενο σήμερα είναι η επανένταξη στην ευρωπαϊκή οικονομική και νομισματική ένωση και η επιβίωση στην παγκοσμιοποιημένη διεθνή οικονομία.
Πρέπει να ξεκινήσουμε πάλι από την αρχή. Η διαδικασία επανένταξης προσκρούει σε ένα μεγάλο εμπόδιο, το Μνημόνιο. Η συμφωνία που έχει συναφθεί με τους δανειστές κατέληξε να συμβολίζει την κατάρρευση της οικονομίας, την κοινωνική αναλγησία και την εθνική υποτέλεια. Τεράστιες θυσίες χωρίς απόδοση.
Οι κυβερνήσεις της τελευταίας πενταετίας υλοποίησαν πλήρως τα μέτρα λιτότητας – αυξήσεις φόρων και περικοπές εισοδημάτων και κοινωνικών δαπανών – ενώ στον τομέα των μεταρρυθμίσεων, όπως οι ιδιωτικοποιήσεις, οι απελευθερώσεις αγορών και κλειστών επαγγελμάτων καθώς και ο εκσυγχρονισμός του κράτους, υπήρξαν ολιγωρία, παραλείψεις και πολύ χαμηλή αποτελεσματικότητα. Επελέγη η διάχυση του κόστους στα πλατειά λαϊκά στρώματα αντί της σύγκρουσης με επιχειρηματικά και συντεχνιακά συμφέροντα που αντιτίθενται στις μεταρρυθμίσεις.
Η αναζήτηση νέου πλαισίου συμφωνίας με τους δανειστές δεν πρέπει να οδηγήσει σε διακινδύνευση της συμμετοχής μας στην ευρωζώνη. Η ένταξη αποτελεί μεγάλο κεκτημένο της μεταπολίτευσης. Δεν υπάρχει εναλλακτική ομάδα ή ένωση χωρών ικανή να προσφέρει πλαίσιο σταθερότητας και ανάπτυξης για την οικονομία μας. Εξάλλου, ενδεχόμενο αδιέξοδο στις διαπραγματεύσεις θα καταλήξει σε χρεωκοπία και κατάρρευση της εμπιστοσύνης, προκαλώντας χρηματοοικονομική κρίση. Τρίτο δάνειο διάσωσης θα συνδεόταν με εισαγωγή νέου νομίσματος και αποχώρηση από το ευρώ. Η οικονομία θα βυθιζόταν σε βαθύτερη ύφεση ενώ οι κοινωνικές εντάσεις θα αυξάνονταν καθώς το βιοτικό επίπεδο θα σημείωνε νέα μεγάλη κάμψη. Τα οφέλη από ένα ανταγωνιστικότερο νόμισμα θα ήταν πολύ περιορισμένα λόγω της στενής εξαγωγικής βάσης, και θα εξανεμίζονταν σε ένα φαύλο κύκλο υποτιμήσεων και αυξανόμενων επιτοκίων. Χωρίς πίεση από το διεθνές περιβάλλον, η Ελλάδα θα έχανε το κίνητρο για να προωθήσει μεταρρυθμίσεις, ενώ η αστάθεια θα διαιωνιζόταν γιατί η ευρωζώνη δεν θα λειτουργούσε ως ανάχωμα στη δημοσιονομική και χρηματοοικονομική χαλαρότητα.
Είναι φανερή η κρισιμότητα της σημερινής συγκυρίας. Η ρευστότητα ‘έπιασε πάτο’. Η χρεωκοπία είναι προ των πυλών.
Η επίτευξη λύσης επιβάλλεται για να αποτραπούν καταστροφικές εξελίξεις. Το περίγραμμά της είναι σαφές. Η δημοσιονομική προσαρμογή πρέπει να γίνει ηπιότερη. Οι μεταρρυθμίσεις πρέπει να προχωρήσουν με γρήγορους ρυθμούς και η ελάφρυνση του χρέους να είναι ουσιαστική.
Εξάλλου, θετικές τάσεις αρχίζουν να διαγράφονται στη διεθνή και, ειδικότερα, στην ευρωπαϊκή οικονομία. Η ευρωζώνη ανακάμπτει. Ο ρυθμός ανάπτυξης θα φτάσει το 1,5% το 2015, από 0,9% το 2014. Η πτώση της τιμής του πετρελαίου, η υποτίμηση του ευρώ, η χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής καθώς και επενδυτικές πρωτοβουλίες όπως το ‘πακέτο Γιούνκερ’ λειτουργούν υποστηρικτικά για την ανάκαμψη.
Η Ελλάδα, έχοντας ήδη πληρώσει βαρύ οικονομικό και κοινωνικό τίμημα τα τελευταία χρόνια, αποτελεί θλιβερή εξαίρεση. Η ύφεση επιστρέφει, ενώ η ανεργία παραμένει σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα. Αν η κυβέρνηση κατορθώσει να αξιοποιήσει το ευνοϊκό διεθνές περιβάλλον, θα είναι σε θέση να απορροφήσει το κόστος μιας συμβιβαστικής λύσης ανοίγοντας νέα σελίδα για την ελληνική οικονομία. Έφτασε η ώρα των αποφάσεων.”