Αίγυπτος: Ποιος ειναι ο νέος πρωθυπουργός;

Ο μεταβατικός πρόεδρος της Αιγύπτου Άντλι Μανσούρ όρισε χθες τον φιλελεύθερο οικονομολόγο και πρώην υπουργό Οικονομικών Χάζεμ ελ Μπεμπλάουι πρωθυπουργό μιας μεταβατικής κυβέρνησης, καθώς οι νέες αρχές προσπαθούν να οδηγήσουν τη χώρα σε νέες βουλευτικές και προεδρικές εκλογές έπειτα από την ανατροπή του ισλαμιστή πρώην προέδρου Μοχάμεντ Μόρσι από το στρατό, και τον πρώην επικεφαλής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (IAEA) Μοχάμεντ ΕλΜπαραντέι αντιπρόεδρο, αρμόδιο για τις διεθνείς σχέσεις της Αιγύπτου.

Το ισλαμιστικό κόμμα Νουρ, το οποίο καθυστέρησε την προσπάθεια έναρξης μιας πολιτικής διαδικασίας τις τελευταίες ημέρες προβάλλοντας ενστάσεις στον διορισμό διαφόρων υποψηφίων, ανέφερε ότι υποστηρίζει τον διορισμό του ελ Μπεμπλάουι.

Ο Χάζεμ ελ Μπεμπλάουι διετέλεσε υπουργός Οικονομικών από τον Ιούλιο μέχρι τον Νοέμβριο του 2011 όταν η χώρα τελούσε υπό στρατιωτική διακυβέρνηση. Υπήρξε ανώτατος αξιωματούχος στα Ηνωμένα Έθνη και παλαιότερα καθηγητής Οικονομικών στο πανεπιστήμιο της Αλεξάνδρειας στην Αίγυπτο.

Επιφορτισμένος με τη διάσωση της αιγυπτιακής οικονομίας σε δύσκολους καιρούς, ο ελ Μπεμπλάουι έχει μεγάλη εμπειρία στην οικονομική διαχείριση κι ενδεχομένως σημαντικές προσωπικές γνωριμίες στις χώρες του Κόλπου.

Ο 76χρονος, τον οποίο περιγράφουν ως «δυνατό και αποφασιστικό», διοικούσε επί 12 χρόνια την Τράπεζα Ανάπτυξης Εξαγωγών της Αιγύπτου, ενώ εργάστηκε και σε περιφερειακούς οικονομικούς οργανισμούς στη Μέση Ανατολή.

Πέντε χρόνια εμπειρίας–από το 1995 που διοικούσε την Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή για τη Δυτική Ασία–μία υπηρεσία του ΟΗΕ στη Βηρυτό που προωθεί τη συνεργασία ανάμεσα σε 17 αραβικά κράτη–και στη συνέχεια μία δεκαετία ως σύμβουλος στο Αραβικό Νομισματικό Ταμείο στο Αμπού Ντάμπι, τον καθιστούν γνώριμο πρόσωπο για τους χρηματιστηριακούς παράγοντες στην περιοχή.

Η σπουδαιότητα τέτοιων διασυνδέσεων φάνηκε χθες όταν την ώρα που ανακοινωνόταν ο διορισμός του γαλλοτραφέντος οικονομολόγου, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Σαουδική Αραβία ανακοίνωναν την χορήγηση εκτάκτων δανείων στο Κάιρο συνολικού ύψους οκτώ δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Οι πλούσιες σε πετρελαϊκά κοιτάσματα χώρες του Κόλπου δείχνουν πρόθυμες να βοηθήσουν την πολυπληθέστερη αυτή αραβική χώρα τώρα που ο στρατός ανέτρεψε τον πρόεδρο Μοχάμεντ Μόρσι της Μουσουλμανικής Αδελφότητας–ένα κίνημα το οποίο Ριάντ και Αμπού Ντάμπι βλέπουν εχθρικά, όπως σχολιάζει το Ρόιτερς.

Μεταξύ των προτεραιοτήτων της νέας κυβέρνησης του ελ Μπεμπλάουι ενδεχομένως να είναι η ολοκλήρωση της σύναψης του δανείου των 4,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων με το ΔΝΤ.

Με σπουδές στη Νομική στο πανεπιστήμιο του Καϊρου, Οικονομικών στη Γκρενόμπλ και διδακτορικό στο Παρίσι, ο ελ Μπεμπλάουι ακολούθησε πανεπιστημιακή καριέρα και έγινε καθηγητής στην Αλεξάνδρεια. Το 1980 εγκαταστάθηκε στον Κόλπο όπου ανέλαβε τη διοίκηση του οικονομικού τμήματος της Βιομηχανικής Τράπεζας του Κουβέιτ, προτού επιστρέψει στο Κάιρο ως πρόεδρος και εκτελεστικός διευθυντής της Τράπεζας Ανάπτυξης Εξαγωγών.

Το 2011, στη διάρκεια της στρατιωτικής διακυβέρνησης της χώρας που ακολούθησε την ανατροπή του Χόσνι Μουμπάρακ, ο ελ Μπεμπλάουι υπηρέτησε ως υπουργός Οικονομικών για μερικούς μήνες προτού παραιτηθεί με αφορμή, όπως ο ίδιος είπε, περιστατικό κατά το οποίο οι δυνάμεις ασφαλείας σκότωσαν διαδηλωτές.

Όπως επισημαίνει το Ρόιτερς, ανέλαβε τα καθήκοντά του χθες, δηλαδή μία ημέρα αφότου τα στρατεύματα σκότωσαν δεκάδες υποστηρικτές του Μόρσι. Ιδρυτικό μέλος του Αιγυπτιακού Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος, ο ελ Μπεμπλάουι υποστηρίζει τις ελεύθερες αγορές που βασίζονται στο κράτος δικαίου–δύο χαρακτηριστικά που, σύμφωνα με το Ρόιτερς, δεν διαθέτει μέχρι σήμερα η οικονομία της Αιγύπτου. Σε άρθρο του που δημοσιεύτηκε το 2009, έγραψε: «Ενα πράγμα είναι μη διαπραγματεύσιμο κατά τη γνώμη μου. Μία οικονομία της αγοράς μπορεί να λειτουργήσει μόνο όταν κυριαρχεί η έννοια του κράτους δικαίου».

Αυτοί που έχουν συνεργαστεί μαζί του τον περιγράφουν ως καλό ακροατή, αλλά και αποφασιστικό: «Ακούει τους συνεργάτες του. Και μετά αποφασίζει», λέει χαρακτηριστικά πρώην συνάδελφός του στο υπουργείο Οικονομικών.

Ο ΕλΜπαραντέι, ηγέτης της φιλελεύθερης αντιπολίτευσης, είναι πρώην επικεφαλής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας του ΟΗΕ (ΙΑΕΑ). Επέστρεψε στην Αίγυπτο τον Φεβρουάριο του 2010 αφού έληξε η θητεία του στην ΙΑΕΑ και συνήψε στενούς δεσμούς με το φιλελεύθερο κίνημα που ηγήθηκε της ανατροπής του Χόσνι Μουμπάρακ, ύστερα από 30 χρόνια στην εξουσία, το 2011.

Τον Ιανουάριο του 2012, η απόφασή του να εγκαταλείψει την κούρσα για την προεδρία θεωρήθηκε στην Αίγυπτο »χαστούκι στο πρόσωπο» των στρατιωτικών ηγετών της μετα-Μουμπάρακ εποχής.

Στα τέλη Ιουνίου της ίδιας χρονιάς έκανε έκκληση στον Μόρσι να παραιτηθεί ύστερα από ένα χρόνο στην προεδρία για χάρη της εθνικής ενότητας ενόψει των διαδηλώσεων της αντιπολίτευσης που είχαν το ίδιο αίτημα.

Αντί να προσχωρήσει σε κάποιο πολιτικό κόμμα, ο 71 ετών βραβευμένος με Νομπέλ Ειρήνης σχημάτισε δικό του κίνημα που λειτουργεί ως ‘ομπρέλα’ για αντιπολιτευόμενες ομάδες–την Εθνική Ένωση για Αλλαγή.

Ο ΕλΜπαραντέι, ο οποίος δεν έχει αντιμετωπίσει ποτέ κατηγορίες για διαφθορά όπως συνέβαινε με το καθεστώς Μουμπάρακ, έχει ωστόσο δεχτεί κριτική από οργανώσεις της αντιπολίτευσης επειδή πέρασε μεγάλο διάστημα στο εξωτερικό και κατηγορείται ότι έχει χάσει την επαφή με την κατάσταση στην Αίγυπτο.

Κέρδισε τον θαυμασμό παγκοσμίως πριν από την υπό τις ΗΠΑ εισβολή στο Ιράκ το 2003 και προκάλεσε την οργή της Ουάσινγκτον όταν διαφώνησε με τον ισχυρισμό ότι ο Σαντάμ Χουσέιν διέθετε μυστικό πυρηνικό πρόγραμμα. Αργότερα δεν βρέθηκαν πυρηνικά όπλα στο Ιράκ. Γιος δικηγόρου και προέδρου του δικηγορικού συλλόγου, ο ΕλΜπαραντέι πήρε πτυχίο Νομικής από το πανεπιστήμιο του Καϊρου, το 1962. Δύο χρόνια αργότερα, εντάχθηκε στο διπλωματικό σώμα και ανέλαβε αποστολές στη Γενεύη και τη Νέα Υόρκη, απ΄όπου πήρε το διδακτορικό του στο Διεθνές Δίκαιο και στη συνέχεια δίδαξε.

Ως ειδικός σύμβουλος του υπουργού Εξωτερικών, ο ΕλΜπαραντέι συμμετείχε στην ομάδα των διαπραγματευτών στις ειρηνευτικές συνομιλίες του Καμπ Ντέιβιντ που οδήγησαν στην ιστορική ειρηνευτική συνθήκη της Αιγύπτου και την σύναψη διπλωματικών σχέσεων με το Ισραήλ.