Δύο ξεχωριστά περιστατικά φέτος που αφορούν ένα αμερικανικό υποβρύχιο και ένα αεροπλανοφόρο υποδηλώνουν ότι η Τουρκία «ενοχλείται» από την παρουσία του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο, υποστηρίζει ο Paul Iddon, σε άρθρο του στο περιοδικό Forbes.
Σύμφωνα με το άρθρο, στα τουρκικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης υπάρχει αρκετή κριτική και συνωμοσίες σχετικά με τον σκοπό της ναυτικής παρουσίας των ΗΠΑ κοντά στα ύδατα της Τουρκίας, «το οποίο υποδηλώνει ότι ένα κομμάτι του τουρκικού λαού ‘αντιπαθεί’ το αμερικανικό ναυτικό».
Στις αρχές Απριλίου, το USS San Juan (SSN-751), ένα υποβρύχιο κλάσης Los Angeles, ελλιμενίστηκε στη Λεμεσό της Κυπριακής Δημοκρατίας. To ψευδοκράτος της βόρειας Κύπρου (ΤΔΒΚ), όπως ήταν αναμενόμενο, καταδίκασε την κίνηση. Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών εξέδωσε αμέσως μια δήλωση εκφράζοντας «σθεναρή υποστήριξη» στην καταδίκη της ΤΔΒΚ απέναντι στο αμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό.
Το δεύτερο περιστατικό έγινε λίγο μετά τον τραγικό σεισμό που έπληξε τη νότια Τουρκία τον Φεβρουάριο, όταν οι ΗΠΑ πρόσφεραν ανθρωπιστική βοήθεια, αποστέλλοντας το αεροπλανοφόρο George HW Bush. «Τούρκοι εθνικιστές, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων δημοσιογράφων, εμφανίστηκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, εκφράζοντας έντονη αντίθεση και προωθώντας θεωρίες συνωμοσίας σχετικά με την παρουσία του αεροπλανοφόρου», αναφέρει το άρθρο.
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου εξέδωσε δήλωση με την οποία απέρριψε την προοπτική ελλιμενισμού του αμερικανικού πλοίου στην Τουρκία. «Εμείς αποφασίζουμε ποιος θα έρθει ή όχι στα χωρικά ύδατα της Τουρκίας», δήλωσε, σύμφωνα με τουρκικά μέσα ενημέρωσης, ενώ διέψευσε ακόμη και την προσφορά να αποσταλεί στις νότιες ακτές της χώρας το αεροπλανοφόρο.
«Δεν υπάρχουν στοιχεία που να υποδηλώνουν ότι υπάρχει μια γενικά αρνητική αντίληψη στην Τουρκία για το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο», δήλωσε στο Forbes o Ryan Gingeras, καθηγητής στο Τμήμα Εθνικής Ασφάλειας στη Ναυτική Μεταπτυχιακή Σχολή των ΗΠΑ.
«Ωστόσο, η Άγκυρα δεν επιθυμεί καμία ξένη δύναμη να δημιουργήσει ισχυρότερους στρατιωτικούς δεσμούς με την Κυπριακή Δημοκρατία», τόνισε.
Το αντιαμερικανικό αίσθημα στην Τουρκία δεν είναι κάτι «καινούργιο»
Οι θεωρίες συνωμοσίας σχετικά με τις προθέσεις του αμερικανικού στρατού στην περιοχή και προς την Τουρκία δεν είναι κάτι καινούργιο, όπως επισημαίνει το άρθρο.
Περιστατικά που συνέβησαν από την δεκαετία του 1990 έχουν τροφοδοτήσει το αντιαμερικανικό συναίσθημα στον τουρκικό λαό. Το 2003, κατά την εισβολή του αμερικανικού στρατού στο Ιράκ, δύο πύραυλοι Tomahawk που εκτοξεύθηκαν από το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ έπεσαν καταλάθος στη νοτιοανατολική Τουρκία. Τον Ιούλιο του ίδιου έτους, ο αμερικανικός στρατός που συνεργάζεται με τους Κούρδους μαχητές στο βόρειο Ιράκ, συνέλαβε Τούρκους στρατιώτες. Η γενικότερη συνεργασία των ΗΠΑ με τους Κούρδους στο Ιράκ και τη Συρία προκαλεί την αντίδραση της Τουρκίας.
Την 1η Οκτωβρίου 1992, δύο αμερικανικοί πύραυλοι Sea Sparrow που εκτοξεύτηκαν από το αμερικανικό αεροπλανοφόρο Saratoga κατά τη διάρκεια άσκησης στο Αιγαίο, έπληξαν το TCG Muavenet , ένα τουρκικό αντιτορπιλικό. Οι πύραυλοι σκότωσαν επτά μέλη του τουρκικού ναυτικού, συμπεριλαμβανομένου του καπετάνιου του πλοίου, και τραυμάτισαν άλλους 22. «Οι Τούρκοι δεν πίστεψαν την αμερικανική εξήγηση ότι το περιστατικό ήταν απλώς ένα ατύχημα», επισημαίνει το άρθρο.
Ο ρόλος του Ερντογάν και του ΑΚΡ
«Το κυβερνών κόμμα AKP (Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης) και ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχουν διττή προσέγγιση για τις ΗΠΑ εδώ και χρόνια», δήλωσε στο Forbes ο Σουλεϊμάν Οζερέν, καθηγητής και ανώτερος συνεργάτης στο Orion Policy Institute.
Από την μία έχουν υιοθετήσει έντονη αντιαμερικανική ρητορική στο εσωτερικό της Τουρκίας, για να ικανοποιούν τις πιο εθνικιστικές γραμμές του κόμματος, από την άλλη, ως μέλος του ΝΑΤΟ, η Άγκυρα έχει πολύ καλή συνεργασία με τις ΗΠΑ.
Επεσήμανε επίσης τη «βαθιά δυσπιστία» που έχει εμφανιστεί μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Τουρκίας υπό τον Ερντογάν. Αυτή η δυσπιστία οφείλεται εν μέρει στον «επιθετικό στρατιωτικό ακτιβισμό της Άγκυρας» που έχει απομονώσει περαιτέρω τη χώρα.
«Σε απάντηση στις ενέργειες της Άγκυρας, οι ΗΠΑ έχουν αλλάξει και επανατοποθετήσει τις μακροχρόνιες περιφερειακές πολιτικές τους, συμπεριλαμβανομένης της Κύπρου και της Ελλάδας», είπε ο Οζερέν.
«Είναι η περίοδος των εκλογών στην Τουρκία και αντιμετωπίζοντας οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές κρίσεις, δεν θα ήταν έκπληξη να δούμε τον Ερντογάν να χρησιμοποιεί συνωμοσίες και να επιτίθεται στις ΗΠΑ τις επόμενες ημέρες».