«Οι φρουροί του Ερμιτάζ»…είναι γάτες!

Οι θυσαυροί του Ερμιτάζ βρίσκονται σε“καλά χέρια”.Το περίφημο Μουσείο της Αγίας Πετρούπολης, έχει αναθέσει καθήκοντα “φρουρών” στις γάτες του, με φωτογραφία και όνομα που πιστοποιεί το δύσκολο έργο που τους έχει ανατεθεί.

Η ομάδα των τετράποδων φρουρών αποτελείται κυρίως από κεραμιδόγατες, κι όπως και στους καιρούς της αυτοκρατορίας, η κοινότητά τους βασίζεται στην αυστηρή ιεραρχία. (Kommersant)
Οι τετράποδοι-φρουροί περνούν απαρατήρητοι, στα υπόγεια και στις σοφίτες, μακριά από τα βλέμματα των τουριστών. Από τον πρώτο χρόνο της ιδρυσής Μουσείου, το 1764, η διοίκησή του έσπευσε να “διορίσει”, τα χαριτωμένα τεράποδα, ως φρουρούς με υψηλά προσόντα. Παρόλο που σήμερα, αρουραίοι και ποντικοί εξοντώνονται πολύ εύκολα με τα χημικά, το Μουσείο δεν μπορεί να κάνει χωρίς τις γάτες του, που έχουν γίνει πλέον ζωντανός μύθος και μασκότ του Ερμιτάζ.
 
Οι πρώτες γάτες “διορίστηκαν” τον 18ο αιώνα, όταν ο τσάρος Πέτρος, ο Ι, προσέφερε καταφύγιο σε μια μεγάλη γάτα που είχε φέρει από την Ολλανδία, στο τότε ξύλινο Χειμερινό Ανάκτορο. Αργότερα, η αυτοκράτειρα Ελισάβετ παρήγγειλε  από τον Καζάν κάμποσες γάτες- κυνηγούς επειδή φοβόταν τα μικρά τρωκτικά.
 
Το καθήκον όμως της φρούρησης του παλατιού το ανέλαβαν επί βασιλείας της Αικατερίνης ΙΙ. Στα χρόνια της Μεγάλης Αικατερίνης χωρίστηκαν σε δύο κατηγορίες: στις γάτες ρωσικής ράτσας για τους θαλάμους και σ΄αυτές της πίσω αυλής που κυνηγούσαν αρουραίους και ποντίκια, για χάρη της αυτού μεγαλειότητος.
 
Το Κρατικό Μουσείο Ερμιτάζ ξεκίνησε ως ιδιωτική συλλογή της Αυτοκράτειρας Αικατερίνης ΙΙ, με 220 έργα Ολλανδών και Φλαμανδών ζωγράφων, τα οποία απέκτησε μέσω πρακτόρων της στο Βερολίνο. Αρχικά, οι πιο πολλοί πίνακες που είχε αποκτήσει τοποθετήθηκαν σε προγραμματισμένα σημεία στα Χειμερινά Ανάκτορα,   στα επωνομαζόμενα“ερημητήρια”.
 
Οι εργαζόμενες γάτες στο Ερμιτάζ επέζησαν της Οκτωβριανής επανάστασης και εξακολούθησαν να επιβιώνουν με τη σοβιετική κυβέρνηση. Ωστόσο, δεν επέζησαν από την πολιορκία κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου 1941-45. Καθώς οι άνθρωποι λιμοκτονούσαν έφαγαν όλες τις γάτες, κι η πόλη μολύνθηκε από  αρουραίους. Σύντομα, μετά το τέλος της πολιορκίας έφτασαν στο Λένινγκραντ, τη σημερινή Αγία Πετρούπολη,  δύο άμαξες με γάτες από τις κεντρικές περιοχές της Ρωσίας, για να φτιάξουν την νέα επιλαρχία κατά των αρουραίων. 
 
Στο μέσον της δεκαετίας του 60 ο αριθμός τους έφτασε σε πρωτοφανή επίπεδα. Η διοίκηση του Μουσείου αποφάσισε να τις ξεφορτωθεί, καθώς οι γάτες είχαν καταλάβει πλέον τα υπόγεια, τις αίθουσε και τους διαδρόμους. Ωστόσο, κάμποσα χρόνια αργότερα, οι “θρυλικές φρουροί” κλήθηκαν να επιστρέψουν, στο πλαίσιο της διαφύλαξης της πολιτιστικής κληρονομιάς, και το Μουσείο δεν μπορούσε να κάνει χωρίς αυτές,.
 
Από τότε, οι γάτες του Ερμιτάζ απολαμβάνουν μια πολύ καλή φροντίδα. Η κάθε μία απο τις επωνομαζόμενες “χέρμιτ” διαθέτει πάσο με φωτογραφία που βεβαιώνει ότι έχει επιλεγεί για να προωθήσει το δύσκολο έργο της προστασίας των υπογείων του Μουσείου από τα τρωκτικά. Φροντίζονται κατάλληλα, τρέφονται καλά, κουράρονται σε περίπτωση ασθένειας, και η σκληρή δουλειά που έχουν αναλάβει είναι απολύτως σεβαστή. Οι υπάλληλοι του Μουσείου γνωρίζουν όλες τις θυληκές και αρσενικές γάτες, με τα ονόματά τους,και το όνομα της κάθε μιας έχει επιλεγεί με βάση τον χαρακτήρα της.
 
Η ομάδα των τετράποδων φρουρών αποτελείται κυρίως από κεραμιδόγατες, κι όπως και στους καιρούς της αυτοκρατορίας, η κοινότητά τους βασίζεται στην αυστηρή ιεραρχία. Στην αριστοκρατία, την μεσαία τάξη και την κατώτερη κάστα. Η κάθε ομάδα λειτουργεί σ΄ένα καθορισμένο τμήμα του Μουσείου. Ο αριθμός τους δεν μπορεί να ξεπεράσει τις 50 με 60, κι αυτό όχι λόγω των αναγκών διατροφής τους, αλλά εάν ξεπεράσουν τις 60, τότε αρχίζουν οι μάχες μεταξύ τους και παραμελούν τα καθήκοντά τους. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, κατά διαστήματα το Μουσείο ψάχνει για ανθρώπους που θέλουν να υιοθετήσουν τις περισσευούμενες.
 
Στα υπόγεια του μουσείοιυ έχουν καθοριστεί χώροι για την αποθήκευση της τροφής τους, αλλά και χώροι φροντίδας για όσες αρρωστήσουν.  Στον αυτοκινητόδρομο που βρίσκεται κοντά στο Μουσείο υπάρχουν σήματα που προειδοποιούν τους οδηγούς, ότι υπάρχουν γάτες τριγύρω και τους καλούν να είναι προσεκτικοί και να χαμηλώσουν την ταχύτητα. Τα αυτοκινητιστικά δυστυχήματα είναι η συχνότερη αιτία θανάτου για τις γάτες του Ερμιτάζ.
 
Στον προυπολογισμό του Ερμιτάζ δεν προβλέπεται κονδύλι για την διατροφή τους. Οι γάτες ζουν χάρις στις προσφορές του κοινού, που επισκέπτεται το Μουσείο ή από τους εργαζόμενους του Μουσείου.
 
Το Μουσείο έχει καθιερώσει την 28η Μαρτίου  ως την  ημέρα της γάτας, κατά την οποία οι εργαζόμενοι διοργανώνουν πολλές ενημερωτικές εκθέσεις αλλά και συναρπαστικούς διαγωνισμούς.
 
Η  ΡΩΣΙΑ ΤΩΡΑ