του Αλέξανδρου Θεολόγου
Η Μάχη της Μοσούλης, η οκτάμηνη σκληρή εκστρατεία εναντίον ενός αδυσώπητου και φανατισμένου εχθρού, ίσως έχει φθάσει στο τέλος της. «Ίσως», διότι κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει αν μετά την πολυδιαφημιζόμενη από τους Ιρακινούς στρατηγούς πτώση της σημαντικής αυτής πόλης οι τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους δεν θα ξεκινήσουν έναν «τυφλό πόλεμο» φθοράς. ‘Αλλωστε έχουν αποδείξει ότι είναι αρκετά τρελλοί για να αυτοκτονήσουν…
Οι διαβεβαιώσεις του Ιρακινού πρωθυπουργού Χαϊντάρ αλ Αμπαντί πέρυσι ότι η εκστρατεία κατά της Μοσούλης θα είχε τελειώσει μέχρι τα Χριστούγεννα φαντάζουν σουρεαλιστικές σήμερα, με τους Ιρακινούς να διεξάγουν πόλεμο πόλης από στενό σε στενό, γειτονιά με γειτονιά, αντιμέτωποι με ακροβολιστές, πυρά όλμων, ναρκοπαγίδες και βομβιστές αυτοκτονίας… Αντίθετα με την ανατολική πλευρά της Μοσούλης που απελευθερώθηκε εντός δύο μηνών με την υποστήριξη του υπό τις ΗΠΑ πολυεθνικού συνασπισμού, η μάχη για την δυτική πλευρά ήταν αργή και φονικότατη, με χιλιάδες αμάχους εγκλωβισμένους μεταξύ δύο πυρών.
Αν και ο ιρακινός Στρατός δεν δημοσιοποιεί τις απώλειές του, έχει αναφερθεί ότι τουλάχιστον 774 άνδρες των δυνάμεων ασφαλείας έχουν χάσει την ζωή τους ενώ σε 4.600 ανέρχονται οι τραυματίες. Οι απώλειες μεταξύ αμάχων είναι δραματικά μεγαλύτερες: περισσότεροι από 8.000 πολίτες σκοτώθηκαν ή τραυματίσθηκαν και σχεδόν 600.000 άνθρωποι αναγκάσθηκαν να εκτοπισθούν εγκαταλείποντας τις εστίες τους για να σώσουν την ζωή τους. Για τις απώλειες αυτές δεν ευθύνονται μόνο οι ισλαμιστές αλλά και οι αεροπορικοί βομβαρδισμοί του συνασπισμού που έχουν γίνει αντικείμενο εντονότατης κριτικής καθώς συχνά χτυπούν στόχους αδιακρίτως.
Η ιστορική Μοσούλη, η “πρωτεύουσα” του Ισλαμικού Κράτους στο βόρειο Ιράκ, βρισκόταν υπό τον ατσάλινο έλεγχο του ΙSIS από το καλοκαίρι του 2014 -τρία απίστευτα δύσκολα χρόνια για όσους είχαν την ατυχία να εγκλωβιστούν στο προπύργιο των τζιχαντιστών τρομοκρατών. Δεν είναι μόνο οι πετρελαιοπηγές και η κομβική εμπορική της θέση που κάνουν την πόλη τόσο σημαντική. Η γειτνίασή της με τις περιοχές που ελέγχει ο ISIS στην Συρία και την οδό ανεφοδιασμού των τζιχαντιστών μέσω Τουρκίας καθιστούν την Μοσούλη πραγματικό στρατηγικό τρόπαιο.
Χάνοντάς την, το Ισλαμικό Κράτος στερείται πλέον μιας σημαντικής στρατηγικής βάσης στην περιοχή. Ωστόσο, παρόλο που η ασφάλεια στο Ιράκ θα βελτιωθεί με την κατάληψη της Μοσούλης από τις κυβερνητικές δυνάμεις, αυτό δεν εξασφαλίζει αυτομάτως την ειρήνη στην ρημαγμένη από τον πόλεμο χώρα.
Οι βάσεις των τζιχαντιστών στην επαρχία Ανμπαρ, στην δυτική έρημο του Ιράκ, έχουν αποτελέσει πολλές φορές ορμητήρια τολμηρών, άγριων επιθέσεων, κατά κυβερνητικών δυνάμεων στο πνεύμα των επιχειρήσεων ανταρτοπολέμου “χτύπα και φύγε”. Η απώλεια της Μοσούλης δεν θα εμποδίσει το Ισλαμικό Κράτος να διεξάγει επιθέσεις αυτοκτονίας στις ιρακινές πόλεις ή να προσβάλλει αιφνιδιαστικά απομονωμένα φυλάκια του ιρακινού Στρατού στην δυτική έρημο.
Μόνο μια σαφώς καθορισμένη στρατηγική κατά της διείσδυσης τρομοκρατών και καταπολέμησης της δράσης τους θα εξασφάλιζε την ειρήνη και την σταθερότητα στο Ιράκ που αιμορραγεί από το 2003, την χρονιά της αμερικανικής εισβολής. Οι πολιτικές του προηγούμενου πρωθυπουργού, Νούρι αλ Μαλίκι, οδήγησαν στην απομόνωση των Σουνιτών και αυτό έσπευσε να το εκμεταλλευτεί πλήρως το Ισλαμικό Κράτος όπως και άλλες τρομοκρατικές οργανώσεις στο Ιράκ: δυσαρεστημένοι Σουνίτες συνετάχθησαν με τους τρομοκράτες, άλλοι από οργή, άλλοι απλώς για οικονομικούς λόγους.
Η νέα στρατηγική αντιμετώπισης του Ισλαμικού Κράτους δεν θα πρέπει να αγνοήσει τα προβλήματα του σουνιτικού πληθυσμού, επιτρέποντας την δίκαιη εκπροσώπησή του στο Κοινοβούλιο, τον Στρατό, την Αστυνομία και τον διοικητικό μηχανισμό του Δημοσίου. Μετά την ανάκτηση της Μοσούλης, ο ιρακινός Στρατός θα πρέπει να διεξάγει συντονισμένες εκκαθαριστικές επιχειρήσεις σε ολόκληρη την επικράτεια για να στερήσει από τον ISIS την πρωτοβουλία κινήσεων και κυρίως, τον ζωτικό χώρο που τόσο απεγνωσμένα έχει ανάγκη.
Από την πλευρά της, η Ευρωπαϊκή Ένωση που έχει αποφύγει να εμπλακεί στρατιωτικά -αν και μεμονωμένως η Γαλλία, η Βρετανία και η Γερμανία έχουν συμμετάσχει σε στρατιωτικές επιχειρήσεις- βλέπει ρόλο γι’ αυτή σε μη μάχιμο επίπεδο. Η ευρωπαϊκή αποστολή για την εκπαίδευση δικαστών και αστυνομικών το 2006 μπορεί να θεωρήθηκε ως αποτυχία καθώς κρίθηκε πολύ μικρή και περιορισμένης διάρκειας για να έχει ουσιαστικό αποτέλεσμα, όμως η αρμόδια για την εξωτερική πολιτική της Ε.Ε Φεντερίκα Μογκερίνι έχει ταχθεί υπέρ της ανάληψης διευρυμένου ρόλου από την Ευρώπη στο εξωτερικό.
Στόχος είναι η ήττα του Ισλαμικού κράτους “να μην αφήσει να δημιουργηθεί κενό (εξουσίας) στην περιοχή” τονίζουν Ευρωπαίοι διπλωμάτες. Γάλλοι διπλωμάτες εκφράζουν την άποψη ότι μια αποστολή της Ε.Ε θα μπορούσε να συμβάλλει στην συγκρότηση μιας ιρακινής αντιτρομοκρατικής δύναμης, την λειτουργικότητα των υπουργείων Δικαιοσύνης και Εσωτερικών παρέχοντας συμβουλές στρατηγικής ασφάλειας στην κυβέρνηση της Βαγδάτης και στην εκπαίδευση αστυνομικών. Πρώτα όμως θα πρέπει να καταστεί σαφές ότι το «θηρίο» του Ισλαμικού Κράτους είναι στ’ αλήθεια ψόφιο.
Δείτε ιρακινά επιθετικά ελικόπτερα να διεξάγουν επιχειρήσεις κατά την Μάχη της Μοσούλης στο βίντεο που ακολουθεί.