Ιράν: Τι σημαίνει η συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα;

«Η κυβέρνηση Ομπάμα διακρίνεται, φοβάμαι, από μια αφέλεια. Η συμφωνία που υπεγράφη με το Ιράν αφορά μόνο το πυρηνικό του πρόγραμμα. Τα άλλα ζητήματα – τα ανθρώπινα δικαιώματα, η στήριξη προς την τρομοκρατία ή προς καθεστώτα όπως εκείνο του Ασαντ – παραμένουν στο τραπέζι και θα συνεχίσουν να βαραίνουν στις σχέσεις ανάμεσα στην ισλαμική Δημοκρατία τη Δύση. Δεν αποκλείεται μάλιστα το καθεστώς της Τεχεράνης και ο αγιατολάχ Χαμενεϊ να σκληρύνουν τη στάση τους ώστε να μη δώσουν την εντύπωση ότι υπαναχώρησαν από τις επαναστατικές τους φιλοδοξίες. Η συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα δεν σημαίνει λοιπόν ότι το Ιράν θα γίνει από τη μια μέρα στην άλλη ένας εύκολος και αξιόπιστος εταίρος».

Αυτά λέει σε συνέντευξή του στη Liberation ο Καμίγ Γκραντ, διευθυντής του γαλλικού Ιδρύματος για τη στρατηγική έρευνα (FRS) και ειδικός σε θέματα στρατηγικής. Όπως επισημαίνει, το Ιράν είναι ήδη ένας μεγάλος παίκτης στο περιφερειακό παιχνίδι. Ανακτώντας τα παγωμένα περιουσιακά του στοιχεία και τις δυνατότητες εξαγωγής υδρογονανθράκων, θα αποκτήσει φιλοδοξίες που δεν συνάδουν απαραιτήτως με εκείνες των Δυτικών και των συμμάχων τους στην περιοχή. Από την άλλη πλευρά, η απομόνωση της Τεχεράνης είναι εμφανής. Διατηρεί αναμφίβολα φιλικές σχέσεις με τα καθεστώτα της Δαμασκού ή της Βαγδάτης, χαίρει υποστήριξης από τις σιιτικές μειονότητες, αλλά δεν μπορεί να ασκήσει έναν πραγματικό περιφερειακό ηγετικό ρόλο, όπως κάνει για παράδειγμα η Σαουδική Αραβία.

Ο ανταγωνισμός με το Ριάντ αναμένεται ότι θα κλιμακωθεί, καθώς η Τεχεράνη αποκτά μεγαλύτερες δυνατότητες δράσης στη Μέση Ανατολή. Κι αυτό θα περιπλέξει τα δεδομένα σε μια περιοχή όπου ο φίλος του φίλου μου δεν είναι αναγκαστικά και δικός μου φίλος και ο εχθρός του εχθρού μου δεν είναι ούτε αυτός αναγκαστικά φίλος μου. Η ισχυροποίηση του Ιράν θα μετρήσει επίσης και στον αγώνα κατά του Ισλαμικού Κράτους.

Από στρατηγική άποψη, συνεχίζει ο γάλλος αναλυτής, είναι ενδιαφέρον ότι το «βαρύ πυροβολικό» της Μέσης Ανατολής δεν αποτελείται πια από αραβικές χώρες, αλλά από το Ιράν, την Τουρκία και το Ισραήλ. Οι τρεις αυτές χώρες είναι και σημαντικές οικονομικές δυνάμεις. Το Ιράν, μαζί με την Τουρκία, είναι η χώρα της Μέσης Ανατολής με τον μεγαλύτερο πληθυσμό, ο οποίος επιπλέον είναι και μορφωμένος. Η χώρα αυτή έχει έτσι όλα τα μέσα για να ενταχθεί στον όμιλο των αναδυόμενων κρατών.

Η συμφωνία αυτή μπορεί να αμφισβητηθεί από το αμερικανικό Κονγκρέσο;
«Το Κονγκρέσο έχει το δικαίωμα να εξετάσει λεπτομερώς αυτή τη συμφωνία και θα το κάνει. Καθώς όμως δεν συνιστά συνθήκη, η συμφωνία αυτή δεν χρειάζεται επικύρωση από τη Βουλή και τη Γερουσία. Η άρση των αμερικανικών κυρώσεων εξαρτάται ουσιαστικά από τον πρόεδρο Ομπάμα. Ακόμη όμως κι αν οι Ηνωμένες Πολιτείες κωλυσιεργήσουν, οι Ευρωπαίοι μπορούν μονομερώς να άρουν τις δικές τους κυρώσεις. Μια τέτοια απόφαση, βέβαια, προϋποθέτει ομοφωνία, αλλά δεν μπορώ να φανταστώ μια χώρα να αρνηθεί να επικυρώσει μια συμφωνία που υπέγραψε η ομάδα 5+1. Υπάρχει τέλος ο άγνωστος παράγων των σκληρών, τόσο στην Τεχεράνη όσο και στην Ουάσινγκτον. Εφόσον όμως επιτεύχθηκε η συμφωνία, αυτό σημαίνει ότι τόσο οι μεν όσο και οι δε αποφάσισαν να παραμερίσουν».

Liberation