Το Κόσοβο γιορτάζει σήμερα τα 15 χρόνια ανεξαρτησίας του, με μια παρέλαση στρατιωτών και αστυνομικών στην Πρίστινα, με «φόντο» μια ειρηνευτική συμφωνία με τη Σερβία, «κλειδί» για τη σταθερότητα σε μια περιοχή που εξακολουθεί να πλήττεται από εθνικούς πολέμους από τη δεκαετία του 1990.
Πλήθη που κυμάτιζαν σημαίες του Κοσσυφοπεδίου και της Αλβανίας παρατάχθηκαν σε έναν κεντρικό δρόμο της πρωτεύουσας καθώς αστυνομία και στρατεύματα περνούσαν μπροστά, αλλά δεν υπήρχαν εορτασμοί στο βόρειο τμήμα της χώρας όπου οι σέρβικες μειονότητες αντιστέκονται εδώ και καιρό στην εξουσία της Πρίστινα.
«Η ανεξαρτησία μας επιτεύχθηκε με αγώνα και θυσίες, αλλά η ανεξαρτησία μας θα αυξηθεί μόνο με δουλειά», δήλωσε ο πρωθυπουργός του Κοσσυφοπεδίου Αλμπίν Κούρτι πριν από την παρέλαση.
Οι εντάσεις με τη Σερβία επιμένουν καθώς το Βελιγράδι συνεχίζει να υποστηρίζει την άρνηση 50.000 Σέρβων μειονοτήτων στο βόρειο Κοσσυφοπέδιο να αποδεχθούν την ανεξαρτησία της χώρας.
Η Σερβία, οι δυνάμεις της οποίας εκδιώχθηκαν από το Κόσοβο από τους βομβαρδισμούς του ΝΑΤΟ, εξακολουθεί να θεωρεί την πρώην νότια επαρχία της αναπόσπαστο μέρος της επικράτειάς της.
Οι απεσταλμένοι των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης πιέζουν τις χώρες να εγκρίνουν ένα ειρηνευτικό σχέδιο που παρουσιάστηκε στα μέσα του 2022, βάσει του οποίου το Βελιγράδι θα σταματήσει να ασκεί πιέσεις εναντίον του Κοσσυφοπεδίου που έχει έδρα σε διεθνείς οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Εθνών.
Το γραφείο του επικεφαλής της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική Ζοζέπ Μπορέλ ανακοίνωσε ότι ο Αλμπίν Κούρτι θα συναντηθεί με τον Σέρβο πρόεδροΑλεξάνταρ Βούτσιτς στις Βρυξέλλες στις 27 Φεβρουαρίου για να συζητήσουν το σχέδιο των 11 σημείων.
Τι προβλέπει το σχέδιο της ΕΕ
Σύμφωνα με αυτό, το Κόσοβο θα δεσμευθεί να σχηματίσει μια ημιαυτόνομη ένωση δήμων με σερβική πλειοψηφία στο βορρά, όπου οι εθνικιστές Σέρβοι έχουν συγκρουστεί επανειλημμένα με την αστυνομία.
Το Βελιγράδι και η Πρίστινα έχουν αποδεχθεί κατ’ αρχήν το σχέδιο της ΕΕ, αν και δήλωσαν ότι θα χρειαστούν περαιτέρω διαπραγματεύσεις.
Το καλοκαίρι, οι αρχές του Κοσόβου έθεσαν υπό απαγόρευση τις σερβικές πινακίδες που γράφουν ΚΜ (όπως λεγόταν το Κόσοβο την εποχή της Γιουσκοσλαβίας). Ενώ η ΕΕ κατάφερε να αποσπάσει μια συμφωνία ανάμεσα στις δύο πλευρές, η σύλληψη ενός Σέρβου αστυνομικού με την κατηγορία τής εμπλοκής του σε επίθεση εναντίον Κοσοβάρων αστυνομικών έριξε λάδι στη φωτιά. Ξαναστήθηκαν οδοφράγματα και έπεσαν πυροβολισμοί, με την ΕΕ και τις ΗΠΑ να προσπαθούν ξανά να εκτονώσουν την κρίση.
Σύμφωνα με τον Σέρτζαν Σιμάνοβιτς, διευθυντή της ΜΚΟ Humani Centar στη Μιτρόβιτσα, οι 40.000 Σέρβοι που ζουν εκεί δεν έχουν καμιά διάθεση να ενταχθούν στην κοινωνία του Κοσόβου, καθώς έχουν την αίσθηση ότι ανήκουν στη Σερβία. Ο Σιμάνοβιτς επισημαίνει ότι στην πραγματικότητα το Βελιγράδι κρατά τους Σέρβους του Κοσόβου ως ομήρους, αφού οι περισσότεροι μισθοί των Σέρβων πληρώνονται από τη σερβική κυβέρνηση.
Πηγή: Le Monde, Reuters, ΑΠΕ – ΜΠΕ / Φωτογραφίες Reuters