Κρας τεστ στις προτάσεις ΗΠΑ – Ευρώπης για τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία

REUTERS/Gleb Garanich

Ουκρανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι απέρριψαν αυτή την εβδομάδα ορισμένες προτάσεις των ΗΠΑ για τον τρόπο τερματισμού του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία, κάνοντας αντιπροτάσεις για θέματα από το έδαφος έως τις κυρώσεις, σύμφωνα με τα πλήρη κείμενα των προτάσεων που είδε το Reuters.

Σύμφωνα με το αποκλειστικό ρεπορτάζ του Reuters, οι κύριοι τομείς διαφοράς στα δύο κείμενα αφορούν την αλληλουχία για την επίλυση ζητημάτων σχετικά με το εδαφικό, την άρση των κυρώσεων στη Ρωσία, τις εγγυήσεις ασφαλείας και το μέγεθος του στρατού της Ουκρανίας.

Το πρώτο κείμενο αντικατοπτρίζει τις προτάσεις που κοινοποίησε ο απεσταλμένος του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, στους Ευρωπαίους αξιωματούχους στο Παρίσι, οι οποίες με τη σειρά τους διαβιβάστηκαν στους Ουκρανούς, σύμφωνα με πηγές κοντά στις συνομιλίες. Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο περιέγραψε τις προτάσεις ως «ευρύ πλαίσιο» για τον εντοπισμό διαφορών μεταξύ των πλευρών.

Το δεύτερο κείμενο προέκυψε μια εβδομάδα αργότερα από συνομιλίες μεταξύ Ουκρανών και Ευρωπαίων αξιωματούχων στο Λονδίνο και δόθηκε στην αμερικανική πλευρά, ανέφεραν οι πηγές.

Ποιες είναι η κυριότερες διαφορές στα σχέδια ειρήνευσης στην Ουκρανία

Εδαφικό

Οι προτάσεις Γουίτκοφ ζητούσαν de jure αναγνώριση από τις ΗΠΑ του ελέγχου της Ρωσίας στην Κριμαία, την ουκρανική χερσόνησο που κατέλαβε και προσάρτησε η Μόσχα το 2014, καθώς και de facto αναγνώριση της κατοχής της Ρωσίας σε περιοχές στη νότια και ανατολική Ουκρανία που ελέγχουν οι δυνάμεις της Μόσχας (πρόκειται για περίπου το 20% της ουκρανικής επικράτειας).

Αντίθετα, το ευρωπαϊκό και ουκρανικό έγγραφο αναβάλλει τη λεπτομερή συζήτηση για το εδαφικό μέχρι να ολοκληρωθεί η κατάπαυση του πυρός, χωρίς καμία αναφορά στο έγγραφο για την αναγνώριση του ρωσικού ελέγχου σε οποιοδήποτε ουκρανικό έδαφος.

Εγγυήσεις ασφαλείας

Όσον αφορά τη μακροπρόθεσμη ασφάλεια της Ουκρανίας, το έγγραφο Γουίτκοφ αναφέρει γενικά ότι η Ουκρανία θα έχει μια «ισχυρή εγγύηση ασφαλείας» με ευρωπαϊκά και άλλα φιλικά κράτη να ενεργούν ως εγγυητές. Δεν δίνει περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με αυτό, αλλά αναφέρει ρητά ότι το Κίεβο δεν θα επιδιώξει να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.

Το ευρωπαϊκό έγγραφο είναι πιο συγκεκριμένο, δηλώνοντας ότι δεν θα υπάρξουν όρια στις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις και κανένας περιορισμός στους συμμάχους της Ουκρανίας που σταθμεύουν τις στρατιωτικές τους δυνάμεις στο ουκρανικό έδαφος – μια διάταξη που ενδέχεται να προκαλέσει την αντίδραση της Ρωσίας.

Προτείνει ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας για το Κίεβο, μεταξύ άλλων και από τις Ηνωμένες Πολιτείες, με μια «συμφωνία τύπου άρθρου 5», μια αναφορά στη ρήτρα αμοιβαίας άμυνας του ΝΑΤΟ (σσ ανάλογη πρόταση είχε διατυπώσει η πρωθυπουργός της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι).

Κυρώσεις – αποζημίωση της Ουκρανίας

Όσον αφορά τα οικονομικά μέτρα, οι προτάσεις Γουίτκοφ αναφέρουν ότι οι κυρώσεις που ισχύουν στη Ρωσία από την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 θα αρθούν ως μέρος της υπό συζήτηση συμφωνίας.

Η αντιπρόταση της ευρωπαϊκής και ουκρανικής πλευράς αναφέρει ότι θα υπάρξει «σταδιακή χαλάρωση των κυρώσεων μετά την επίτευξη βιώσιμης ειρήνης» και ότι οι κυρώσεις μπορούν να επιβληθούν εκ νέου εάν η Ρωσία παραβιάσει τους όρους της ειρηνευτικής συμφωνίας.

Το ευρωπαϊκό και ουκρανικό έγγραφο προτείνει επίσης ότι η Ουκρανία θα λάβει οικονομική αποζημίωση για τις καταστροφές που προκλήθηκαν στον πόλεμο από ρωσικά περιουσιακά στοιχεία στο εξωτερικό που έχουν παγώσει.

Το κείμενο Γουίτκοφ λέει μόνο ότι η Ουκρανία θα αποζημιωθεί οικονομικά, χωρίς να αναφέρει την πηγή των χρημάτων.

Πηγή: Reuters