Έκπληξη και ερωτήματα προκάλεσε η κίνηση του προέδρου της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, να ανακοινώσει κατά την διάρκεια διαγγέλματός του προς τον Γαλλικό λαό – αλλά και τους Ευρωπαίους πολίτες – ότι την ερχόμενη εβδομάδα θα «συναντηθούν στο Παρίσι οι επικεφαλής των στρατιωτικών επιτελείων των χωρών που είναι πρόθυμες να συνδράμουν την Ουκρανία».
«Ως τι και γιατί» ανέλαβε την πρωτοβουλία αυτή ο Μακρόν, είναι το κυριότερο ερώτημα. Κι αυτό γιατί η κίνηση φαντάζει «εξωθεσμική», καθώς δεν προβλέπεται από κάποια ευρωπαϊκή συνθήκη ο ηγέτης μιας ευρωπαϊκής χώρας να καλεί του Αρχηγούς των Γενικών Επιτελείων, έστω και ορισμένων χωρών.
Ο Εμανουέλ Μακρόν ήταν ο πρώτος Ευρωπαίος ηγέτης που είχε τοποθετηθεί υπέρ της πιθανής αποστολής ειρηνευτικής στρατιωτικής δύναμης στην Ουκρανία, πρόταση που τότε είχε απορριφθεί από τις περισσότερες χώρες- μέλη της ΕΕ. Ωστόσο, μετά την ανάληψη της προεδρίας των ΗΠΑ από τον Ντόναλντ Τραμπ και της προσέγγισής του με τον Βλάντιμιρ Πούτιν, η ιδέα ευρωπαϊκής δύναμης άρχισε να ωριμάζει, με δεδομένη και την νέα αμερικανική προσέγγιση πως η Ευρώπη πρέπει να αναλάβει πιο ενεργό ρόλο στα «του οίκου της».
Ακόμη όμως κι αν ο Μακρόν έκανε λόγο για τους «επικεφαλής των στρατιωτικών επιτελείων των χωρών που είναι πρόθυμες να συνδράμουν την Ουκρανία» δεν διαθέτει την δικαιοδοσία διοργάνωσης μιας τέτοιας συνάντησης.
Παραμένει πάντως ασαφές ποιος απευθύνει την πρόσκληση, καθώς ο Γάλλος πρόεδρος έκανε λόγο για «συνάντηση στο Παρίσι» χωρίς να διευκρινίσει αν αυτή θα διεξαχθεί με πρωτοβουλία του Αρχηγού των Γαλλικών Ενόπλων Δυνάμεων ή του υπουργού Άμυνας της Γαλλίας, Σεμπαστιάν Λεκορνύ.
Πυρηνική ομπρέλα made in France πάνω από την Ευρώπη;
Άλλο ένα σημείο του 12λεπτου διαγγέλματος του Εμανουέλ Μακρόν που επίσης προκάλεσε συζητήσεις, ήταν η πρόταση για έναρξη ευρωπαϊκού διαλόγου αναφορικά με τις δυνατότητες χρήσης της γαλλικής πυρηνικής δύναμης για την προστασία των συμμάχων της Γαλλίας στην Ευρώπη.
«Πρέπει να είμαστε έτοιμοι και να εξοπλιστούμε για να αντιμετωπίσουμε κάθε κατάσταση εάν επιθυμούμε την ειρήνη», σημείωσε ο Γάλλος πρόεδρος, επισημαίνοντας ότι το μέλλον της Ευρώπης δεν μπορεί να σχεδιαστεί ούτε στην Ουάσινγκτον ούτε στη Μόσχα.
«Η Ρωσία του Πούτιν δολοφονεί ανθρώπους στα ευρωπαϊκά εδάφη, παρεμβαίνει στα πολιτικά δεδομένα χωρών και κανείς δεν πιστεύει ότι θα σταματήσει», ήταν άλλο ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα του μηνύματός του.
Η πρόταση Μακρόν για την «πυρηνική προστασία» της Ευρώπης εδράζεται προφανώς στο γεγονός ότι η Γαλλία και η Βρετανία (που όμως βρίσκεται εκτός ΕΕ) είναι οι μοναδικές πυρηνικές δυνάμεις της Γηραιάς Ηπείρου.
Σε στρατιωτικές βάσεις της Ευρώπης οι ΗΠΑ διατηρούν πυρηνικά όπλα, αλλά είναι αβέβαιη η μελλοντική τους παρουσία, εξ ου και η αναφορά του Γάλλου προέδρου ότι «το μέλλον της Ευρώπης δεν μπορεί να σχεδιαστεί ούτε στην Ουάσινγκτον ούτε στη Μόσχα».
Αξίζει να αναφερθεί πως δεν είναι η πρώτη αναφορά Μακρόν στην γαλλική συμβολή στην πυρηνική προστασία της Ευρώπης.
Ήδη από το 2020, όταν στο τραπέζι των συζητήσεων βρισκόταν η «στρατηγική αυτονομία της ΕΕ» είχε κάνει λόγο για ανάγκη στρατηγικού διαλόγου με τους εταίρους «σχετικά με τον ρόλο που διαδραμάτισε η πυρηνική αποτροπή της Γαλλίας στη συλλογική μας ασφάλεια».
Τότε δεν υπήρχαν «ευήκοα ώτα». Τώρα;