Ο Πρόεδρος Πούτιν ανέφερε οτι «η Ρωσία στηρίζει την συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν και δεν αλλάζει η θέση της», σε τηλεφνική επικοινωνία που είχε με τον ισραηλινό Πρωθυπουργό.
Κατά την άποψη ρώσων εμπειρογνωμόνων, τα στοιχεία που παρουσίασε το Ισραήλ και συγκεκριμένα ο ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου, συγκέντρωσαν οι ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες και αφορούν το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν για την δημιουργία πυρηνικών όπλων, ενδέχεται να κλονίσουν την στάση των ευρωπαϊκών χωρών , όχι όμως της Ρωσίας και της Κίνας.
Επισημαίνουμε ότι οι μυστικές αυτές πληροφορίες δόθηκαν προς μελέτη στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Την ίδια ημέρα ( σύμφωνα με την ανακοίνωση του γραφείου Τύπου του Κρεμλίνου, με πρωτοβουλία της ισραηλινής πλευράς) υπήρξε τηλεφωνική επικοινωνία του ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου με τον ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν. Κατά την διάρκεια της συνομιλίας τους ο Πούτιν επιβεβαίωσε την απαρέγκλιτη στάση της Ρωσίας όσον αφορά την συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Το Κρεμλίνο εξακολουθεί να πιστεύει ότι το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν έχει «πρωταρχική σημασία για την εγγύηση της διεθνούς σταθερότητας και ασφάλειας» και «πρέπει να τηρείται απαρέγκλιτα απ όλες τις πλευρές», επισημαίνεται στην ανακοίνωση.
Ο Λευκός Οίκος από την πλευρά του ανακοίνωσε ότι τα στοιχεία που παρουσίασε ο Ισραήλ αποκαλύπτουν «νέες και πειστικές λεπτομέρειες» για τις προσπάθειες της Τεχεράνης να αναπτύξουν «πυρηνικά όπλα, που είναι εγκατεστημένα σε μέσα μεταφοράς τους». «Τα στοιχεία αυτά ανταποκρίνονται σ αυτά που είναι εδώ και καιρό γνωστά στις Ηνωμένες Πολιτείες και λένε ότι το Ιράν διαθέτει ένα πλήρες μυστικό πυρηνικό πρόγραμμα, το οποίο προσπάθησε, αλλά δεν μπόρεσε να αποκρύψει από τον κόσμο και από τον λαό του» αναφέρεται στην ανακοίνωση του Λευκού Οίκου.
Ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει δηλώσει ότι στις 12 Μαΐου και ενδεχομένως νωρίτερα θα αποφασίσει αν οι ΗΠΑ αποχωρήσουν από την συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν που είχε υπογραφεί το 2015.
Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου ζητάει την τροποποίηση ή την κατάργηση της συμφωνίας. Ωστόσο η πλειονότητα των μεγάλων δυνάμεων έχει την γνώμη ότι η ισχύουσα συμφωνία αποδίδει και προς το παρόν συνιστά τον καλύτερο τρόπο για να αποτραπεί το Ιράν να κατασκευάσει την δική του πυρηνική βόμβα.
Το πρακτορείο Reuters μετέδωσε ότι ο εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης δήλωσε ότι η χώρα του θα μελετήσει λεπτομερώς τα στοιχεία που παρέλαβε από το Ισραήλ, ενώ η Βρετανία δήλωσε επίσης ότι είναι αναγκαίο να υπάρξει ένας ανεξάρτητος έλεγχος για να διαπιστωθεί αν η Τεχεράνη τηρεί την συμφωνία.
Το ερώτημα που τίθεται τώρα είναι αν θα αντέξει η συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, στην οποία ούτως ή άλλως αντιτάσσονταν πολλοί και ιδιαίτερα οι ΗΠΑ.
Ο συνεργάτης του Ρωσικού Ευρασιατικού προγράμματος του αναλυτικού κέντρου Chatham House Νικολάι Κοζάνοφ θεωρεί ότι η δηλώσεις του Νετανιάχου ενδέχεται να αποτελέσουν μια σοβαρή πρόφαση για εκείνους που θέλουν να ακυρώσουν την συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Ο ίδιος μάλιστα θεωρεί ότι τα στοιχεία των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών μπορούν να συμβάλουν στο να αλλάξουν στάση οι ευρωπαϊκές χώρες που υποστηρίζουν ότι η συμφωνία πρέπει να παραμείνει σε ισχύ.
« Η Βρετανία ήδη δήλωσε ότι το γεγονός ότι το Ιράν διαθέτει στρατιωτικό πυρηνικό πρόγραμμα , τους προκαλεί σοβαρές ανησυχίες» δήλωσε ο Κοζάνοφ στην «Φωνή της Αμερικής», προσθέτοντας τα εξής: «Μέχρι πρόσφατα ήμουν αισιόδοξος όσον αφορά την προοπτική του προγράμματος . Όμως τώρα φοβάμαι ότι οι πιθανότητες κατάρρευσης της αυξήθηκαν αισθητά. Κανείς βέβαια δεν μπορεί να πει εκατό τοις εκατό ότι ένα τέτοιο τέλος είναι αναπόφευκτο, αλλά είναι εντελώς πιθανό. Είναι πολύ ισχυρή η επιθυμία στον περίγυρο του αμερικανού προέδρου να ασκηθούν πιο ισχυρές πιέσεις στο Ιράν. Ωστόσο κατά την άποψη μου στην περίπτωση αυτή πρέπει κανείς να ενεργήσει υπέρμετρα προσεκτικά».
Παράλληλα ο Κοζάνοφ, υπογράμμισε ότι η κατάσταση με την οποία όλοι βρέθηκαν αντιμέτωποι, σχετίζεται με τα αρχικά λάθη που έκαναν όσοι συνήψαν την συμφωνία: «Η επιθυμία του προκατόχου του Ντόναλντ Τραμπ ( Μπαράκ Ομπάμα-σ.σ) να περάσει στην ιστορία ως ειρηνοποιός είχε ως συνέπεια να υπογραφεί μια ασθενής συμφωνία. Η συμφωνία περιελάμβανε μια ολόκληρη σειρά από εντελώς ασαφή και γενικά σημεία. Εάν τότε δεν βιάζονταν και τα έκαναν όλα όπως έπρεπε, προβάλλοντας πιο αυστηρές απαιτήσεις προς το Ιράν, σήμερα δεν θα προέκυπταν πολλά από τα ζητήματα. Επιπλέον δεν θα δημιουργείτο μια κατάσταση, μέσα στην οποία απόρριψη της συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν να σημαίνει ότι δεν υπάρξει μια νέα συμφωνία στην θέση της και ο κόσμος θα οδηγηθεί εκ νέου σ ένα διπλωματικό αδιέξοδο»
Σύμφωνα με τον Κοζάνοφ, η Μόσχα αντιμετωπίζει τις οποιεσδήποτε δηλώσεις του Ισραήλ αναφορικά με το Ιράν με κάποιον σκεπτικισμό. «Οι ρώσοι εμπειρογνώμονες ξεκινούν από το ότι τα προβλήματα που σχετίζονται με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν αξιοποιούνται από τον ίδιο τον Νετανιάχου για να πετύχει τους στόχους του. Γι’ αυτόν τον λόγο το Κρεμλίνο τροποποιεί κατά κάποιο τρόπο τα συμπεράσματα του. Η Ρωσία φυσικά δεν θέλει να αποκτήσει το Ιράν πυρηνική βόμβα. Ωστόσο λαμβάνοντας υπ όψιν τον ρόλο που παίζει η Τεχεράνη στις περιφερειακές επιδιώξεις της Μόσχας, δεν προτίθεται να έρθει σε ρήξη με το Ιράν».
Ο Κοζάνοφ θεωρεί ότι για να αλλάξει ριζικά η στάση της Μόσχας, όσον αφορά την συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, απαιτούνται πιο σοβαρές αποδείξεις από αυτές που παρουσίασαν οι ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες, οι οποίες προκαλούν αμφιβολίες στο Κρεμλίνο.
Ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο δήλωσε ότι τα στοιχεία που παρουσίασε το Ισραήλ «άνευ αμφιβολίας δείχνουν ότι το ιρανικό καθεστώς δεν λέει την αλήθεια». « Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις μας, τα αποδεικτικά στοιχεία, τα οποία μελετήσαμε, είναι αυθεντικά» προσέθεσε ο Πομπέο.
Ο επιστημονικός συνεργάτης του Κέντρου Μελέτης Εγγύς και Μέσης Ανατολής του Ινστιτούτου Ανατολικών Σπουδών της Ρωσικής Ακαδημίας Επιστημών, καθηγητής Βλαντίμιρ Σάζιν, θεωρεί ότι τα νέα στοιχεία που παρουσίασε το Ισραήλ δεν μπορούν να αποτελέσουν καθοριστικό λόγο για να αποχωρήσει η Ουάσιγκτον από την συμφωνία και ενδεχομένως οι σύμμαχοι της. Παράλληλα επεσήμανε ότι ο Ντόναλντ Τραμπ είχε ταχθεί κατά της συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, πριν εκλεγεί πρόεδρος.
«Νομίζω ότι σθεναρή δήλωση του Νετανιάχου σχετίζεται με την επιθυμία του να ενισχύσει την αποφασιστικότητα του Τραμπ όσον αφορά τις προθέσεις του, όπως επίσης να παροτρύνει τις ευρωπαϊκές χώρες να αποχωρήσουν από την συμφωνία», δήλωσε ο Σάζιν στη συνέντυξη του στην «Φωνή της Αμερικής». « Πιστεύω- συνέχισε – ότι ο Τραμπ παρόλα αυτά θα επιχειρήσει να αποχωρήσουν οι ΗΠΑ από την συμφωνία στις 12 Μαΐου, αν και φυσικά σαν άνθρωπός είναι απρόβλεπτος και είναι δύσκολο να μαντέψει κανείς τι ακριβώς θα κάνει».
Την ίδια στιγμή ο ρώσος πολιτειολόγος θεωρεί ότι η συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν είναι μια σημαντική συμφωνία , ισοδύναμη με την Συνθήκη για την Μη διάδοση των πυρηνικών όπλων, επειδή όπως λέει «για πρώτη φορά στον κόσμο η διεθνής κοινότητα «χαλιναγώγησε τις φιλοδοξίες μιας χώρας να γίνει πυρηνική δύναμη».
«Φυσικά – λέει – κατά την σύναψη της συμφωνίας υπήρξαν συμβιβασμοί απ όλες τις πλευρές. Ο Τραμπ πράγματι έχει δίκιο, και μαζί του συμφωνούν οι Ευρωπαίοι, ότι το ιρανικό πυραυλικό πρόγραμμα είναι εξαιρετικά προκλητικό. Κατά την άποψη των στρατιωτικών , οι πύραυλοι που δοκιμάζει το Ιράν με βεληνεκές μεγαλύτερο των 2.000 χιλιομέτρων είναι πρωτίστως όπλα μαζικής καταστροφής. Πράγματι πρέπει αναμφίβολα να υπάρξουν συνομιλίες για το πυραυλικό σύστημα του Ιράν. Ωστόσο η συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν πρέπει να παραμείνει άθικτη», κατέληξε ο Σάζιν.
Με πληροφορίες από Voice of America και ΑΠΕ-ΜΠΕ.