Εγκρίθηκε από τις χώρες – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) το πρόγραμμα SAFE, το νέο χρηματοδοτικό εργαλείο που περιλαμβάνεται στην Λευκή Βίβλο για την Άμυνα και αφορά στην συγκέντρωση κεφαλαίων έως 150 δισ. ευρώ, τα οποία θα διατεθούν μετά ως δάνεια στα κράτη – μέλη για να προχωρήσουν σε κοινές αγορές εξοπλισμού.
Την είδηση γνωστοποίησε με ανάρτησή της η Πολωνική προεδρία της ΕΕ που έγραψε στο X / Twitter:
«Σπουδαία νέα για την ασφάλεια της ΕΕ! Το SAFE είναι το πρώτο μεγάλο πρόγραμμα της ΕΕ για την αύξηση των επενδύσεων στις ευρωπαϊκές αμυντικές δυνατότητες, το οποίο γίνεται πραγματικότητα. 150 δισεκατομμύρια ευρώ θα είναι σύντομα στη διάθεση των κρατών μελών».
Την συμφωνία χαιρέτισε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
«Εξαιρετικά νέα – τα κράτη μέλη συμφώνησαν για το Δανειοληπτικό Μέσο Βιομηχανικής Ετοιμότητας για την Άμυνα, SAFE. Η Ευρώπη αναλαμβάνει μεγαλύτερη ευθύνη για την άμυνά της σε έναν ολοένα και πιο επικίνδυνο κόσμο. Αυτό σημαίνει δυνατότητες αιχμής – για την Ένωσή μας, για την Ουκρανία, για την ήπειρό μας στο σύνολό της. Πολλές ευχαριστίες στην πολωνική προεδρία που έφερε σε πέρας αυτή την κρίσιμη πρωτοβουλία», έγραψε η ντερ Λάιεν στο X / Twitter.
Τι είναι το SAFE και η συμμετοχή της Τουρκίας
Το χρηματοδοτικό εργαλείο SAFE θα παρέχει χαμηλότοκα πολυετή δάνεια, ύψους έως και 150 δισεκ. ευρώ, τα οποία θα εγγυάται ο προϋπολογισμός της ΕΕ. Τα δάνεια αυτά θα προορίζονται για την κοινή χρηματοδότηση αγορών και εξοπλιστικών έργων σε τομείς όπου η ευρωπαϊκή προσφορά παραμένει ανεπαρκής, όπως η παραγωγή πυραύλων, πυρομαχικών, μη επανδρωμένων αεροσκαφών και αντιαεροπορικών αμυντικών συστημάτων κ.ά.
Στα δάνεια αυτά θα μπορούν να συμμετάσχουν χώρες εκτός ΕΕ, όπως η Νορβηγία και η Ουκρανία, που έχουν υπογράψει μια εταιρική σχέση άμυνας και ασφάλειας, καθώς και η Μ. Βρετανία, η οποία υπέγραψε με την ΕΕ παρόμοια συμφωνία εταιρικής σχέσης στις 19 Μαΐου στο Λονδίνο ή και υποψήφιες προς ένταξη χώρες.
Στην πρόταση υπό έγκριση κανονισμού, προβλέπεται το κόστος των εξαρτημάτων που παράγεται από την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία (εγκατεστημένη στην ΕΕ, σε χώρα του ΕΟΧ/ΕΖΕΣ ή στην Ουκρανία) να μην είναι μικρότερο από το 65% του συνολικού κόστους του τελικού στρατιωτικού εξοπλισμού. Το υπόλοιπο ποσοστό, έως και 35%, μπορεί να προέρχεται από χώρες εκτός ΕΕ, χώρες του ΕΟΧ/ΕΖΕΣ ή την Ουκρανία.
Σημειώνεται ότι για τη συμμετοχή της Τουρκίας, όπως και για όλες τις άλλες υποψήφιες για ένταξη χώρες, θα πρέπει να συνομολογηθεί μια διαφορετικού τύπου συμφωνία, η οποία θα συμφωνηθεί από το Συμβούλιο.
Το «Safe» αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου προγράμματος για τον επανεξοπλισμό της ευρωπαϊκής ηπείρου, του «ReArm Europe», που παρουσίασε στα τέλη Μαρτίου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το οποίο στοχεύει στην κινητοποίηση έως και 800 δισεκατομμυρίων ευρώ.