Ο πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος κυβερνά τη μεγαλύτερη πυρηνική δύναμη στον κόσμο, έχει επανειλημμένα προειδοποιήσει τη Δύση ότι οποιαδήποτε επίθεση στη Ρωσία θα μπορούσε να προκαλέσει μια πυρηνική «απάντηση».
Θα χρησιμοποιήσει ο Πούτιν πυρηνικά όπλα, πόσα τέτοια όπλα έχει και πώς μπορεί να αντιδράσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες και η στρατιωτική συμμαχία του ΝΑΤΟ – είναι τα ερωτήματα που απασχολούν ειδικούς και την κοινή γνώμη το τελευταίο διάστημα.
Θα χρησιμοποιήσει πυρηνικά ο Πούτιν;
Πολλά εξαρτώνται από το πώς αντιλαμβάνεται ο Πούτιν την απειλή για το ρωσικό κράτος και την κυριαρχία του. Ο Ρώσος πρόεδρος θεωρεί τον πόλεμο στην Ουκρανία ως μια υπαρξιακή μάχη μεταξύ της Ρωσίας και της Δύσης, η οποία, όπως λέει, θέλει να καταστρέψει τη Ρωσία και να αρπάξει τον έλεγχο των τεράστιων φυσικών της πόρων.
Ο Πούτιν προειδοποίησε τη Δύση ότι δεν μπλόφαρε όταν είπε ότι θα ήταν έτοιμος να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα για να υπερασπιστεί τη χώρα του. Ορισμένοι αναλυτές λένε ότι ο Πούτιν μπλοφάρει, αλλά η Ουάσιγκτον παίρνει τον Πούτιν στα σοβαρά.
Διεκδικώντας το 18% της Ουκρανίας ως μέρος της Ρωσίας, το περιθώριο για πυρηνικές απειλές αυξάνεται καθώς ο Πούτιν θα μπορούσε να χαρακτηρίσει οποιαδήποτε επίθεση σε αυτά τα εδάφη ως επίθεση στην ίδια τη Ρωσία.
Το πυρηνικό δόγμα της Ρωσικής Ομοσπονδίας επιτρέπει πυρηνικό χτύπημα μετά από «επιθετική ενέργεια κατά της χώρας με συμβατικά όπλα όταν απειλείται η ίδια η ύπαρξη του κράτους».
«Μπλοφάρει αυτή τη στιγμή», είπε ο Γιούρι Φιοντόροφ, στρατιωτικός αναλυτής με έδρα την Πράγα. «Αλλά τι θα συμβεί σε μια εβδομάδα ή σε ένα μήνα από τώρα είναι δύσκολο να προβλεφθεί, ειδικότερα όταν ο ίδιος καταλάβει ότι ο πόλεμος έχει χαθεί».
Ερωτηθείς εάν ο Πούτιν κινούνταν προς μια πυρηνική επίθεση, ο διευθυντής της CIA Γουίλιαμ Μπερνς είπε στο CBS: «Πρέπει να λάβουμε πολύ σοβαρά υπόψη το είδος των απειλών του».
Ο Μπερνς, ωστόσο, είπε ότι οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών δεν είχαν «πρακτικά στοιχεία» ότι ο Πούτιν κινούνταν προς τη χρήση τακτικών πυρηνικών όπλων άμεσα.
Ποιά πυρηνικά όπλα μπορούν να χρησιμοποιηθούν;
Ο Ραμζάν Καντίροφ, επικεφαλής της ρωσικής περιοχής Τσετσενίας, δήλωσε ότι η Μόσχα θα πρέπει να εξετάσει το ενδεχόμενο χρήσης ενός τακτικού πυρηνικού όπλου χαμηλής απόδοσης στην Ουκρανία.
Τα τακτικά πυρηνικά όπλα είναι ουσιαστικά πυρηνικά όπλα που χρησιμοποιούνται στο πεδίο της μάχης για «τακτικούς» σκοπούς και τα οποία είναι πολύ λιγότερο ισχυρά από τις μεγάλες βόμβες που θα χρειάζονταν για την καταστροφή μεγάλων πόλεων όπως η Μόσχα, η Ουάσιγκτον ή το Λονδίνο.
Τέτοια όπλα μπορούν να εκτοξευθούν από αεροσκάφη, το έδαφος, πλοία ή υποβρύχια και από επίγειες δυνάμεις.
Αν και η Ρωσία έχει εξειδικευμένες πυρηνικές δυνάμεις που έχουν εκπαιδευτεί για να πολεμούν σε ένα τέτοιο πεδίο μάχης, δεν είναι σαφές πώς θα ανταπεξέλθει ο στρατός της από τακτικά στρατεύματα, μισθοφόρους, στρατευμένους εφέδρους και τοπικές πολιτοφυλακές.
Πως θα αντιδράσουν οι ΗΠΑ;
Ως η κυρίαρχη παγκόσμια υπερδύναμη, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα αποφάσιζαν ουσιαστικά την απάντηση σε κάθε ρωσικό πυρηνικό χτύπημα.
Η Ρωσία και οι Ηνωμένες Πολιτείες ελέγχουν το 90% των πυρηνικών κεφαλών στον κόσμο. Τα οπλοστάσια τους δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου και η Σοβιετική Ένωση κληροδότησε τα πυρηνικά της μέσα στη σύγχρονη Ρωσία.
Η επιλογή του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν θα περιελάμβανε μια μη στρατιωτική απάντηση, πιθανότατα χωρίς ένα άλλο πυρηνικό χτύπημα που θα ωθούσε την Ουάσιγκτον σε άμεσο πόλεμο με τη Μόσχα.
Ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ Τζέικ Σάλιβαν είπε ότι η Ουάσιγκτον είχε προειδοποιήσει τη Μόσχα για συγκεκριμένες «καταστροφικές συνέπειες» εάν χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα.
Ο απόστρατος στρατηγός και πρώην αρχηγός της CIA Ντέιβιντ Πετρέους είπε ότι εάν η Μόσχα χρησιμοποιούσε πυρηνικά όπλα, τότε οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί της στο ΝΑΤΟ θα καταστρέψουν τα ρωσικά στρατεύματα και εξοπλισμό στην Ουκρανία – και θα βύθιζαν ολόκληρο τον στόλο της στη Μαύρη Θάλασσα.
Ο Πούτιν υπενθύμισε στην Ουάσιγκτον ότι μόνο οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν χρησιμοποιήσει μέχρι στιγμής πυρηνικά όπλα στη μάχη – στις επιθέσεις του 1945 στις ιαπωνικές πόλεις Χιροσίμα και Ναγκασάκι.
Ποιός έχει τα περισσότερα πυρηνικά όπλα;
Η Ρωσία είναι η μεγαλύτερη πυρηνική δύναμη στον κόσμο με βάση τον αριθμό των πυρηνικών κεφαλών: έχει 5.977 κεφαλές ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν 5.428, σύμφωνα με την Ομοσπονδία Αμερικανών Επιστημόνων.
Αυτά τα στοιχεία περιλαμβάνουν αποθηκευμένες και αποσυρθείσες κεφαλές, αλλά τόσο η Μόσχα όσο και η Ουάσιγκτον έχουν αρκετή δύναμη πυρός για να καταστρέψουν τον κόσμο πολλές φορές.
Η Ρωσία έχει αναπτύξει 1.458 στρατηγικές πυρηνικές κεφαλές και οι ΗΠΑ έχουν αναπτύξει 1.389, σύμφωνα με τα τελευταία δημόσια δηλωθέντα στοιχεία. Αυτές οι κεφαλές βρίσκονται σε διηπειρωτικούς βαλλιστικούς πυραύλους, βαλλιστικούς πυραύλους σε υποβρύχια και στρατηγικά βομβαρδιστικά.
Όταν πρόκειται για τακτικά πυρηνικά όπλα, η Ρωσία έχει περίπου 10 φορές τον αριθμό των ΗΠΑ. Περίπου τα μισά από τα 200 τακτικά πυρηνικά όπλα των ΗΠΑ αναπτύσσονται σε βάσεις στην Ευρώπη.
Τα τακτικά πυρηνικά όπλα των ΗΠΑ έχουν ρυθμιζόμενες αποδόσεις από 0,3 έως 170 κιλοτόνους (η ατομική βόμβα που έπεσε στη Χιροσίμα ισοδυναμούσε με περίπου 15 κιλοτόνους δυναμίτη).
Πηγή: Reuters / Φωτογραφία αρχείου Reuters