Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν φέρεται να είχε δώσει την εντολή για την επίθεση με τον νευροτοξικό παράγοντα Νόβιτσοκ εναντίον του Ρώσου διπλού πράκτορα Σεργκέι Σκριπάλ το 2018, μια ενέργεια που χαρακτηρίζεται ως «απίστευτα απερίσκεπτη» και οδήγησε στον θάνατο μιας αθώας γυναίκας, σύμφωνα με τα συμπεράσματα δημόσιας βρετανικής έρευνας που δημοσιοποιήθηκε σήμερα.
Τον Μάρτιο του 2018, ο Σκριπάλ και η κόρη του Γιούλια βρέθηκαν αναίσθητοι σε παγκάκι στο Σόλσμπερι της νότιας Αγγλίας, αφού οι δράστες είχαν αλείψει με Νόβιτσοκ το πόμολο της εξώπορτας του σπιτιού τους.
Τέσσερις μήνες αργότερα, η 44χρονη Ντον Στέρτζες, μητέρα τριών παιδιών, πέθανε όταν εκτέθηκε κατά λάθος στο δηλητήριο. Ο σύντροφός της είχε βρει ένα μπουκάλι αρώματος-απομίμηση, το οποίο, σύμφωνα με την έρευνα, είχαν χρησιμοποιήσει οι Ρώσοι πράκτορες για να μεταφέρουν κρυφά τον νευροτοξικό παράγοντα στη Βρετανία.
Ο Σκριπάλ, η κόρη του και ένας αστυνομικός που είχε επισκεφθεί το σπίτι τους αρρώστησαν βαριά, αλλά τελικά ανάρρωσαν.
Ο πρόεδρος της έρευνας, ο πρώην δικαστής του Ανώτατου Δικαστηρίου Άντονι Χιουζ, δήλωσε πως είναι βέβαιο ότι ομάδα αξιωματικών της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών GRU πραγματοποίησε την απόπειρα δολοφονίας σε βάρος του Σκριπάλ, ο οποίος είχε παραδώσει ρωσικά μυστικά στις βρετανικές αρχές και ζούσε στη χώρα μετά την ανταλλαγή κατασκόπων του 2010.
«Κατέληξα στο συμπέρασμα ότι η επιχείρηση για τη δολοφονία του Σεργκέι Σκριπάλ έπρεπε να είχε εγκριθεί στο υψηλότερο επίπεδο, από τον πρόεδρο Πούτιν», ανέφερε ο Χιουζ στη σχετική έκθεση.
«Τα στοιχεία ότι πρόκειται για επίθεση του ρωσικού κράτους είναι συντριπτικά».
Η Ρωσία έχει αρνηθεί κατ’ επανάληψη κάθε εμπλοκή, κάνοντας λόγο για αντιρωσική προπαγάνδα. Η ρωσική πρεσβεία στο Λονδίνο δεν απάντησε άμεσα σε αίτημα για σχόλιο.
Ο Χιουζ πρόσθεσε ότι οι δύο Ρώσοι που αλείψανε το πόμολο με Νόβιτσοκ πέταξαν το μολυσμένο μπουκάλι χωρίς να λάβουν υπόψη τον κίνδυνο για αθώους πολίτες. Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, το μπουκάλι περιείχε αρκετή ποσότητα δηλητηρίου για να προκαλέσει τον θάνατο χιλιάδων ανθρώπων.
Κατά τον Χιουζ, οι «απίστευτα απερίσκεπτες» πράξεις σημαίνουν ότι όχι μόνο οι δράστες, αλλά και οι ανώτεροί τους στην GRU, καθώς και όσοι ενέκριναν την επιχείρηση — μέχρι και ο ίδιος ο Πούτιν — φέρουν ηθική ευθύνη για τον θάνατο της Στέρτζες.
Παρότι ο Πούτιν στο παρελθόν είχε χαρακτηρίσει τον Σκριπάλ προδότη, η έρευνα σημειώνει ότι δεν υπήρχε καμία ένδειξη πως κινδύνευε άμεσα.
Η έρευνα διαπίστωσε ελλείψεις στη διαχείριση του Σκριπάλ ως διπλού πράκτορα, ωστόσο δεν κατέληξε ότι η επίθεση θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί, εκτός αν λαμβάνονταν εξαιρετικά αυστηρά μέτρα, όπως η απόκρυψή του με νέα ταυτότητα και η διακοπή κάθε επαφής με την οικογένειά του — κάτι που εκείνος δεν επιθυμούσε.
Η σημερινή έκθεση αποτελεί τη δεύτερη μεγάλη έρευνα που θεωρεί τον Πούτιν υπεύθυνο για επιθέσεις σε βρετανικό έδαφος εις βάρος όσων θεωρεί εχθρούς του.
Ανάλογη έρευνα το 2016 είχε καταλήξει ότι ο Πούτιν πιθανότατα είχε εγκρίνει τη δολοφονία στο Λονδίνο του Αλεξάντερ Λιτβινένκο, Ρώσου αντιφρονούντα και πρώην πράκτορα της FSB, μέσω ραδιενεργού πολωνίου-210.
Πηγές: Με πληροφορίες από Reuters, ΑΠΕ-ΜΠΕ