«Το μυστικό της Ερεικούσας» – Μια αληθινή ιστορία από το Ολοκαύτωμα των Εβραίων (Μέρος Β’)

Διαβάστε εδω το Πρώτο Μέρος της συγκλονιστικής ιστορίας

Συνάντηση στο δρόμο

Tον Απρίλιο του 2014, ο ιδρυτής του του MyHeritage τηλεφώνησε στον Peretz Hassid.

«Έχουμε σημαντικές πληροφορίες για τη μητέρα σου από την περίοδο του Ολοκαυτώματος» του είπε, ζητώντας να συναντηθούν από κοντά.

Αρχικά, τα αδέλφια Hassid, παραξενεύτηκαν, και για αυτό το λόγο αποφάσισαν να κανονίσουν μια συνάντηση στο… δρόμο κοντά από το σπίτι τους. Ωστόσο, γρήγορα αντιλήφθηκαν ότι η ιστορία που τους περιέγραφε ο Japhet, ήταν πραγματική.

«Ήξερε όλα τα ονόματα και τις μεταξύ τους σχέσεις» είπε ο Avraham. «Μου είπε ότι η μητέρα μας κρυβόταν με τις θείες μου και τον Σάββα- για τον οποίο δεν ξέρουμε τίποτα- στο νησί της Ερεικούσας, όπου τον είχαν κρύψει οι Χριστιανοί κατά τη διάρκεια της κατοχής. Μέχρι στιγμής, η ιστορία της μητέρας μου ήταν για μας άγνωστη, ώσπου μάθαμε τα πάντα» πρόσθεσε.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Η Spera και ο σύζυγος της Vittorio

Ανάμεσα στις φωτογραφίες που βρίσκονται στο διαμέρισμα του Hassid, o Japhet αναγνώρισε την εικόνα του Σάββα. Ο Japhet αποκάλυψε ακόμα στα δύο αδέλφια ότι οι θείες τους δεν ανήκαν στη βιολογική τους οικογένεια, ωστόσο, είχαν αναπτύξει ισχυρούς δεσμούς με τη μητέρα τους, αφού είχαν την ίδια μοίρα.

«Υποθέτω ότι όταν οι Γερμανοί εισέβαλαν στην Κέρκυρα και έψαχναν για Εβραίους, ο Σάββας, που ήταν ράφτης και συνήθιζε να επισκέπτεται το διπλανό νησί -την Ερεικούσα- κατέφυγε εκεί με την βοήθεια των φίλων του. O Σάββας πήρε μαζί του τις κόρες του και ένα μικρό κοριτσάκι που ονομαζόταν Rosa, το οποίο είχε μείνει μόνο του, δεδομένου ότι οι Γερμανοί είχαν συλλάβει την οικογένεια του».

Στις 6 Ιουνίου του 1944, ένα τρένο από την Αθήνα έφτασε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς, μεταφέροντας 2.044 Εβραίους από την Κέρκυρα. Σύμφωνα με έγγραφα του στρατοπέδου, οι Γερμανοί τοποθέτησαν τον πατέρα της Shosana, Peretz Belleli, στο τμήμα Buna-Monowitz, στο στρατόπεδο καταναγκαστικής εργασίας που βρισκόταν δίπλα ακριβώς από το Άουσβιτς. Στα ίδια αρχεία αναφέρεται ότι δολοφονήθηκε στις 9 Μαρτίου, το 1945. Ωστόσο, δεν υπάρχουν επαρκείς πληροφορίες για τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας.

Μετά από πολλά χρόνια, οι αδελφοί Hassid έμαθαν τελικά τη δραματική ιστορία της μητέρας τους. Σε μια επικοινωνία που είχαν μέσω skype με την Corporon, πληροφορήθηκαν για πρώτη φορά την ιστορία της διάσωσης της οικογένειας τους, στην Ερεικούσα.

«Ξαφνικά, συνειδητοποιήσαμε από που ξεκίνησαν όλα» είπε ο Peretz. «Δεν ρωτήσαμε ποτέ την μητέρα μας τι έγινε κατά τη διάρκεια του πολέμου. Υπήρχαν στιγμές που την ακούγαμε να μιλάει στις θείες μας στα ελληνικά, ωστόσο, ποτέ δεν την είχαμε διακόψει για να μας εξηγήσει τι έλεγε. Το πιο συγκινητικό κομμάτι της ιστορίας είναι ότι ένα ολόκληρο νησί είχε εμπλακεί στη διάσωσή της, και χάρη σε αυτούς τους ανθρώπους, εμείς βρισκόμαστε στη ζωή».

Το συμπέρασμα ήταν ότι η Shoshana Hassid παντρεύτηκε την δεκαετία του ’50 τον Yaakon, έναν μετανάστη από την Τουρκία. Λίγα χρόνια αφότου «ξανάχτισε» τη ζωή της, το 1964, ο σύζυγος της βρήκε τραγικό θάνατο σε ένα εργατικό ατύχημα.

«Εκείνη τη στιγμή, η ζωή της είχε «τελειώσει» για δεύτερη φορά. Έζησε χαρούμενη μόνο για εφτά χρόνια και μετά από αυτό το ατυχές συμβάν, φορούσε μαύρα για την υπόλοιπη ζωή της» ανέφερε ο Avraham.

«Ο κόσμος ήταν σκληρός για την Shoshana» είπε η φίλη της Rina Mizan, επιζήσασα από το Άουσβιτς που είχε μεταφερθεί στο στρατόπεδο από την Κέρκυρα.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Η Shoshana στο γάμο της με τον Yaakov Hassid

Η συγκίνηση, όμως από την συνάντηση με τους γιους της Shoshana είχε και συνέχεια. Η νύφη της Shoshana, η Sigalit Hassid, αποκάλυψε ότι η κόρη της Inbar, στο πλαίσιο μιας σχολικής εργασίας για το Ολοκαύτωμα, είχε ασχοληθεί με τις ρίζες της οικογένειάς της. Απ’ ότι φαίνεται, η Shoshana είχε επιλέξει να μην πει τίποτα στα παιδιά της, όμως, δεν είχε συμβεί το ίδιο και με την εγγονή της.

«Όταν οι Γερμανοί εισέβαλαν στην Κέρκυρα, όπου ζούσε η γιαγιά μου, μάζεψαν όλους τους Εβραίους του νησιού, την οικογένεια της γιαγιάς μου, τους γονείς της και τα αδέλφια της, και τους σκότωσαν όλους. Παρ’ όλα αυτά, η γιαγιά μου μαζί με τις τρεις θείες μου διασώθηκαν καθώς οι κάτοικοι του νησιού αποφάσισαν να τις κρύψουν από τους Ναζί» έγραψε η Inbar στην εργασία της.

Εν τέλει, όλα τα κομμάτια του παζλ ενώθηκαν και η ιστορία της Ερεικούσας ήταν πραγματική.

Οι ερευνητές της ιστοσελίδας MyHeritage συγκέντρωσαν όλες τις πληροφορίες και τα ντοκουμέντα της ελληνικής Αριστεράς που σχετίζονταν με την Shoshana, καθώς και όλες τις φωτογραφίες, και, στη συνέχεια, ξεκίνησαν να ψάχνουν σχετικά έγγραφα από άλλες πηγές.

Ένας αδελφός που επέζησε

Μετά από επαφές που είχαν με τους επιζώντες Εβραίους από το Άουσβιτς (που είχαν μεταφερθεί από την Κέρκυρα), αποκαλύφθηκε ένα ακόμη στοιχείο. Ο Σάββας είχε έναν ακόμη γιο, τον Solomoninio, ο οποίος πιθανότατα εκτελέστηκε από αντάρτες με την υποψία ότι συνεργαζόταν με τους Γερμανούς.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Solomoninio Peretz

Στα ντοκουμέντα που η Shoshana είχε παραδώσει στο Μουσείο Γιαντ Βασέμ το 1999, είχε συμπεριλάβει δύο μόνο ονόματα από τα έξι αδέλφια της (Menachme και Gabriel). Το προσωπικό της ιστοσελίδας MyHeritage επικοινώνησε με τις αρμόδιες αρχές της Ελλάδας και του Ισραήλ, οι οποίες συμφώνησαν να βοηθήσουν στις σχετικές έρευνες.

Ένα έγγραφο στα ελληνικά που βρέθηκε στο διαμέρισμα της Shoshana μαζί με ένα πιστοποιητικό γέννησης οδήγησε στην ανακάλυψη ενός φακέλου από την δεκαετία του ’90, όπου η Shoshana είχε υποβάλλει αίτημα για αποζημίωση για τις εφιαλτικές στιγμές που είχε περάσει από την θηριωδία των Ναζί. Μέσα στο φάκελο βρέθηκε, επίσης, και μια ιδιόχειρη μαρτυρία της.

«Το 1943, οι Γερμανοί ήρθαν στην Κέρκυρα και έψαχναν για Εβραίους, ωστόσο, κάποιοι κατάφεραν να ξεφύγουν. Με την βοήθεια κάποιων ανθρώπων, μπόρεσα και κατέφυγα σε βουνά και χωριά. Αφού οι Γερμανοί κατέλαβαν την πόλη, περιπλανιόμουν από εδώ και από εκεί χωρίς καθόλου φαγητό και άλλα ρούχα. Φοβόμουν ότι οι Γερμανοί θα πιάσουν και εμένα» έγραφε.
O φάκελος ανέφερε, επίσης, ότι η Shoshana ήταν η μόνη από την οικογένεια της που έμεινε ζωντανή και όλης της την υπόλοιπη ζωή ζούσε με το φόβο ότι οι Γερμανοί θα επέστρεφαν για να την συλλάβουν.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Από αριστερά: Julia, Tikva and Nina στην Ιερουσαλήμ τη δεκαετία του 90.

Προκειμένου να αποκτήσει πλήρη αποδεικτικά στοιχεία για την οικογένεια της, ο ιστότοπος Myheritage εξερεύνησε κάθε δυνατή δίοδο, ακόμη και την μαρτυρία της Shoshana, η οποία ήταν μόλις 9 ετών, όταν οι Γερμανοί συνέλαβαν την οικογένεια της.

«Ο 15χρονος αδελφός μου Gabriel Belleli σκοτώθηκε στο Άουσβιτς» έγραφε, επίσης, στην μαρτυρία της που βρίσκεται, πλέον, στο μουσείο Γιαντ Βασσέμ.

Κατά την διάρκεια, ωστόσο, των ερευνών αναδείχθηκε ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο: O Gabriel Belleli, που γεννήθηκε στην Κέρκυρα το 1930 βρισκόταν στην λίστα των επιζώντων του στρατοπέδου συγκέντρωσης Μπέργκεν- Μπέλζεν. Η τελευταία καταγεγραμμένη ημερομηνία στην οποία αναφέρεται το όνομα του Belleli, είναι ο Σεπτέμβριος του 1945, δηλαδή, έξι μήνες αφότου τέλειωσε ο πόλεμος. Θα μπορούσε, άραγε, να είναι αυτός ο μεγαλύτερος αδελφός της Shoshana που επέζησε;

Οι παραπάνω πληροφορίες συγκλίνουν με τα δεδομένα από το Δημαρχείο της Κέρκυρας και οι πιθανότητες, να πρόκειται για τον αδελφό της, είναι μεγάλες. Ο Gabriel Belleli, που γεννήθηκε το 1939, είναι ο γιος του Peretz- το ίδιο όνομα, δηλαδή, που έχει και ο πατέρας της Shoshana.

Πάντως, το 1955, το όνομα του Gabriel Belleli αφαιρέθηκε από το μητρώο των κατοίκων της Κέρκυρας και πλέον τη θέση του εμφανίζεται η αναφορά ότι «διεγράφη».
«Πλέον ο στόχος είναι να εντοπίσουμε τον Gabriel Belleli» αναφέρει το προσωπικό της ιστοσελίδας. «Αν κατάφερε να επιζήσει, είναι πολύ πιθανό ο ίδιος να μην έμαθε ποτέ ότι η αδελφή του Rosa κατάφερε να επιζήσει του Ολουκαυτώματος και να μεταναστεύσει στο Ισραήλ» αναφέρουν οι εργαζόμενοι του Myheritage.

Κοινή μοίρα

Για τον Avraham και τον Peretz, η πληροφορία αυτή είναι πολύ σημαντική, καθώς μέχρι πρότινος, δεν γνώριζαν τίποτα για τo «μυστικό» της μητέρας τους και αίφνης, όλα αποκαλύφθηκαν. Κοιτώντας την φωτογραφία των τριών νεαρών παιδιών, αναρωτιούνται, πλέον, αν κάποιος από τους εικονιζόμενους, είναι ο Gabriel.

«Εβδομήντα χρόνια μετά το Ολοκαύτωμα, ξαφνικά όλα είναι στον αέρα» λέει ο Avraham. Και προσθέτει: «Με στεναχωρεί το γεγονός ότι η μητέρα μου δεν βρίσκεται πλέον στη ζωή και δεν μπορώ να της μιλήσω για όλα αυτά τα στοιχεία».

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Τεκμήριο ότι ο Gabriel Bellili επέζησε μέχρι το τέλος του πολέμου

Καθώς προχωράνε οι έρευνες μέχρι και σήμερα, οι εβραϊκές κοινότητες στην Ελλάδα αποφάσισαν να διοργανώσουν μια ειδική τελετή, προκειμένου να τιμήσουν τους κατοίκους της Ερεικούσας για εκείνη την διάσωση της οικογένειας των Εβραίων.

Η μοίρα, όμως, επιφύλασσε ένα τραγικό περιστατικό για την συγγραφέα που κατάφερε να βρει το τέλος για το βιβλίο της. Τον Απρίλιο του 2014, μια νεοναζιστική οργάνωση εκδήλωσε το αντισημιτικό της μένος με τον πιο αποτρόπαιο τρόπο, σκοτώνοντας τρία άτομα, μετά από επίθεση σε ένα κτίριο της εβραϊκής κοινότητας στο Κάνσας. Τα τρία άτυχα άτομα ήταν περαστικοί Χριστιανοί.

Δύο από τους νεκρούς, ο 14χρονος Reat Underwood και ο παππούς του, Dr. William Corporon, ήταν συγγενικά πρόσωπα της συγγραφέας, Yvette. «Μέσα σε μερικά λεπτά έγινα εγώ θύμα του αντισημιτισμού, την στιγμή, μάλιστα, που βρισκόμουν στο τέλος των ερευνών μου για τους Εβραίους» δήλωσε η συγγραφέας. Για να συμπληρώσει ότι η «μοίρα μου είναι τώρα συνδεδεμένη με την τύχη της οικογένειας του Σάββα».

Οι κόρες του Σάββα, Nina και Julia, παντρεύτηκαν, ωστόσο, δεν έκαναν παιδιά. Μετά το θάνατο της Julia που παρέμεινε στην Ελλάδα, θάφτηκε σε ένα εβραϊκό νεκροταφείο. Επιπλέον, η Nina πέθανε στο Ισραήλ, όπως και η Spera.

Πλέον, η έρευνα επικεντρώνεται στον εντοπισμό του Gabriel Belleli, αλλά και στο μέρος, όπου έχει θαφτεί ο Σάββας, o oποίος σύμφωνα με πληροφορίες πέθανε μετά το τέλος του πολέμου. Ωστόσο, οι τραυματικές εμπειρίες που βίωσαν οι κόρες του Σάββα κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος «έχουν θαφτεί», αφού δεν βρίσκονται στη ζωή.

Ο Avraham και ο Peretz, τα τελευταία βιολογικά μέλη της οικογένειας πρόκειται να επισκεφθούν την Ερεικούσα τον προσεχή Ιούνιο για να παραστούν σε μια τελετή, όπου η ραπτομηχανή του Σάββα θα τοποθετηθεί στο σπίτι του ιερέα, δηλαδή, στο σημείο που η οικογένεια του κρυβόταν κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής. Τέλος, η Corporon σκοπεύει να γυρίσει ένα ντοκυμαντέρ με την όλη την ιστορία.

Μετάφραση/Επιμέλεια – OnAlert
Πηγή – ynet.com