Του Δημήτρη Καιρίδη
Η ασφάλεια των ηλεκτρονικών υπολογιστών και των δικτύων που τους ενώνει ονομάζεται κυβερνο-ασφάλεια (cyber-security). Η διαρκής επέκταση της πληροφορικής και των ηλεκτρονικών δικτύων, με τη χρήση των έξυπνων μικροσυσκευών, όπως τα έξυπνα κινητά τηλέφωνα, και της χρήσης μικρό-τσιπς για μια σειρά από καθημερινές λειτουργίες, από την εξ αποστάσεως όπλιση του συναγερμού ενός σπιτιού ως τον έλεγχο της θερμοκρασίας σε ένα υπνοδωμάτιο (internet of things-IOT), καθιστούν την κυβερνο-ασφάλεια χώρο πρωταρχικής σημασίας για τη δημόσια ασφάλεια μιας κοινωνίας.
Μεταξύ άλλων, η κυβερνο-ασφάλεια αφορά άμεσα την ασφάλεια των τραπεζικών μας συναλλαγών, τα κοινωφελή δίκτυα όπως το εθνικό σύστημα τηλεφωνίας και ηλεκτροδότησης, τον έλεγχο της εναέριας κυκλοφορίας και, βέβαια, τα στρατιωτικά συστήματα της εθνικής άμυνας. Καθώς οι σύγχρονες κοινωνίες ψηφιοποιούνται και βασίζονται, ολοένα και περισσότερο, στη γρήγορη αναπαραγωγή και μετάδοση δισεκατομμύρια πληροφοριών, καθίστανται εξαιρετικά ευάλωτες στις κυβερνο-επιθέσεις.
Μια κυβερνο-επίθεση έχει μια σειρά από πλεονεκτήματα: α) έχει χαμηλό κόστος, β) μπορεί να έχει τεράστιο αντίκτυπο και να βυθίσει μια χώρα στο χάος και γ) είναι σχετικά δύσκολα ανιχνεύσιμη και εύκολα διαψεύσιμη. Για τον λόγο αυτό, έχει καταστεί προνομιακό πεδίο εγκληματιών αλλά και εκείνων των κρατών που θέλουν αλλά δεν μπορούν να αντιπαρατεθούν με τις Ηνωμένες Πολιτείες και την αναπτυγμένη Δύση με συμβατικούς όρους. Φαίνεται πως η Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν έχει επιλέξει τον κυβερνο-χώρο ως προνομιακό πεδίο στον ανταγωνισμό της με τη Δύση, από την εμπλοκή της στις εκλογές των δυτικών δημοκρατιών ως την υποκλοπή κρατικών μυστικών.
Προς το παρόν, η πιο πετυχημένη κυβερνο-επίθεση στην ιστορία υπήρξε η κοινή αμερικανο-ισραηλινή επιχείρηση υπονόμευσης του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, η οποία κατάφερε να απωθήσει την ανάπτυξή του αρκετά χρόνια στο μέλλον. Οι Η.Π.Α. συνεχίζουν να έχουν τον πρώτο λόγο και στον κυβερνο-χώρο. Όμως, οι ανταγωνιστές τους στο πεδίο αυτό γίνονται ολοένα και πιο επίφοβοι και η αίσθηση είναι ότι σήμερα περισσότερο αμύνονται παρά επιτίθενται. Για το λόγο αυτό, έχουν αρχίσει να επενδύουν σοβαρά και συστηματικά στην αντιμετώπιση των κυβερνο-επιθέσεων, δημιουργώντας ένα ειδικό, αυτόνομο στρατηγείο κυβερνο-ασφάλειας εντός του εθνικού συστήματος ασφαλείας τους.
Η Ελλάδα θα πρέπει να διδαχθεί από τις εξελίξεις αυτές και να επενδύσει σοβαρά στον τομέα της κυβερνο-ασφάλειας. Πρώτον, προκειμένου να προστατεύσει τις υποδομές και την ασφάλειά της από τυχόν κακόβουλες επιθέσεις. Και, δεύτερον, γιατί ο κυβερνο-χώρος προσφέρει ένα φθηνό και εύκολα προσβάσιμο πεδίο εξίσωσης της τουρκικής συμβατικής υπεροπλίας. Είναι καιρός αντί να επενδύουμε δισεκατομμύρια σε ακριβές πλατφόρμες και οπλικά συστήματα να σκεφτούμε έξυπνες και φθηνές εναλλακτικές, εκμεταλλευόμενοι και το υψηλής ποιότητας εγχώριο επιστημονικό μας δυναμικό.
Ο σύγχρονος πόλεμος διεξάγεται περισσότερο με το μυαλό και λιγότερο με την καρδιά. Το ερώτημα είναι πόσο μυαλό έχουμε; Το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας πρέπει να είναι η πιο σοβαρή κυβερνητική ασχολία αφού είναι αρμόδιο για την ασφάλεια της χώρας στο άμεσο αλλά και στο απώτερο μέλλον. Αυτό που χρειάζεται είναι η γνώση των παγκόσμιων εξελίξεων και ο μακροπρόθεσμος σχεδιασμός. Αυτό που δεν χρειάζεται είναι φθηνά, επικοινωνιακά παιχνίδια και εύκολες καταγγελίες αντί για έργο.
