Από την περασμένη Παρασκευή, οι δρόμοι του Χονγκ Κονγκ είναι πλημμυρισμένοι από δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές που διαμαρτύρονται για τη νέα πολιτική μεταρρύθμιση που επέβαλε το Πεκίνο και περιορίζει το δικαίωμα επιλογής του τοπικού κυβερνήτη. Το κίνημα αυτό υπέρ της δημοκρατίας αποτελεί μια δοκιμασία για τον κινέζο ηγέτη Σι Τζινπίνγκ, ο οποίος φοβάται τόσο την επέκταση των διαδηλώσεων στην Κίνα όσο και τη ρήξη ανάμεσα στο Χονγκ Κονγκ και το Πεκίνο.
«Μια χώρα, δύο συστήματα», είχε υποσχεθεί ο Ντενγκ Σιαοπίνγκ κατά τη δεκαετία του ’80, όταν ξεκινούσαν οι διαπραγματεύσεις για την επιστροφή της βρετανικής αποικίας στην Κίνα. «Για να μιλήσουμε ακριβέστερα», πρόσθετε, «αυτό σημαίνει ότι στη λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας το 1,5 δισεκατομμύριο Κινέζων που κατοικούν στο ηπειρωτικό κομμάτι θα ζουν σε σοσιαλιστικό καθεστώς, ενώ το Χονγκ Κονγκ, το Μακάο και η Ταϊβάν θα έχουν καπιταλιστικό σύστημα».
Ο Ντενγκ είχε επίγνωση της ανάγκης να διατηρηθεί ο έλεγχος της κότας με τα χρυσά αυγά που λέγεται Χονγκ Κονγκ και πίστευε ότι ο πραγματισμός του Πεκίνου τελικά θα επικρατούσε, παρόλο που η σινοβρετανική συμφωνία του 1997 προβλέπει μια πραγματική δημοκρατική μεταρρύθμιση που θα οδηγήσει στην οικουμενική ψήφο. Προς το παρόν, η πρόσβαση στην ψήφο επιτρέπεται μόνο σε ένα συμβούλιο μεγάλων εκλεκτόρων που ορίζεται από το Πεκίνο.
Οι διαδηλωτές ζητούν να αποσυρθεί το σχέδιο ψηφοφορίας του κυβερνήτη που ανακοινώθηκε στις 31 Αυγούστου από το Πεκίνο και χαρακτηρίζεται αντιδημοκρατικό. Παρόλο που οι κινεζικές αρχές δηλώνουν ότι θα επιτρέψουν στα επτά εκατομμύρια των κατοίκων να επιλέξουν τον επόμενο κυβερνήτη, στην πράξη δεν θα επιτραπεί να λάβουν μέρος στην εκλογή παρά δύο ή τρεις υποψήφιοι που υποστηρίζουν το Πεκίνο.
Η άμεση και βίαιη επέμβαση της αστυνομίας με δακρυγόνα εναντίον των διαδηλωτών οδήγησε σε συγκρούσεις στους εμπορικούς δρόμους και στη σύλληψη 70 ανθρώπων. Εναντίον των δακρυγόνων, οι διαδηλωτές παρέταξαν τις ομπρέλες τους, γεγονός που προσέδωσε στο κίνημα την ονομασία «επανάσταση της ομπρέλας».
Σε αντίδραση για την αστυνομική βία, η Ομοσπονδία Φοιτητικών Ενώσεων κάλεσε σε μποϊκοτάζ των μαθημάτων όλη την επόμενη εβδομάδα. Η Ομοσπονδία των Συνδικάτων κάλεσε τους δημοσίους υπαλλήλους να απεργήσουν, ενώ το ίδιο έκανε και η Ομοσπονδία Καθηγητών του Χονγκ Κονγκ.
Το δόγμα «μία χώρα, δύο συστήματα» δείχνει έτσι τα όριά του. Όταν το Χονγκ Κονγκ ξεσηκώνεται, αυτός που επιβάλλει τον νόμο είναι το Πεκίνο. Η κινεζική κυβέρνηση έδωσε έτσι εντολή να διαγραφούν όλες οι πληροφορίες για τις διαδηλώσεις από τις ιστοσελίδες και τα κοινωνικά δίκτυα. Πολλοί χρήστες κατήγγειλαν ότι δεν έχουν πλέον πρόσβαση στην υπηρεσία Instagram. Οι διαδηλωτές υπέρ της δημοκρατίας προσαρμόστηκαν γρήγορα και στράφηκαν σε άλλα συστήματα ανταλλαγής μηνυμάτων και πληροφοριών που δεν έχουν εντοπίσει ακόμη οι αρχές. Όσο για την κινεζική τηλεόραση, περιορίζεται να δείξει τις διαδηλώσεις μερικών χιλιάδων ανθρώπων… υπέρ του Πεκίνου. Μία χώρα, δύο ενημερώσεις…
Οι διαδηλώσεις είναι συνηθισμένες στο Χονγκ Κονγκ, αλλά αυτό που ξεκίνησε την Παρασκευή είναι πρωτοφανές. Ο Σι γνωρίζει ότι δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει στο νησί τις μεθόδους καταστολής και παρακολούθησης που χρησιμοποιεί στην ηπειρωτική Κίνα. Τα μέσα ενημέρωσης εκεί είναι ελεύθερα, η πολιτική αντιπολίτευση εκφράζεται με κάποια ελευθερία και ο οικονομικός κόσμος επιζητεί την κοινωνική σταθερότητα. Το Πεκίνο μπορεί λοιπόν να θεωρηθεί υπεύθυνο για μια επιδείνωση της κατάστασης.
Με άρθρο του τον περασμένο Ιούλιο, ο Κρις Πάτεν – ο τελευταίος βρετανός κυβερνήτης του Χονγκ Κονγκ – ζητούσε από την κινεζική ηγεσία να δείξει σύνεση και να αναγνωρίσει τις επιδιώξεις της πολικής αντιπολίτευσης του Χονγκ Κονγκ. Αλλά το Πεκίνο φαίνεται ότι πάντα ήθελε να επιβάλει σιδηρά πυγμή στην επαρχία. Χθες, ο επίσημος Τύπος προειδοποίησε ότι αν η τοπική αστυνομία δεν φανεί άξια των περιστάσεων, δεν αποκλείεται να επέμβει η κινεζική αστυνομία. Κάτι τέτοιο θα ενταφιάσει βέβαια οριστικά το δόγμα του Ντενγκ.
