Γράφει η ΙΩΑΝΝΑ ΗΛΙΑΔΗ
Η είδηση πέρασε στα «ψιλά»: Περιπολικό σκάφος Λ.Σ.-ΕΛ.ΑΚΤ. εντόπισε πνευστή μηχανοκίνητη λέμβο, η οποία είχε νωρίτερα αποβιβάσει 153 πρόσφυγες στην περιοχή νήσου Ρώ. Ακολούθησε καταδίωξη με αποτέλεσμα την ακινητοποίηση της λέμβου και τη σύλληψη του χειριστή της.
Είναι μέρες τώρα που σε ανεπίσημες πληροφορίες και σε εμπιστευτικές συζητήσεις-ζυμώσεις που γίνονται από στελέχη του υπουργείου Εθνικής Άμυνας στους δημοσιογράφους, επιχειρείται να δοθεί η εικόνα ότι η παρουσία των πλοίων του ΝΑΤΟ θα μπορούσε ενδεχομένως να διασφαλίσει τα ελληνικά συμφέροντα.
Παρουσιάζεται δηλαδή το ΝΑΤΟ σε ρόλο «χωροφύλακα» ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία, με τον υπουργό Εθνικής Άμυνας Πάνο Καμμένο να χαρακτηρίζει την συμφωνία των υπουργών άμυνας του ΝΑΤΟ «κορυφαία συμφωνία» και «μεγάλη επιτυχία» (16.2.2916).
Η επιτυχία συνίσταται προφανώς στο ότι όπως χαρακτηριστικά ανέφερε σε άλλη του συνέντευξη ο κ. Καμμένος (11.2.2016) «από όλους τους εταίρους υπάρχει πλήρης σεβασμός της εθνικής κυριαρχίας και των συνόρων. Είναι απόλυτα ξεκάθαρο ότι στις δυνάμεις που θα συμμετέχουν στη νατοϊκή ομάδα, η Τουρκία θα επιχειρεί μόνο εντός τουρκικών υδάτων και τουρκικού εναερίου χώρου και η Ελλάδα εντός των ελληνικών υδάτων και του ελληνικού εναερίου χώρου«.
Σε αυτό το πλαίσιο έστειλε εκ νέου μήνυμα (16.2.1016) ότι «όποιος παραβιάζει (σσ τον ελληνικό εναέριο χώρο) αναχαιτίζεται». Ζήτησε μάλιστα κατάθεση σχεδίων πτήσης από τα ΝΑΤΟϊκά πτητικά μέσα και αναφέρθηκε συγκεκριμένα στα ελικόπτερα των φρεγατών του ΝΑΤΟ, ότι θα πρέπει να καταθέτουν σχέδιο πτήσης όταν απονηώνονται.
Η αναφορά δεν είναι καθόλου τυχαία, καθώς η Τουρκία δεν καταθέτει σχέδια πτήσης στις αρμόδιες ελληνικές αρχές και γι αυτό τον λόγο είναι καθημερινές οι παραβάσεις των κανόνων εναέριας κυκλοφορίας (εκτός από τις παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου).
Η Τουρκία από την πλευρά της, δεν αναγνωρίζει τα όρια του FIR ΑΘηνών.
Θα κληθεί το ΝΑΤΟ να κάνει το χωροφύλακα;
Προφανώς και όχι. Όχι γιατί δεν έχει λόγο. Το ΝΑΤΟ -ας μην γελιόμαστε- δεν θα εμπλακεί στις διαφορές που ενδέχεται να έχουν χώρες μέλη του.
Το ΝΑΤΟ βαδίζει βάσει κανονισμών. Και ο κανονισμός που ισχύει για τη Συμμαχία είναι η απόφαση της Στρατιωτικής Επιτροπής MC 66/1 που ορίζει ότι τα εναέρια σύνορα ταυτίζονται με τα θαλάσσια. Δηλαδή στην περίιπτωση των δυο χωρών, το ΝΑΤΟ αναγνωρίζει 6 ναυτικα μίλια.
Και το πρόβλημα προφανώς δεν τίθεται ανάμεσα στα νησιά της ελληνο-τουρκικής οριογραμμής, όπου τα σύνορα είναι ξεκάθαρα.
Το πρόβλημα αφορά τα διεθνή ύδατα και τον εναέριο χώρο που βρίσκεται από πάνω, τόσο στο Κεντρικό Αιγαίο, όσο και νοτιοανατολικά, στην περιοχή της Ρόδου και μέχρι το Καστελλόριζο.
Η χθεσινή «απόβαση» προσφύγων στη Ρω, δείχνει σαφώς ότι οι πρόσφυγες, όσα μέτρα και να ληφθούν, πάντα θα βρίσκουν μέρη να περάσουν.
Μπορεί να μειώθηκαν μετά από τον θόρυβο που δημιουργήθηκε και την επικοινωνιακή ασπίδα αποτροπής που άνοιξε στο Αιγαίο με την -άτυπη μέχρι στιγμής- παρουσία των ΝΑΤΟϊκών πλοίων στην περιοχή, ωστόσο η «κάνουλα» των ροών άνοιξε σε άλλο σημείο.
Κι εάν τα πλοία του ΝΑΤΟ αναλάβουν δράση εκεί, ενδεχομένως οι ροές να πάνε πιο βόρεια, μέσω χερσαίων συνόρων, ή να βρεθεί άλλος δρόμος. Ωστόσο εάν αναλάβουν δράση εκεί, κάθε φορά που θα απονηώνεται ΝΑΤΟϊκό ελικόπτερο φρεγάτας η οποία πλέει πέραν των 6 ναυτικών μιλίων (ανεξάρτητα με το σε ποια χώρα ανήκει) θα έχει υποχρέωση να καταθέτει σχέσιο πτήσης στην Αθήνα;
Το ερώτημα θα απαντηθεί διαφορετικά από όσους κληθούν να το απαντήσουν. Πάντως για το ΝΑΤΟ που κινείται με βάση συγκεκριμένους κανόνες είναι ξεκάθαρη η απάντηση.
Θα πρέπει λοιπόν να μην βιαζόμαστε να βγάλουμε συμπεράσματα, αλλά να περιμένουμε να ολοκληρωθεί το προσχέδιο του επιχειρησιακού σχεδίου και οι λεπτομέρειες των κανόνων εμπλοκής της νέας αυτής αποστολής του ΝΑΤΟ. Εκεί θα φανεί τι ακριβώς ρόλο θα διαδραματίσει.
