Του Χοσέ Ιγνάθιο Τορεμπλάνκα*
Αν η ευρωζώνη οργάνωνε ένα διαγωνισμό ιδεών, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και ο Γιάνης Βαρουφάκης θα διεκδικούσαν το χρυσό μετάλλιο. Ο πρώτος, με την πρότασή του για προσωρινή έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ, που χρησιμοποιήθηκε ως φόβητρο για να αναγκαστεί ο Τσίπρας να υποχωρήσει. Ο δεύτερος, με τη στρατηγική που ανέλυσε σε συνέντευξή του στο New Statesman, και ουδέποτε εφαρμόστηκε: Να κηρύξει η Ελλάδα στάση πληρωμών, να παραμείνει στο ευρώ και να τυπώσει παράλληλο νόμισμα για την κάλυψη του κενού χρηματοδότησης που άφησε η ΕΚΤ.
Η πρόταση του Σόιμπλε συνάδει με τη γερμανική λογική. Σύμφωνα με τη Γερμανία, όπου το 61% των πολιτών συμφωνεί με τη διαχείριση της κρίσης από τη Μέρκελ (όσο ποσοστό δηλαδή είπε ΟΧΙ στο ελληνικό δημοψήφισμα), η ευρωζώνη είναι μια ένωση με συγκεκριμένους κανόνες στην οποία οι χώρες εντάσσονται εκουσίως. Είναι οι κανόνες άδικοι; Είναι αναποτελεσματικοί; Ας γίνει προσπάθεια να αλλάξουν. Όσο ισχύουν όμως, πρέπει να τηρούνται. Κι αν δεν σ’ αρέσουν ή δεν μπορείς να τους τηρήσεις, πρέπει να φύγεις.
Από την άλλη πλευρά, έχει και η πρόταση Βαρουφάκη τη λογική της και την αξία της. Αν το ευρώ είναι κακοσχεδιασμένο, η τρόικα έχει αποτύχει, το χρέος δεν μπορεί να αποπληρωθεί και η λιτότητα δεν φέρνει αποτελέσματα, η ευθύνη δεν είναι ελληνική, αλλά συλλογική. Καθώς οι συνθήκες όχι μόνο δεν προβλέπουν την έξοδο από την ευρωζώνη, αλλά και αναγκάζουν τις χώρες- μέλη να βοηθούν τις χώρες που αντιμετωπίζουν δυσκολίες, η Ελλάδα έχει δικαίωμα να παραμείνει στην ευρωζώνη και να ενισχύεται από τους εταίρους της.
Ο Σόιμπλε και ο Βαρουφάκης ήταν οι μόνοι που έδειξαν διατεθειμένοι να αναζητήσουν διεξόδους από το αδιέξοδο. Στο τέλος, όμως, το Eurogroup και ο Τσίπρας επέλεξαν μια τρίτη λύση, δηλαδή περισσότερο χρέος, περισσότερη λιτότητα και περισσότερες μεταρρυθμίσεις. Ο Αϊνστάιν φέρεται να έχει πει ότι τρέλα είναι να κάνεις δυο φορές το ίδιο πράγμα και να ισχυρίζεσαι ότι έφερες διαφορετικά αποτελέσματα. Στην πραγματικότητα, δεν το έχει πει ποτέ. Άλλωστε δεν χρειάζεται να είσαι Αϊνστάιν για να καταλάβεις ότι είναι τρέλα να κάνεις τρεις φορές το ίδιο αποτυχημένο πράγμα και να περιμένεις να φέρει αποτελέσματα.
Πηγή: El Pais, ΑΠΕ-ΜΠΕ
* Ο Χοσέ Ιγνάθιο Τορεμπλάνκα είναι επικεφαλής του προγράμματος «Επανεφεύρεση της Ευρώπης» στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για τις Διεθνείς Σχέσεις (ECFR)