Η διαφοροποίηση της Γαλλίας,πρωτίστως, αλλά και της Ιταλίας στην γερμανική πρόταση για “σκληρή” αντιμετώπιση της Ελλάδας ήταν η πρώτη “υποψία αντίστασης” των Παρισίων στο Βερολίνο. Από το 2010 που η κρίση με επίκεντρο την Ελλάδα άρχισε να κλιμακώνεται,τόσο ο Σαρκοζί και πολύ περισσότερο ο Ολάντ ήταν …ο αντίλαλος της φωνής της Μέρκελ και του Σόϊμπλε. Για να μην έχουμε αυταπάτες, η πρώτη διαφοροποίηση Γάλλων και Ιταλών δεν μπορεί να αποδοθεί μόνο σε “φιλελληνικά αισθήματα” που πιθανόν να υπάρχουν. Η πιθανότητα να αρχίσει να “ξηλώνεται” το ευρωπαϊκό “πουλόβερ” από την Ελλάδα ,είναι σενάριο εφιαλτικό για Ρώμη και Παρίσι. Γνωρίζουν ότι θα είναι τα επόμενα “θύματα” του γερμανικού “οικονομικού εθνικισμού”.
Το ερώτημα είναι αν αυτή η πρώτη “κίνηση αντίστασης” έναντι του Βερολίνου θα είναι και η τελευταία. Αρκετοί υποστηρίζουν πως όχι. Μεταξύ αυτών η Anne-Marie Slaughter, πρώην διευθύντρια πολιτικού σχεδιασμού του Στέιτ Ντιπάρτμεντ (2009-2011) και πρώην πρύτανης του Woodrow Wilson School of Public and International Affairs.Σήμερα είναι Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του Ιδρύματος New America και Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Υποθέσεων στο Πανεπιστήμιο του Princeton. Σε άρθρο της για το Project Syndicate προβλέπει “ευρωπαϊκό εμφύλιο πόλεμο”!
Υποστηρίζει ότι η αντιπαράθεση για το ελληνικό ζήτημα έφερε στο προσκήνιο δύο διαφορετικά οράματα για την Ευρώπη. Από τη μία πλευρά η ευέλικτη ,ανθρώπινη πολιτική κυρίως ένωση και από την άλλη η εκδοχή που είναι εστιασμένη στην οικονομία . Το πρώτο όραμα γαλλικό, το δεύτερο γερμανικό.
Το ερώτημα είναι ποιο από τα δύο θα υπερισχύσει. Η απάντηση απασχολεί πρώτα απ΄ όλα εμάς τους Έλληνες.
Η καθηγήτρια του Princeton επισημαίνει ένα βασικό πρόβλημα που υπάρχει για την παραμονή της Ελλάδας στην ευρωζώνη. Ποιο είναι αυτό; Ότι η εθνική μας ταυτότητα είναι πάνω από τις “ευρωπαϊκές ατζέντες”, κάτι που οι ευρωπαίοι οικονομολόγοι αδυνατούν να κατανοήσουν. Η Anne-Marie Slaughter γράφει ότι “οικονομικά είναι παράλογο για τους Έλληνες να προτιμούν την παραμονή τους στην ευρωζώνη, όταν θα μπορούσαν να παραμείνουν στην ΕΕ με ένα “ανακαινισμένο” εθνικό νόμισμα που θα μπορούσαν να υποτιμήσουν” .
Από την άλλη σημειώνει ότι “οι Έλληνες δεν θεωρούν ότι τα μέλη της ευρωζώνης ,συμμετέχουν σ΄ αυτή μόνο για να χρησιμοποιούν ένα κοινό νόμισμα. Θεωρούν ότι η συμμετοχή τους σ΄ αυτή την ένωση τους διατηρεί στο ίδιο επίπεδο με την Ιταλία, την Ισπανία, τη Γαλλία και τη Γερμανία, μια θέση που συνάδει με το γεγονός ότι η Ελλάδα θεωρείται το λίκνο του δυτικού πολιτισμού”. Δύσκολα να ξεπεραστούν όλες αυτές οι αντιφατικές απόψεις και η διαπίστωση δεν αφορά μόνο στην Ελλάδα.
Η Anne-Marie Slaughter υπενθυμίζει ότι ασφαλώς “η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα, που δημιουργήθηκε με τη Συνθήκη της Ρώμης το 1957, ήταν, όπως δηλώνει και το όνομα, οικονομικής φύσεως…ωστόσο, η οικονομική ολοκλήρωση ενισχύθηκε από ένα όραμα ειρήνης και ευημερίας για τους λαούς της Ευρώπης, μετά από αιώνες πρωτοφανούς βίας, με δύο παγκόσμιους πολέμους που ενίσχυσαν την φαινομενικά αιώνια έχθρα μεταξύ της Γαλλίας και της Γερμανίας…Η μητέρα μου, νέα Βελγίδα τη δεκαετία του 1950, θυμάται τον ιδεαλισμό και τον ενθουσιασμό του Ευρωπαϊκού φεντεραλιστικού κινήματος, με την υπόσχεση της γενιάς της, να δημιουργήσει ένα διαφορετικό μέλλον για την Ευρώπη και τον κόσμο. Για να είμαστε σίγουροι, το όραμα των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης, που υιοθετήθηκε από τους πρώτους φεντεραλιστές, είχε ως πρότυπo την ίδρυση των ΗΠΑ, αντί να αποτελέσει ένα ευρωπαϊκό εγχείρημα. Παρ ‘όλα αυτά, η ΕΕ που προέκυψε είναι κάτι νέο”.
Το ερώτημα τώρα είναι αν αυτό το εγχείρημα μπορεί να επιβιώσει. Η απάντηση που δίνει η καθηγήτρια του Princeton;
“Αυτό το πείραμα δεν μπορεί να επιβιώσει αν υποστηρίζεται μόνο από κανόνες οικονομικής λιτότητας”, υποστηρίζει και υπενθυμίζει ότι για να υπάρξουν οι ΗΠΑ όπως τις ξέρουμε χρειάστηκε ένας σκληρός εμφύλιος πόλεμος κι ένας Πρόεδρος , ο Αβραάμ Λίνκολν ο οποίος λίγο πριν το τέλος του πολέμου είχε δημιουργήσει μια νέα αφήγηση που έκανε λόγο για “κυβέρνηση του λαού,εκλεγμένη από τον λαό, για τον λαό”.
“Η ΕΕ αντιμετωπίζει τώρα το δικό της εμφύλιο πόλεμο, ο οποίος , ευτυχώς, δεν εκδηλώνεται με σωματική βία”,γράφει η Anne-Marie Slaughter . Όμως προσθέτει “ότι χωρίς πολιτικούς που να είναι σε θέση να αρθρώσουν μια λέξη για το όραμα ενός κοινού μέλλοντος τίποτα δεν μπορεί να εξελιχθεί προς το καλύτερο. Ο “εθνικός ύμνος” της Ευρώπης και η σημαία με τα αστεράκια δεν αρκούν για να απαντήσουν στα καθημερινά προβλήματα των ευρωπαίων πολιτών που κι αυτά διαφέρουν από χώρα σε χώρα. Υπάρχουν εκείνοι που αισθάνονται ότι απειλούνται από τους μετανάστες και άλλοι που υποφέρουν λόγω της λιτότητας. Για να συνεχίσει η ΕΕ την πορεία της προς την δημιουργία ενός ομοσπνδιακού κράτους – απέχει πολύ ακόμη- θα πρέπει να προσφέρει την αξιόπιστη προοπτική μιας καλύτερης ζωής για όλους τους πολίτες της.
Λίγο πριν τον τελικό γύρο της πρόσφατης ελληνικής διαπραγμάτευσης , ο Γάλλος Πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ είπε ότι δεν θέλουμε μια Ευρώπη που “δεν θα εξελίσσεται.» Πολύ καλά. Ωστόσο,θα εξελίσσεται προς ποια κατεύθνση; Προς την ελευθερία, την ισότητα, την αδελφότητα για όλη την Ευρώπη; Προς την αξιοπρέπεια και την αλληλεγγύη όλων των Ευρωπαίων πολιτών; Προς ένα κοινό ευρωπαϊκό σπίτι που να διατηρείται σε τάξη;
Αυτά είναι τα ερωτήματα που μια νέα γενιά ευρωπαίων πολιτικών πρέπει να απαντήσει” καταλήγει το άρθρο.
Υπάρχει κανείς είναι το δικό μας ερώτημα και σχόλιο.
