Το εμιράτο του Κατάρ και οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν εντέλει το βράδυ της Τετάρτης 16/1/2025 τη σύναψη συμφωνίας η οποία προβλέπει κατάπαυση του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας και την απελευθέρωση δεκάδων ισραηλινών ομήρων, έπειτα από 15 και πλέον μήνες πολέμου ανάμεσα στις ένοπλες δυνάμεις του Ισραήλ και τη Χαμάς με δεκάδες χιλιάδες νεκρούς στον παλαιστινιακό θύλακο.
Ώρες μετά την ανακοίνωση, η πολιτική προστασία στη Λωρίδα της Γάζας γνωστοποίησε τον θάνατο ακόμη 20 ανθρώπων σε ισραηλινούς αεροπορικούς βομβαρδισμούς, καθώς η κατάπαυση του πυρός αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή την Κυριακή.
Καθώς οι διαπραγματεύσεις προχωρούσαν, ο ισραηλινός στρατός ενέτεινε τις φονικές επιδρομές του στη Λωρίδα της Γάζας, όπου χθες Τετάρτη οι υπηρεσίες πρώτων βοηθειών έκαναν λόγο για συνολικά 47 νεκρούς.
Οι υπηρεσίες του ισραηλινού πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου ανακοίνωσαν πως «οι τελευταίες λεπτομέρειες» της συμφωνίας ακόμη «διευθετούνται» με λακωνικό δελτίο Τύπου περί τα μεσάνυχτα.
Μολαταύτα, η αναγγελία της συμφωνίας, που χαιρετίστηκε από πολλές ξένες πρωτεύουσες και διεθνείς οργανισμούς, προκάλεσε πανηγυρισμούς στη Λωρίδα της Γάζας, τον θύλακο υπό πολιορκία που έχει υποστεί πελώρια καταστροφή στον πόλεμο που είχε έναυσμα την άνευ προηγουμένου έφοδο της Χαμάς σε νότιους τομείς της ισραηλινής επικράτειας την 7η Οκτωβρίου 2023.
«Δεν μπορώ να το πιστέψω πως αυτός ο εφιάλτης που διαρκεί πάνω από έναν χρόνο αρχίζει να φθάνει στο τέλος του», είπε η Ράντα Σάμι, 45χρονη Παλαιστίνια που έχει καταφύγει στη Νουσέιρατ, στο κεντρικό τμήμα της Λωρίδας της Γάζας. «Χάσαμε πολύ κόσμο, τα χάσαμε όλα», πρόσθεσε.
«Από τη μια φυσικά, είμαι πολύ χαρούμενη, αλλά από την άλλη ανησυχώ επειδή θέλω να δω τη συμφωνία να εφαρμόζεται και να συνεχίζεται ωσότου και ο τελευταίος όμηρος να έχει επιστρέψει σπίτι του, είτε ζωντανός είτε νεκρός», ανέφερε από την άλλη η Ορνίτ Μπαράκ, 59 ετών, παρούσα σε συγκέντρωση στο Τελ Αβίβ.
Οι τρεις φάσεις της συμφωνίας
Ο πρωθυπουργός του Κατάρ, ο Μοχάμεντ μπιν Αμπντελραχμάν αλ Θάνι, η χώρα του οποίου είναι ανάμεσα στους μεσολαβητές στις έμμεσες διαπραγματεύσεις ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χαμάς, ανέφερε πως η πρώτη φάση της συμφωνίας θα τεθεί σε εφαρμογή την Κυριακή και προβλέπει την απελευθέρωση 33 ομήρων.
«Η συμφωνία θα τεθεί σε ισχύ την Κυριακή 19η Ιανουαρίου (…) Η πρώτη φάση θα διαρκέσει 42 ημέρες και θα συμπεριλάβει την απόσυρση των ισραηλινών δυνάμεων προς ανατολική κατεύθυνση, μακριά από κατοικημένες περιοχές. Οι δυνάμεις αυτές θα λάβουν θέσεις κατά μήκος των συνόρων της Γάζας», δήλωσε στη Ντόχα.
Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό του Κατάρ, «η Χαμάς θα απελευθερώσει 33 ισραηλινούς ομήρους, ανάμεσα τους άμαχες, παιδιά, ηλικιωμένος, άρρωστους και τραυματισμένους πολίτες, με αντάλλαγμα πολλούς φυλακισμένους» στο Ισραήλ.
«Μηχανισμός επιτήρησης της εφαρμογής της συμφωνίας θα δημιουργηθεί στο Κάιρο και θα τον διαχειρίζονται η Αίγυπτος, το Κατάρ και οι ΗΠΑ», πρόσθεσε.
Ο Αμερικανός απερχόμενος πρόεδρος Τζο Μπάιντεν από την πλευρά του διαβεβαίωσε πως η συμφωνία θα μεταφραστεί, στην πρώτη της φάση, σε «πλήρη και απόλυτη» κατάπαυση του πυρός, διευκρινίζοντας πως η ομάδα του συνεργάστηκε με αυτήν του διαδόχου του Ντόναλντ Τραμπ στην κατάρτιση του κειμένου.
Ο κ. Μπάιντεν επιβεβαίωσε ότι η πρώτη φάση θα διαρκέσει έξι εβδομάδες και συμπεριλαμβάνει κατάπαυση του πυρός, αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων από πυκνοκατοικημένες περιοχές και απελευθέρωση κάποιων ομήρων, ιδίως «γυναικών, ηλικιωμένων και τραυματιών». Σε αντάλλαγμα, το Ισραήλ θα αφήσει ελεύθερους «εκατοντάδες» παλαιστίνιους φυλακισμένους, κατ’ αυτόν.
Οι παραδόσεις ανθρωπιστικής βοήθειας προβλέπεται να αυξηθούν κατά τη διάρκεια της πρώτης φάσης, ενώ θα διεξάγονται παράλληλα διαπραγματεύσεις για τη δεύτερη φάση, δηλαδή «το οριστικό τέλος του πολέμου», πρόσθεσε.
Κατά τη δεύτερη φάση θα απελευθερωθούν οι τελευταίοι όμηροι και θα υπάρξει πλήρης ισραηλινή αποχώρηση από τη Λωρίδα της Γάζας, συνέχισε ο κ. Μπάιντεν.
Η τρίτη και τελευταία φάση αφορά την ανοικοδόμηση της Λωρίδας της Γάζας και την παράδοση των πτωμάτων των ομήρων που σκοτώθηκαν ενώ βρίσκονταν στην αιχμαλωσία.
«Εξασφαλίσαμε συμφωνία για τους ομήρους στη Μέση Ανατολή. Θα απελευθερωθούν σύντομα», ανέφερε από την πλευρά του ο κ. Τραμπ, που πρόσφατα διεμήνυε ότι η περιοχή θα μετατρεπόταν σε «κόλαση» αν δεν είχαν αφεθεί ελεύθεροι οι όμηροι προτού επιστρέψει στον Λευκό Οίκο την 20ή Ιανουαρίου.
Αντίδραση της ακροδεξιάς στο Ισραήλ
Ενώ η συμφωνία χαρακτηρίστηκε «σωστή επιλογή» από τον ισραηλινό πρόεδρο Ισαάκ Χέρτσογκ, ο ρόλος του οποίου είναι βασικά εθιμοτυπικός, ο ακροδεξιός υπουργός Οικονομικών Μπεζαλέλ Σμότριτς καταδίκασε την «επικίνδυνη» συμφωνία τονίζοντας πως οι υπουργοί της παράταξής του θα την καταψηφίσουν.
Έπειτα από έναν χρόνο και πλέον αδιεξόδου, έπειτα από τη μοναδική συμφωνία κατάπαυσης του πυρός που κλείστηκε τον Νοέμβριο του 2023 και διήρκεσε μια εβδομάδα, οι έμμεσες διαπραγματεύσεις επιταχύνθηκαν τις τελευταίες ημέρες.
Ήδη υφιστάμενη ισραηλινό αποκλεισμό από το 2007, με τη φτώχεια και την ανεργία στα ύψη, η Λωρίδα της Γάζας υπέστη ανυπολόγιστες καταστροφές από τον πόλεμο και η μεγάλη πλειονότητα των 2,4 εκατ. κατοίκων της εξαναγκάστηκαν να εκτοπιστούν και ζουν υπό εξαιρετικά σκληρές συνθήκες.
Για τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, είναι επιτακτική ανάγκη η συμφωνία να οδηγήσει σε άρση των «εμποδίων» και να διανεμηθεί «ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα», όπως τόνισε σε ανακοίνωσή του.
Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν τόνισε πως η συμφωνία πρέπει να «τηρηθεί» και από αυτή πρέπει να «προκύψει» το συντομότερο «πολιτική λύση».
Ακόμη κι αν πράγματι σιγήσουν τα όπλα, η συμφωνία αφήνει σε εκκρεμότητα το πολιτικό μέλλον του θυλάκου, όπου η Χαμάς, που θεωρείται αποδυναμωμένη το τρέχον διάστημα, πήρε την εξουσία το 2007.
Πηγές: AFP, ΑΠΕ-ΜΠΕ
