Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ανακοίνωσε σήμερα από την Διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια, ότι θα προτείνει την ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής από το Σύμφωνο Σταθερότητας για τις αμυντικές δαπάνες.
Το να εξαιρεθούν από το δημοσιονομικό έλλειμμα οι αμυντικές δαπάνες ήταν εδώ και καιρό αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης, το οποίο προωθήθηκε ενεργά από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.
Οι χώρες με μεγάλο χρέος και ταυτόχρονα μεγάλες αμυντικές δαπάνες, όπως η Ελλάδα και η Ιταλία, θα επωφεληθούν αρκετά από την ενεργοποίηση της ρήτρας, καθώς αυτό θα τους επέτρεπε να αυξήσουν σημαντικά τις αμυντικές δαπάνες χωρίς να κάνουν άλλες περικοπές στον προϋπολογισμό.
Το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης προβλέπει ότι αν ένα κράτος μέλος υπερβεί το ανώτατο όριο του δημόσιου ελλείμματος και χρέους που περιγράφεται στο Σύμφωνο, μπαίνει στη «Διαδικασία Υπερβολικού Ελλείμματος (ΔΥΕ)». Αν δεν προβεί στις απαραίτητες διορθωτικές ενέργειες, το κράτος μέλος μπορεί τελικά να δεχθεί οικονομικές κυρώσεις.
Αυτό εμποδίζει τα κράτη μέλη της ΕΕ να υπερβαίνουν τα δημοσιονομικά όρια που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση και να μειώνουν το χρέος τους.
Τι σημαίνει αυτό για την Ελλάδα
Η εξαίρεση των αμυντικών δαπανών από αυτήν την διαδικασία θα δώσει «χώρο» στην Ελλάδα να ενισχύσει τις αμυντικές της δαπάνες, χωρίς να ανησυχεί για τα δημοσιονομικά όρια της ΕΕ.
Με βάση τους ευρωπαϊκούς κανόνες, οι αμυντικές δαπάνες καταγράφονται στο σύνολό τους στο έτος κατά το οποίο το κράτος μέλος παραλαμβάνει τον εξοπλισμό.
Για παράδειγμα, το 2029 που η Ελλάδα θα παραλάβει τα πρώτα F-35, θα πρέπει να καταγραφεί ολόκληρο το κόστος, δηλαδή και τα 3,5 δισεκατομμύρια ευρώ, παρά το γεγονός ότι η πληρωμή θα γίνει σε δόσεις σε βάθος χρόνου.
Με το να εξαιρεθούν οι δαπάνες από τον υπολογισμό του ελλείμματος, η δαπάνη θα μπορεί να καταγράφεται σταδιακά, με τον ρυθμό που θα γίνεται και η αποπληρωμή. Για τα F-35 για παράδειγμα, αν η πρώτη δόση είναι 300 εκατομμύρια ευρώ, θα καταγραφούν μόνο αυτά και όχι το συνολικό κόστος.
Αυτό «προστατεύει» την Ελλάδα από το να «ξεφύγει» από τους στόχους της ΕΕ και να μπει σε διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος. Τη διαδικασία δηλαδή, κατά την οποία θα πρέπει να λάβει περιοριστικά μέτρα, για να επαναφέρει το έλλειμμά της κάτω από το 3% του ΑΕΠ. Παράλληλα, δίνεται χώρος για παράλληλες δαπάνες σε άλλους τομείς, χωρίς να μπαίνει «κόφτης» στους εκάστοτε προϋπολογισμούς.
Την στιγμή που η Ελλάδα είναι σε διαδικασία εκσυγχρονισμού και ενίσχυσης των εξοπλισμών της, ειδικά στην Πολεμική Αεροπορία με την απόκτηση των F-35 και στο Πολεμικό Ναυτικό με την απόκτηση των νέων φρεγατών FDI «Belharra», η ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής θα αποτελέσει μεγάλη «ανάσα».
