*Του Κώστα Σαρικά
Αδιάσειστα στοιχεία και ντοκουμέντα διαθέτουν οι ελληνικές αρχές, τα οποία καταδεικνύουν – σύμφωνα με πληροφορίες του OnAlert.gr – ότι η έκρηξη στις μεταναστευτικές ροές από τη Λιβύη προς την Κρήτη υποκινείται, οργανώνεται και υλοποιείται με την συνδρομή των δυνάμεων του Στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ.
Τα ηλεκτρο-οπτικά συστήματα επιτήρησης που διαθέτουν οι δύο φρεγάτες του Πολεμικού Ναυτικού, που έχουν αναπτυχθεί ανοιχτά των ακτών της Λιβύης, οι κάμερες των δύο drones Ηeron και Sperwer, τα οποία πετούν στην περιοχή αλλά και οι δορυφορικές εικόνες υψηλής ανάλυσης που φτάνουν στο ελληνικό Επιτελείο, αποκαλύπτουν ότι πρόκειται για οργανωμένο σχέδιο.
Η διακίνηση των μεταναστών δεν πραγματοποιείται από ερημικές ακτές πάνω στην ακτογραμμή μήκους 400 χιλιομέτρων από τα σύνορα με την Αίγυπτο έως τη Βεγγάζη, όπως φέρεται να υποστηρίζει το καθεστώς της ανατολικής Λιβύης, με αποτέλεσμα ο έλεγχος να είναι εξαιρετικά δύσκολος.
Αντίθετα, το σύνολο των μεταναστών αφρικανικής κυρίως καταγωγής που φτάνει στη Λιβύη έχει ως προορισμό το λιμάνι του Τομπρούκ.
Εκεί οι μετανάστες με οργανωμένο και συντεταγμένο τρόπο οδηγούνται κομβόι από ένστολους που ανήκουν στις δυνάμεις ασφαλείας του Στρατάρχη Χάφταρ, σε δυο προκαθορισμένα σημεία του λιμανιού έναντι οικονομικού ανταλλάγματος. Χωρίζονται σε ομάδες και περιμένουν τη σειρά τους για το πολυπόθητο πέρασμα στην Ελλάδα.
Στη συνέχεια, κατευθύνονται στους προβλήτες όπου γίνεται η επιβίβαση στις βάρκες και στα πλοιάρια των διακινητών, τα οποία βάζουν πλώρη με κατεύθυνση βόρεια και προορισμό τη Γαύδο και τις νότιες ακτές της Κρήτης. Στις εικόνες, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες του OnAlert.gr, διακρίνονται οι ένστολοι που ανήκουν στις δυνάμεις του Στρατάρχη Χάφταρ να οργανώνουν και να κατευθύνουν τους μετανάστες, από τη στιγμή που φτάνουν στο Τομπρούκ μέχρι και την επιβίβαση τους στις δουλεμπορικές λέμβους, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις ακόμα και σε μεγαλύτερα σκάφη.
Τα πλωτά και εναέρια μέσα των Ενόπλων Δυνάμεων βρίσκονται σε απόσταση 24 ναυτικών μιλίων από τις ακτές της Λιβύης στα όρια της Συνορεύουσας Ζώνης. Δύο φρεγάτες S, Πλοίο Γενικής Υποστήριξης και ΠΑΘ του Λιμενικού Σώματος επιτηρούν συνεχώς τις ακτές της Λιβύης σε 24ωρη βάση.
To καθεστώς της ανατολικής Λιβύης φέρεται να ζήτησε να παραμείνουν σε αυτή την απόσταση. Η Συνορεύουσα Ζώνη είναι η θαλάσσια περιοχή που βρίσκεται πέρα από τα όρια της χωρικής θάλασσας (αιγιαλίτιδα ζώνη) και μπορεί να εκτείνεται έως και 24 ναυτικά μίλια από τις γραμμές βάσης, από τις οποίες μετράται η χωρική θάλασσα.
Σε αυτήν τη ζώνη, το παράκτιο κράτος έχει το δικαίωμα να ασκεί περιορισμένο έλεγχο, κυρίως για την πρόληψη ή τιμωρία παραβιάσεων των τελωνειακών, δημοσιονομικών, μεταναστευτικών ή υγειονομικών νόμων και κανονισμών του, σύμφωνα με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας.
Η κυβέρνηση της Τρίπολης, στα τέλη του 2023, κοινοποίησε στον ΟΗΕ την απόφαση του υπουργικού συμβουλίου ότι διαθέτει ζώνη 12 ναυτικών μιλίων χωρικών υδάτων και ότι ανακηρύσσει Συνορεύουσα Ζώνη (contiguous zone) για ακόμη 24 ναυτικά μίλια προς βορρά, δικαίωμα το οποίο έχει με βάση τη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας.
Κάθε βάρκα και πλοιάριο το οποίο αποπλέει από το Τομπρούκ εντοπίζεται από την πρώτη στιγμή με το Πολεμικό Ναυτικό να ενημερώνει άμεσα το ΕΚΣΕΔ, αλλά ταυτόχρονα και τις αρχές της Λιβύης ζητώντας να συνδράμουν και να σταματήσουν τα δουλεμπορικά που κατευθύνονται προς την Κρήτη.
Όμως δεν υπάρχει καμία ανταπόκριση.
Στην περιοχή κοντά στις ακτές πλέει ένα μόνο σκάφος του λιμενικού της ανατολικής Λιβύης, το οποίο όμως ουδέποτε έχει συνεργαστεί με τα πλοία του Πολεμικού Ναυτικού. Έτσι, τα δουλεμπορικά σκάφη συνεχίζουν ανενόχλητα την πορεία τους.
Η ελληνική πλευρά έπειτα από τις τελευταίες εξελίξεις και την στάση του Στρατάρχη Χάφταρ εξετάζει να περάσει, σύμφωνα με πληροφορίες, σε πιο ενεργητική στάση αποτρεπτικού χαρακτήρα. Εάν απαιτηθεί θα ενισχυθεί ακόμη περισσότερο η δύναμη των πλωτών και εναέριων μέσων με επόμενη κίνηση την παρεμπόδιση των δουλεμπορικών σκαφών να κινηθούν προς την Κρήτη και τις ελληνικές ακτές. Στο τραπέζι βρίσκονται μια σειρά από μέτρα, τα οποία θα αποφασιστούν πάντως σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο, ενώ θα ζητηθεί και η συνδρομή της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
