Οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ συζητούν πιο αποφασιστικές απαντήσεις στις ολοένα πιο προκλητικές ενέργειες της Ρωσίας υπό την ηγεσία του Βλαντιμίρ Πούτιν. Μεταξύ των μέτρων που εξετάζονται είναι η ανάπτυξη οπλισμένων αεροσκαφών κατά μήκος των συνόρων με τη Ρωσία και η χαλάρωση των κανόνων εμπλοκής για πιλότους, ώστε να τους επιτρέπεται να ανοίξουν πυρ σε περίπτωση προκλήσεων από ρωσικά αεροσκάφη. Οι συνομιλίες έχουν σκοπό να αυξήσουν το κόστος για τη Μόσχα από την «υβριδική» εκστρατεία αποσταθεροποίησης και να θεσπίσουν σαφή αντίμετρα για παραβιάσεις του εναέριου χώρου, σύμφωνα με τέσσερις αξιωματούχους του ΝΑΤΟ που ενημερώθηκαν για τις συζητήσεις, αναφέρει σήμερα δημοσίευμα των Financial Times.
Αρχικά οι συζητήσεις ξεκίνησαν μεταξύ κρατών που συνορεύουν με τη Ρωσία — οι λεγόμενες «frontline» χώρες — με υποστήριξη από τη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, και έκτοτε έχουν επεκταθεί σε ευρύτερη ομάδα εντός της 32μελούς Συμμαχίας.
Μεταξύ των προτάσεων περιλαμβάνονται η χρήση οπλισμένων αεροσκαφών επιτήρησης για συλλογή πληροφοριών σχετικά με τις ρωσικές στρατιωτικές δραστηριότητες και η ενοποίηση των κανόνων εμπλοκής για πιλότους που περιπολούν στα ανατολικά σύνορα, ώστε να μειωθεί το όριο για αντίδραση σε ρωσικές απειλές. Μια άλλη επιλογή που εξετάζεται είναι η διεξαγωγή ασκήσεων του ΝΑΤΟ κατά μήκος των συνόρων, ιδιαίτερα σε πιο απομακρυσμένες και ευάλωτες περιοχές.
Τον περασμένο μήνα ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι το ΝΑΤΟ θα έπρεπε να ανοίγει πυρ εναντίον ρωσικών αεροσκαφών που παραβιάζουν τον εναέριο χώρο συμμαχικών κρατών. Οι παρατηρήσεις του προέδρου των ΗΠΑ ήρθαν εν μέσω αυξημένων ρωσικών προκλήσεων — συμπεριλαμβανομένης της πρώτης άμεσης αντιπαράθεσης μεταξύ αεροσκαφών του ΝΑΤΟ και ρωσικών μαχητικών μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022. Εκτός από το περιστατικό στον πολωνικό εναέριο χώρο, ρωσικά αεροσκάφη έχουν επίσης προσεγγίσει ρουμανική επικράτεια και ένα μαχητικό Mig έχει διασχίσει τον εναέριο χώρο της Εσθονίας.
Ο Μάθιου Ουΐτακερ, πρεσβευτής των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι εργάζεται καθημερινά με τους συμμάχους για να εξασφαλίσουν «καλύτερες επιλογές» απέναντι σε ασύμμετρες και υβριδικές απειλές. Τόνισε ότι είναι κρίσιμο να υπάρχουν επαρκή «σκαλοπάτια» στη σκάλα κλιμάκωσης.
Δύο αξιωματούχοι του ΝΑΤΟ τόνισαν ότι ένα επείγον ζήτημα είναι η εναρμόνιση των κανόνων εμπλοκής κατά μήκος της ανατολικής πτέρυγας. Κάποιες χώρες απαιτούν οπτική επιβεβαίωση μιας απειλής πριν οι πιλότοι ανοίξουν πυρ, ενώ άλλες επιτρέπουν την εμπλοκή βάσει δεδομένων ραντάρ ή του αντιληπτού κινδύνου από τη φορά και την ταχύτητα ενός αντικειμένου.
Το ΝΑΤΟ δεν απάντησε άμεσα σε αίτημα για σχόλιο.
Πάντα κατά τους Financial Times, οι συνομιλίες, που άρχισαν σε μικρή ομάδα άμεσα πληττόμενων κρατών, έχουν πλέον εξελιχθεί σε ευρύτερη συζήτηση, καθώς και άλλες πρωτεύουσες αντιλαμβάνονται τον ευρύτερο κίνδυνο που προκαλεί η ρωσική εκστρατεία αποσταθεροποίησης. Κάποιες κυβερνήσεις πιέζουν υπέρ μιας πιο επιθετικής στάσης του ΝΑΤΟ ως μέσου αποτροπής, ενώ άλλες προσανατολίζονται σε πιο συγκρατημένες απαντήσεις, λαμβάνοντας υπόψη τον κίνδυνο άμεσης αντιπαράθεσης με μια πυρηνική δύναμη όπως η Ρωσία. Ένας διπλωμάτης του ΝΑΤΟ ανέφερε ότι οι συνομιλίες βρίσκονται ακόμη σε αρχικό στάδιο.
Τον προηγούμενο μήνα το ΝΑΤΟ συγκάλεσε δύο έκτακτες συνεδριάσεις μετά τα επεισόδια στην Πολωνία και την Εσθονία, και ξεκίνησε την αποστολή «Eastern Sentry» για την ενίσχυση των αεροπορικών αμυνών των κρατών πρώτης γραμμής. Δεν υπάρχει χρονοδιάγραμμα ή δέσμευση για την έγκριση οποιασδήποτε αλλαγής στη στάση της Συμμαχίας, και οι αξιωματούχοι προειδοποίησαν ότι οποιαδήποτε μετατόπιση ενδέχεται να μην ανακοινωθεί δημοσίως.
Οι συζητήσεις του ΝΑΤΟ συμπίπτουν με τα βήματα που ετοιμάζει και η Ευρωπαϊκή Ένωση για να απαντήσει στις προκλήσεις από τη Ρωσία. Μεταξύ άλλων, εξετάζεται η επιτήρηση των ταξιδιών Ρώσων διπλωματών — οι οποίοι, σύμφωνα με υπηρεσίες πληροφοριών, θεωρούνται ύποπτοι για διευκόλυνση επιχειρήσεων πρακτόρων ή και σαμποτάζ σε χώρες πέραν των επίσημων αποστολών τους — καθώς και η αντιμετώπιση πιθανής χρηματοδότησης που χρησιμοποιείται για τη στήριξη τέτοιων δραστηριοτήτων.
«Η Ρωσία επιδιώκει να σπείρει διχόνοια. Εμείς πρέπει να απαντήσουμε με ενότητα. Δεν πρέπει απλώς να αντιδράσουμε, πρέπει να αποτρέψουμε — διότι αν διστάσουμε, η γκρίζα ζώνη θα εξαπλωθεί», δήλωσε την Τετάρτη η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Πηγή: Financial Times / Henry Foy
