Tα Σκόπια θα πρέπει να αποδεχτούν την πρόταση του μεσολαβητή του ΟΗΕ για ονομασία «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας» ή κάποια παρεμφερή ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό, για όλες τις διεθνείς χρήσεις. Αμέσως μετά, το ΝΑΤΟ πρέπει να εντάξει στους κόλπους του στη χώρα και η ΕΕ να ξεκινήσει ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την ΠΓΔΜ. Η Αθήνα θα πρέπει να αποδεχτεί τη «μακεδονική» εθνική ταυτότητα και γλώσσα του βόρειου γείτονά της και τα Σκόπια θα πρέπει να ανακαλέσουν την απόφασή τους να μετονομάσουν το αεροδρόμιο των Σκοπίων σε «Μέγας Αλέξανδρος» και να απέχουν από παρόμοιες ενέργειες, οι οποίες είναι βέβαιο ότι θα προκαλέσουν την Αθήνα, ιδίως στο πλαίσιο του σχεδίου «Σκόπια 2014».
Αυτά αναφέρονται στο συνοπτικό κεφάλαιο των συστάσεων, σε έκθεση της Διεθνούς Ομάδας Κρίσεων (International Crisis Group-ICG), η οποία δημοσιοποιήθηκε στην ιστοσελίδα της συγκεκριμένης δεξαμενής σκέψης (Think Tank).
Στο επίκεντρο της έκθεσης είναι οι διεθνοτικές σχέσεις στην ΠΓΔΜ, δέκα χρόνια μετά τις διεθνοτικές συγκρούσεις και την υπογραφή της ειρηνευτικής συμφωνίας της Οχρίδας, η επέτειος της οποίας εορτάζεται αύριο. Εκτεταμένες είναι οι αναφορές της έκθεσης του ICG στο ζήτημα του ονόματος, η επίλυση του οποίου εκτιμάται από τους συντάκτες της ως ένα από τα τρία κρίσιμα, αυτήν τη στιγμή, ζητούμενα όσον αφορά την ΠΓΔΜ – μαζί με την εφαρμογή πολιτικών εκδημοκρατισμού και διεθνοτικής συμφιλίωσης.
Το ανεπίλυτο ζήτημα του ονόματος εκτιμάται από την έκθεση, ως παράγοντας επιδείνωσης των διεθνοτικών και πολιτικών εντάσεων εντός της ΠΓΔΜ. Ως εκ τούτου, η εκκρεμότητα για την ονομασία, σύμφωνα με τους συντάκτες, απειλεί να εκτροχιάσει την ευρωνατοϊκή στρατηγική σταθεροποίησης της ΠΓΔΜ και της ευρύτερης περιοχής.
Οι λόγοι που το ζήτημα του ονόματος επιδεινώνει τις εντάσεις στο εσωτερικό της ΠΓΔΜ και απειλεί τη σταθερότητα της χώρας και της ευρύτερης περιοχής είναι, σύμφωνα με την έκθεση, οι εξής:
α.- Παραμένοντας εκτός ΕΕ και ΝΑΤΟ, η ΠΓΔΜ οπισθοχωρεί γενικά σε ζητήματα εκδημοκρατισμού και βασικών ελευθεριών.
β.- Η παράταση της εκκρεμότητας και η αντιπαράθεση με την Ελλάδα, θρέφουν την πολιτική της «εθνικής αναγέννησης», που καλλιεργεί ο Νίκολα Γκρούεφσκι και ενισχύουν τον «εθνοκεντρισμό» του, ο οποίος εκδηλώνεται με μεγαλεπήβολα σχέδια, όπως το σχέδιο μνημειοθέτησης «Σκόπια 2014» — ένα «εθνικιστικό όραμα της Αρχαίας Μακεδονίας» που «προσβάλλει τις μειονότητες της χώρας, αλλά και την Ελλάδα», όπως σημειώνεται.
γ.- Η, εξαιτίας του ανεπίλυτου ζητήματος, παρατεταμένη παραμονή της ΠΓΔΜ στον προθάλαμο του ΝΑΤΟ και της ΕΕ προκαλεί απογοήτευση στην αλβανική κοινότητα της χώρας, το κοινό όραμα των δύο κυρίαρχων εθνικών κοινοτήτων της ΠΓΔΜ χλωμιάζει και δημιουργείται χώρος για ανάπτυξη και διάδοση ακραίων ιδεών, όπως η «Μεγάλη Αλβανία».
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η έκθεση αυτή του ICG επισημαίνει, ωστόσο, σε κάποιο σημείο, πως η Αθήνα δεν δέχεται το επιχείρημα περί διακύβευσης της περιφερειακής σταθερότητας εξαιτίας του ανεπίλυτου ζητήματος της ονομασίας και εκτιμά ότι το επιχείρημα χρησιμοποιείται εκβιαστικά. Σε ειδικό κεφάλαιο, υπό τον τίτλο «Προχωρώντας προς τα εμπρός στο θέμα της ονομασίας» (Moving forward on the name issue), η έκθεση αυτή του ICG καταγράφει τις θέσεις και στάσεις των παραγόντων εντός της ΠΓΔΜ σε σχέση με το ζήτημα του ονόματος, όπου αναφέρεται ότι «για πολλούς Μακεδόνες, από το όνομα εξαρτάται η επιβίωσή τους ως λαού και της χώρας τους ως κράτους», ενώ «οι Αλβανοί τηρούν μετριοπαθή στάση (…) πολλοί, όμως, εκτιμούν ότι γίνεται κατάχρηση της εποικοδομητικής αυτής στάσης τους για το ζήτημα του ονόματος». Στο ίδιο κεφάλαιο σημειώνονται επίσης τα εξής για το θέμα της ονομασίας:
– Η ρήτρα του δημοψηφίσματος, που «για ακατανόητους λόγους» υιοθετήθηκε, προεκλογικά και από τη σλαβομακεδονική αντιπολίτευση, δυσκολεύει την αναζήτηση λύσης και καθιστά επισφαλή την ολοκλήρωσή της.
– Ανασταλτικό παράγοντα συνιστά και η τρέχουσα πολιτική και οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα, που αυξάνει την πίεση προς τον Έλληνα πρωθυπουργό Γ. A.Παπανδρέου.
– Η ετυμηγορία του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης για την προσφυγή της ΠΓΔΜ κατά της Ελλάδας, από την οποία και οι δύο πλευρές ελπίζουν να ωφεληθούν -εάν τις ευνοήσει- ασκώντας πίεση στον «αντίπαλο», είναι σε κάθε περίπτωση απίθανο να επηρεάσει την προοπτική ένταξης της ΠΓΔΜ σε ΕΕ και ΝΑΤΟ, χωρίς προηγούμενη επίλυση του ονόματος. Ούτε η εκδοχή της έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΕΕ -ή έστω της έναρξης του προκαταρκτικού screening- είναι πιθανή, εκτιμάται στην έκθεση.
Αντιθέτως, καταλήγει το σχετικό κεφάλαιο της έκθεσης, ο «στρατηγικά κρίσιμος χρόνος» προκειμένου να δοθεί ένα θετικό μήνυμα στην ΠΓΔΜ, είναι ο ερχόμενος Δεκέμβριος, οπότε θα δοθεί καθεστώς υποψήφιας χώρας στη Σερβία και ημερομηνία έναρξης διαπραγματεύσεων στο Μαυροβούνιο. Επομένως, συμπεραίνει η έκθεση, τώρα είναι η στιγμή να αναλάβουν τα Σκόπια πρωτοβουλία έναντι της Αθήνας, παρουσιάζοντας συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα λύσης στον μεσολαβητή του ΟΗΕ Μάθιου Νίμιτς, αποδεχόμενα την προσθήκη ενός γεωγραφικού προσδιορισμού στο όνομα της χώρας για διεθνή χρήση και προετοιμάζοντας ένα «επιτυχημένο» δημοψήφισμα τον Νοέμβριο.
«Έτσι, η μπάλα θα βρεθεί στην ελληνική πλευρά, η οποία με τη σειρά της θα αποδεχθεί τη μακεδονική ταυτότητα και γλώσσα και τότε τα Σκόπια θα προβούν σε κινήσεις καλής θέλησης», αναφέρεται στην έκθεση.
Η έκθεση του ICG είναι προσβάσιμη στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.crisisgroup.org/~/media/Files/europe/balkans/macedonia/212%20Macedonia%20–%20Ten%20Years%20after%20the%20Conflict.pdf
