Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν δεν έχει ακόμη σχολιάσει δημόσια την καταστροφή των δυνάμεών του στη βορειοανατολική και τη νότια Ουκρανία, αλλά δέχεται πιέσεις από το εσωτερικό να προχωρήσει σε γενική επιστράτευση.
Ο Ρώσος πρόεδρος δεν έχει πολλές επιλογές, καθώς η ουκρανική αντεπίθεση έχει αναπτύξει μεγάλη δυναμική, ενώ δυτικοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι καθεμιά από αυτές ενέχει γεωπολιτικούς αλλά και εθνικούς κινδύνους.
Σταθεροποίηση, αναδιάταξη και επίθεση
Ρώσοι και δυτικοί στρατιωτικοί αναλυτές συμφωνούν ότι οι ρωσικές δυνάμεις πρέπει να σταθεροποιήσουν επειγόντως την πρώτη γραμμή, να σταματήσουν την προέλαση της Ουκρανίας, να ανασυνταχθούν και, αν μπορούν, να ξεκινήσουν τη δική τους αντεπίθεση.
Ωστόσο, υπάρχουν αμφιβολίες στη Δύση για το εάν η Ρωσία διαθέτει χερσαίες δυνάμεις ή επαρκή εξοπλισμό, λαμβάνοντας υπόψη πόσες απώλειες έχει υποστεί και πόσο υλικό έχει εγκαταλειφθεί ή καταστραφεί κατά τη διάρκεια αυτού που η Ρωσία αποκαλεί «ειδική στρατιωτική επιχείρηση».
Οι ρωσικές προσπάθειες να αυξήσει τον αριθμό των στρατευμάτων που μπορεί να αναπτύξει περιλαμβάνουν τον σχηματισμό ενός νέου 3ου Σώματος Στρατού, την επιστροφή των Τσετσένων στο πεδίο της μάχης υπό τον ηγέτη τους Ραμζάν Καντίροφ και την υπογραφή ενός διατάγματος για την αύξηση του μεγέθους των ενόπλων δυνάμεων της Ρωσίας, τον προηγούμενο μήνα.
Ο Πούτιν θα πρέπει να αποφασίσει εάν θα «ενδώσει» στα αιτήματα των επικριτών του να απολύσει και να ανασχηματίσει τα κορυφαία στελέχη του στρατού, συμπεριλαμβανομένου του υπουργού Άμυνας Σεργκέι Σόιγκου.
Γενική επιστράτευση
Η κινητοποίηση των εφέδρων της Ρωσίας, που αριθμούν περίπου 2 εκατομμύρια άνδρες με στρατιωτική θητεία τα τελευταία πέντε χρόνια, είναι εφικτή, αλλά χρειάζεται αρκετός χρόνος για την εκπαίδευσή τους.
Το Κρεμλίνο δήλωσε σήμερα ότι δεν υπάρχει συζήτηση για γενική επιστράτευση «προς το παρόν».
Μια τέτοια κίνηση θα ήταν δημοφιλής στους εθνικιστές, αλλά οι Ρώσοι που ζουν στα αστικά κέντρα είναι λιγότερο πρόθυμοι να συμμετάσχουν στον αγώνα.
Η τοποθέτηση της Ρωσίας σε πλήρη εμπόλεμη βάση θα συνεπαγόταν επίσης εσωτερικούς πολιτικούς κινδύνους, ιδίως τον κίνδυνο μιας δημόσιας αντίδρασης. Θα αποτελούσε επίσης μια παραδοχή ότι η Ρωσία εμπλέκεται σε έναν πόλεμο πλήρους κλίμακας – και όχι σε μια απλή ειδική στρατιωτική επιχείρηση- και ότι ο πόλεμος «δεν πάει καλά» για τη Μόσχα.
Ο βαρύς χειμώνας
Ρωσικές πηγές ανέφεραν στο Reuters τον περασμένο μήνα ότι ο Πούτιν ελπίζει ότι οι εκτοξευόμενες τιμές ενέργειας και οι πιθανές ελλείψεις αυτόν τον χειμώνα θα πείσουν την Ευρώπη να πείσει το Κίεβο να προχωρήσει σε εκεχειρία, με τους όρους της Ρωσίας.
Ορισμένοι Ευρωπαίοι διπλωμάτες πιστεύουν ότι η πρόσφατη επιτυχία της Ουκρανίας στο πεδίο της μάχης υπονόμευσε την πολιτική ορισμένων Ευρωπαίων να πιέσουν το Κίεβο να κάνει παραχωρήσεις, ενώ χώρες όπως η Γερμανία φαίνεται να έχουν γίνει πιο σκληρές με τη Μόσχα τις τελευταίες εβδομάδες και πιο αποφασισμένες να ξεπεράσουν τα χειμερινά ενεργειακά προβλήματα.
Περισσότερα πλήγματα σε κρίσιμες υποδομές
Μετά την αποτυχία της στη βορειοανατολική Ουκρανία, η Ρωσία έπληξε την ουκρανική υποδομή ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό προκάλεσε προσωρινά μπλακ άουτ στο Χάρκοβο και τις γειτονικές περιοχές Πολτάβα και Σούμι. Επηρεάστηκαν επίσης οι παροχές νερού και τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας.
Η κίνηση επευφημήθηκε από ορισμένους Ρώσους εθνικιστές που θα ήθελαν να δουν τη Μόσχα να χρησιμοποιεί πυραύλους cruise για να καταστρέψει ολοσχερώς κάθε ουκρανική υποδομή, μια κίνηση που σίγουρα θα προκαλέσει διεθνή καταδίκη.
Οι ίδιοι Ρώσοι εθνικιστές καλούν επίσης εδώ και καιρό τη Μόσχα να χτυπήσει αυτά που αποκαλούν κέντρα «λήψης αποφάσεων» στο Κίεβο, κάτι που είναι απίθανο να επιτευχθεί χωρίς σημαντικές παράπλευρες ζημιές.
Η συμφωνία για τα σιτηρά ως «όπλο» στα χέρια του Πούτιν
Ο Πούτιν έχει ήδη εκφράσει τα παράπονά του ότι η συμφωνία με την μεσολάβηση του ΟΗΕ και της Τουρκίας που επιτρέπει στην Ουκρανία να εξάγει σιτηρά και άλλα τρόφιμα μέσω της Μαύρης Θάλασσας είναι άδικη για τις φτωχότερες χώρες και τη Ρωσία.
Ο Πούτιν πρόκειται να έχει συνομιλίες αυτή την εβδομάδα με τον Τούρκο ηγέτη Ταγίπ Ερντογάν για να συζητήσουν την αναθεώρηση της συμφωνίας. Εάν ο Πούτιν θέλει να βλάψει την Ουκρανία, θα μπορούσε να αναστείλει ή να ακυρώσει το σύμφωνο ή να αρνηθεί να το ανανεώσει όταν λήξει τον Νοέμβριο. Όμως, η Δύση και οι φτωχότερες χώρες της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής θα τον κατηγορούσαν για επιδείνωση των παγκόσμιων ελλείψεων τροφίμων.
Χρήση πυρηνικών όπλων
Το πιο τρομακτικό σενάριο που αναφέρουν δυτικοί αναλυτές και που κανείς δεν θέλει να βιώσει, είναι αυτό της χρήσης πυρηνικών όπλων.
Εκτός από την πρόκληση μαζικών απωλειών, μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να παρασύρει επίσημα τις δυτικές χώρες σε άμεσο πόλεμο με τη Ρωσία.
Το πυρηνικό δόγμα της Ρωσίας επιτρέπει τη χρήση πυρηνικών όπλων εάν αυτά – ή άλλα είδη όπλων μαζικής καταστροφής – χρησιμοποιούνται εναντίον της ή εάν το ρωσικό κράτος αντιμετωπίζει υπαρξιακή απειλή από συμβατικά όπλα.
Πηγή: Reuters / Andrew Osborn / Φωτογραφία αρχείου Reuters