Τα προγράμματα του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού έχουν συγκεντρώσει τεράστιο ενδιαφέρον από μια σειρά κολοσσών της παγκόσμιας αμυντικής βιομηχανίας. Πιθανότατα οι περισσότερες κατασκευάστριες εταιρείες έχουν συνειδητοποιήσει πως αν θέλουμε να έχουμε ΑΟΖ, και να αρχίσουμε να εκμεταλλευόμαστε τις πλουτοπαραγωγικές μας πηγές, δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να επενδύσουμε στην ενίσχυση του Πολεμικού μας Ναυτικού. Αυτός είναι και ο λόγος που για το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των ΜΕΚΟ τελικά το ΠΝ έχει συγκεντρώσει πολλές προσφορές, εταιρείες έρχονται συνεχώς για το πρόγραμμα των τορπιλών, ενώ υπάρχει μεγάλη κινητικότητα και για το θέμα των νέων φρεγατών.
Μέχρι σήμερα, το θέμα για την πώληση νέων πλοίων είχε προωθηθεί μόνο από την γαλλική Naval Group, με τις άλλες προτάσεις να αφορούν την πώληση μεταχειρισμένων πλοίων. Οι Γάλλοι, εκτός από Σύμμαχοι είναι και οικονομικοί εταίροι και μεγάλοι δανειστές μας. Συνεπώς γνωρίζουν από πρώτο χέρι ότι οι οικονομικές μας δυναότητες είναι περιορισμένες. Η υπόθεση της αγοράς των Belh@rra, που ξεκίνησε το Γενάρη του τρέχοντος έτους, έχει σαν βάση την χρηματοδότηση των πλοίων από επιστροφές χρημάτων των κερδών των ελληνικών ομολόγων που κρατά η γαλλική κεντρική τράπεζα. Με αυτό τον τρόπο, και με μια G2G (Goverment to Goverment) συμφωνία τα 2 πλοία θα ερχόντουσαν στην Ελλάδα. Η πρόταση της Naval Group προβλέπει την ναυπήγηση των 2 πρώτων πλοίων στην Γαλλία και των επόμενων δύο στην Ελλάδα. Φυσικά οι συζητήσεις συνεχίζονται, υπό το πρίσμα της ευρύτερης ελληνογαλλικής συνεργασίας.
Την ίδια στιγμή, οι σχέσεις Ελλάδος και ΗΠΑ γνωρίζουν άνθηση, καθώς ποτέ άλλοτε στην σύγχρονη ιστορία οι δυο χώρες δεν έχουν έρθει τόσο κοντά. Λογικό λοιπόν είναι οι ΗΠΑ και οι αμερικανικές εταιρείες να ενδιαφέρονται σφόδρα για τα περισσότερα αν όχι όλα ελληνικά στρατιωτικά προγράμματα. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η Lockheed Martin έχει καταθέσει πρόταση για την πώληση 4 φρεγατών κλάσης LCS (Freedom Class) στο ΠΝ, σύμφωνα με όσα αναφέρει η ΠΤΗΣΗ & ΔΙΑΣΤΗΜΑ.
Καθώς η LM δεν έχει εξασφαλίσει χρηματοδότηση για τα πλοία, προτείνει την κατασκευή ακόμη και του συνόλου των πλοίων σε ελληνικό ναυπηγείο, και μάλιστα συζητείται η λύση της ΟΝΕΧ και της Σύρου.
H LCS έχει ήδη πετύχει την πρώτη εξαγωγική επιτυχία, όταν η LM πούλησε 4 πλοία στην Σαουδική Αραβία αντί του αστρονομικού ποσού 11,25 δις δολαρίων. Φυσικά το ποσό περιλαμβάνει μέσα τα πάντα, ίσως μέχρι και τις λιμενικές υποδομές, ενώ δεν έχει σχέση με το πραγματικό κόστος των πλοίων. Για το πραγματικό κόστος θα μιλήσουμε παρακάτω.
Η Freedom Class φρεγάτα της LM, είναι η δεύτερη κλάση που κέρδισε τον διαγωνισμό για τα LCS που επιθυμούσε το USN. Ο οπλισμός του πλοίου είναι πραγματικά περιορισμένος, 1 × BAE Systems Mk 110 των 57 mm gun, ένας εκτοξευτής Mk 49 launcher με 21 × RIM-116 Rolling Airframe Missiles, 4 × .50 in (12.7 mm) πολυβόλα, 2 × 30 mm Mk44 Bushmaster II, 24 × AGM-114L Hellfire missiles, 1 × MH-60R/S Seahawk και 2 × MQ-8B Fire Scouts ή 1 × MQ-8C Fire Scout.
Ο συγκεκριμένος οπλισμός είναι για ένα πλοίο που θα εκτελεί παράκτιες αποστολές και δεν θα είναι μέρος του Στόλου. Είναι ένα πλοίο για τα ανοιχτά του Λιβάνου, ή για τον Περσικό, δεν είναι για να μάχεται με άλλους στόλους ή να αντιμετωπίζει εχθρική αεροπορία και επιθέσεις κορεσμού. Για την αποστολή αυτή υπάρχουν αρκετές μονάδες επιφανείας, με πρώτα τα Arleigh Burke.
Αντίθετα, η LCS που έχει επιλεγεί από την Σαουδική Αραβία είναι ένα τελείως διαφορετικό πλοίο. Καθώς οι LCS είναι ένα τελείως τροποποιήσιμο (modular) πλοίο, μπορούν να λάβουν οπλισμό και αισθητήρες κατά το δοκούν. Έτσι, οι σαουδαραβικές LCS θα έχουν πυροβόλο 76 mm, 8 πυραύλους Harpoon, δυο 8πλούς εκτοξευτές Mk41 για 16 SM-2 ή 64 ESSM ή συνδυασμό αυτών, και φυσικά ραντάρ επιπέδου AEGIS.
Αντίστοιχο είναι και το πλοίο που προσφέρεται στην Ελλάδα. H γενική του διαμόρφωση δεν διαφέρει από τα σαουδαραβικά πλοία, και το σημαντικό είναι πως ήδη έχει πληρωθεί ο επανασχεδιασμός του πλοίου από τους Άραβες. Θα φέρει την τελευταία έκδοση του Oto-Melara των 76 mm, 8 αντιπλοϊκούς πυραύλους πίσω από την γέφυρα και το κεντρικό ιστό, και κάθετους εκτοξευτές εκατέρωθεν του υποστέγου. Το τελευταίο μπορεί να φιλοξενήσει ελικόπτερα MH-60R ή S-70B6.
Τώρα, οι κάθετοι εκτοξευτές μπορεί να είναι είτε Mk41 είτε η εξέλιξη αυτών, οι «γραμμικοί» Mk57. Χωρίς να είναι σίγουρο, υπάρχει η πιθανότητα να τοποθετηθούν είτε δυο 4πλοί Mk57 εκατέρωθεν του υποστέγου (2 σε κάθε πλευρά, σύνολο 4 εκτοξευτές με 16 κελιά), είτε 2 Mk41 εκατέρωθεν, δηλαδή 4 οκταπλοί συνολικά ή 32 κελιά. Αυτό θα σήμαινε δυνατότητα μεταφοράς 16 SM-2 και 64 ESSM ταυτόχρονα.
Ο οπλισμός θα συμπληρώνεται από ένας εκτοξευτή RAM με 21 πυραύλους, καθώς και πύργους πολυβόλων και ελαφριών πυροβόλων για αντιμετώπιση ασύμμετρων απειλών.
Το ραντάρ θα μπορούσε να επιλεγεί από μια τεράστια γκάμα που υπάρχει στην αγορά σήμερα. Θα μπορούσε για παράδειγμα να ειναι το Hensoldt TRS-4D, που φέρουν τα τελευταία LCS, αλλά οι επιλογές δεν σταματούν εδώ. Για παράδειγμα, μια επιλογή θα ήταν και το ELM-2248 MF-STAR της IAI. Το πλοίο επίσης θα έφερε προηγμένο σόναρ κατά υποβρυχίων και εντοπισμού εισερχόμενων τορπιλών καθώς και ενεργά αντιμέτρα κατά τορπιλών νέας γενιάς.
Σε ότι αφορά το κόστος, ξέραμε εδώ και αρκετό καιρό πως οι συζητήσεις αφορούν πλοία που το κόστος τους με τους αισθητήρες θα έφτανε περίπου τα 500 εκ. ευρώ έκαστο (χωρίς τα όπλα, με τους φορείς τους όμως). Το πρόβλημα είναι πως το κόστος για 4 πλοία, χωρίς οπλισμό, θα έφτανε άνετα τα 2 δις ευρώ. Τα πλοία όμως αυτά θα έπρεπε να μπουν σε υπηρεσία σε βάθος 10ετίας, και φυσικά η αποπληρωμή τους να πάει σε βάθος 20ετίας. Δεν γνωρίζουμε αν τελικά οι ΗΠΑ προσφέρουν την απόκτησή τους μαζί με κάποιο πρόγραμμα FMS, και χρηματοδότηση-δανειοδότηση. Οι Αμερικανοί θεωρούν πως μπορεί να βρεθεί μια κάποια λύση, χωρίς η Ελλάδα να ξεφύγει από τους στόχους του προϋπολογισμού της. Όπως είπαμε και παραπάνω, οι Αμερικανοί δεν έχουν πρόβλημα να κατασκευαστούν τα περισσότερα πλοία στην Ελλάδα, σε μια 1+3 παραγγελία (1 στις ΗΠΑ, τα υπόλοιπα στην Ελλάδα), ακόμη και 0+4 παραγγελία (όλα στην Ελλάδα). Δηλαδή, 4 πλοία κατασκευασμένα κατά πάσα πιθανότητα στην Σύρο.
Οι Αμερικανοί ισχυρίζονται πως το πλοίο είναι τόσο προηγμένο όσο οι Belh@rra ή άλλες ανταγωνιστικές φρεγάτες, ενώ θα έχει συστήματα που το ΠΝ γνωρίζει πολύ καλά. Το κόστος συντήρησης και χρήσης θα είναι εξαιρετικά χαμηλό, ενώ η αμερικανική LCS έχει πλήρωμα μόλις 50 στελεχών. Το προωστήριο σκεύος των ελληνικών LCS δεν θα είναι όμοιο με το προηγμένο αμερικανικό (τα πλοία του USN φτάνουν «διαστημικές ταχύτητες», κάτι που δεν ενδιαφέρει το ΠΝ ή την Σαουδική Αραβία), αλλά σε κάθε περίπτωση θα είναι πολύ γρήγορα, και θα ξεπερνούν τους 30 κόμβους, μια απαίτηση του ΠΝ που η Belh@rra δεν καλύπτει. Πιθανολογούμε πως θα είναι ένας συνδυασμός των γνωστών μας LM2500 μαζί με νέας γενιάς κινητήρες diesel.
Το ΠΝ έχει αναπτύξει διάφορες τακτικές αποφυγής τορπιλών με συνδυασμό ελιγμών και υψηλής ταχύτητας. Οι Γάλλοι ισχυρίζονται πως αυτό πλέον είναι αδύνατο με τις τορπίλες νέας γενιάς, αλλά οι αξιωματικοί μας έχουν διαφορετική άποψη. Αυτός είναι και ο λόγος που το ΠΝ συνεχίζει να επιμένει για μέγιστες ταχύτητες άνω των 30 κόμβων.
Σε κάθε περίπτωση, και παρά το γεγονός ότι πολλές συζητήσεις γίνονται, και υπογραφή πουθενά δεν βλέπουμε, το γεγονός της κινητικότητας προκαλεί μια αισιοδοξία. Είτε προχωρήσει το πρόγραμμα των Belh@rra, είτε τελικά αυτό των LCS-GR, τουλάχιστον υπάρχει μια κινητικότητα στο θέμα του εκσυγχρονισμού του ΠΝ. Αν υλοποιηθούν όλα τα προγράμματα, εκσυγχρονισμός ΜΕΚΟ200ΗΝ, τορπίλες για τα 214ΗΝ, KAI νέο πλοίο, τότε μιλάμε για διαφορετική κατάσταση στο Αιγαίο.