*Του Κώστα Σαρικά
Πριν από λίγες ημέρες το OnAlert.gr βρέθηκε στη Limours, 52 χιλιόμετρα έξω από το Παρίσι εκεί όπου χτυπά η καρδιά της τεχνολογίας των ραντάρ της Thales. Εκεί όπου δοκιμάζονται, πιστοποιούνται και τελειοποιούνται τα πλέον προηγμένα ναυτικά ραντάρ στον κόσμο, σύμφωνα με τους κατασκευαστές, τα Sea Fire 500 που θα εξοπλίσουν τις ελληνικές φρεγάτες FDI «Belharra», αλλά και τα νέα NS-110 που θα εγκατασταθούν στις εκσυγχρονισμένες MEKO του Πολεμικού Ναυτικού.
Η αποστολή του OnAlert.gr είχε στόχο να δει από κοντά τον τρόπο με τον οποίο η τεχνολογία μετατρέπεται σε πραγματική επιχειρησιακή ικανότητα. Είδαμε τις εγκαταστάσεις της Thales, τον εντυπωσιακό ανηχοϊκό θάλαμο, όπου δοκιμάζονται τα ραντάρ και παρακολουθήσαμε δοκιμές πραγματικού χρόνου ανίχνευσης στόχων.
Παράλληλα, είχαμε την ευκαιρία να συνομιλήσουμε με δύο από τα κορυφαία στελέχη της εταιρείας: τον Peter Terpstra, World Wide Product Policy Director Surface Radars, και τον Eric Marceau, Vice President Strategy & Marketing Surface Radars.
Ο ανηχοϊκός θάλαμος – Εκεί όπου μετριέται η ευαισθησία των ραντάρ
Η επίσκεψη στο εσωτερικό του ανηχοϊκού θαλάμου είναι από μόνη της εμπειρία. Πρόκειται για έναν χώρο απόλυτα «νεκρό» ως προς τις ραδιοσυχνότητες, ένα δωμάτιο που μοιάζει να απορροφά τον ήχο και το σήμα. Στο εσωτερικό δοκιμάζεται το Sea Fire σε ένα χώρο καλυμμένο με χαρακτηριστικές μπλε απορροφητικές πυραμίδες.
Ο Peter Terpstra μας εξήγησε:
«Εδώ δοκιμάζουμε τις πιο ευαίσθητες κεραίες ραντάρ στον κόσμο. Ο χώρος είναι απολύτως απομονωμένος από εξωτερικές παρεμβολές. Θέλουμε οι μετρήσεις να είναι όσο το δυνατόν πιο ακριβείς. Τα ραντάρ αυτά πρέπει να διακρίνουν ένα drone από ένα πουλί ή ένα κινούμενο δέντρο. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο σε περιβάλλον απόλυτης ‘σιωπής’ για τις ραδιοσυχνότητες».
Η εικόνα είναι εντυπωσιακή. Οι μηχανικοί της Thales εργάζονται μπροστά σε οθόνες που εμφανίζουν σύνθετα διαγράμματα και ηλεκτρομαγνητικά σήματα. Κάθε κίνηση της κεραίας καταγράφεται, κάθε μικρή μεταβολή αξιολογείται. Όπως μας εξήγησαν, το Sea Fire μπορεί να ανιχνεύσει αντικείμενα με ελάχιστο ίχνος ραντάρ (RCS) χάρη στην τεχνολογία AESA – Active Electronically Scanned Array, που επιτρέπει ηλεκτρονική σάρωση χωρίς μηχανική κίνηση.
Οι δοκιμές του Sea Fire – Από τα εργαστήρια στη θάλασσα
Το Sea Fire είναι η ναυαρχίδα της Thales στα ραντάρ επιφανείας. Έχει σχεδιαστεί για τις φρεγάτες FDI και χαρακτηρίζεται ως το πιο σύγχρονο ναυτικό ραντάρ παγκοσμίως. Ενσωματώνει τέσσερις σταθερούς πίνακες AESA, οι οποίοι καλύπτουν πλήρως τον ορίζοντα 360 μοιρών, προσφέροντας συνεχή επιτήρηση χωρίς «τυφλά» σημεία.
Ο Eric Marceau, ο οποίος μας υποδέχθηκε στο επιχειρησιακό κέντρο δοκιμών, εξήγησε:
«Το Sea Fire έχει σχεδιαστεί με τις πιο προηγμένες τεχνολογίες. Έχει πιστοποιηθεί εδώ και μερικά χρόνια και έχει πλέον ενσωματωθεί στην πρώτη φρεγάτα FDI, η οποία βρίσκεται σε θαλάσσιες δοκιμές. Οι πρώτες εντυπώσεις από το Γαλλικό Ναυτικό είναι εξαιρετικές. Οι χρήστες εντυπωσιάζονται από την ταχύτητα, την ακρίβεια και την ικανότητα ταυτόχρονης παρακολούθησης εκατοντάδων στόχων.»
Σύμφωνα με πληροφορίες του OnAlert.gr, οι δοκιμές έδειξαν ότι το Sea Fire μπορεί να ανιχνεύει εναέριους στόχους σε αποστάσεις έως 470 χιλιομέτρων, υπό ιδανικές συνθήκες, με δυνατότητα εγκλωβισμού και καθοδήγησης πυραύλων ASTER 30. Μπορεί επίσης να παρακολουθεί χαμηλά ιπτάμενους στόχους, UAV ή βλήματα cruise, προσφέροντας στον κυβερνήτη πλήρη τακτική εικόνα σε πραγματικό χρόνο.
Η παρουσία του OnAlert στις εγκαταστάσεις της Limours επέτρεψε την παρακολούθηση πραγματικών σεναρίων δοκιμών: προσομοίωση ταυτόχρονης εμφάνισης πολλαπλών στόχων, ανάλυση ταχύτητας και ύψους, καθώς και εναλλαγές λειτουργίας από “wide search” σε “target tracking” μέσα σε λίγα χιλιοστά του δευτερολέπτου.
Sea Fire 500 – Τεχνική υπεροχή σε κάθε επίπεδο
Το Sea Fire λειτουργεί στη ζώνη S-band και βασίζεται σε περισσότερα από 1.000 ενεργά στοιχεία εκπομπής/λήψης σε κάθε κεραία. Χάρη στην ηλεκτρονική σάρωση, το ραντάρ δεν χρειάζεται μηχανική περιστροφή, γεγονός που μειώνει τις φθορές και αυξάνει την αξιοπιστία.
Βασικά χαρακτηριστικά Sea Fire 500:
- Πλήρης κάλυψη 360° με τέσσερις σταθερούς πίνακες.
- Εμβέλεια έως 470 km για εναέριους στόχους μεγάλης αντανάκλασης.
- Ταυτόχρονη παρακολούθηση >800 στόχων.
- Δυνατότητα καθοδήγησης πυραύλων ASTER 15/30.
- Υποστήριξη λειτουργιών αεράμυνας περιοχής, αντιαεροπορικής και αντιβαλλιστικής προστασίας.
- Ενσωμάτωση στο σύστημα μάχης SETIS των φρεγατών FDI.
Η ενσωμάτωση στο SETIS επιτρέπει στο ραντάρ να ανταλλάσσει δεδομένα σε πραγματικό χρόνο με τα υπόλοιπα συστήματα του πλοίου – sonar, ECM, όπλα και κονσόλες τακτικής διαχείρισης – δημιουργώντας ένα ενιαίο επιχειρησιακό περιβάλλον μάχης.
Οι δοκιμές στη Limours – Η τεχνολογία σε πραγματική δράση
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης, το OnAlert.gr παρακολούθησε από κοντά τις πρακτικές δοκιμές των ραντάρ Sea Fire και NS-110 σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους. Στην πλατφόρμα δοκιμών, που προσομοιώνει την υπερκατασκευή φρεγάτας, τα ραντάρ δοκιμάζονται υπό διάφορες γωνίες και ρυθμούς περιστροφής, με στόχους που εκτοξεύονται ή κινούνται σε διαφορετικά ύψη και ταχύτητες.
Η ακρίβεια με την οποία το Sea Fire εντοπίζει και διαχωρίζει στόχους είναι εντυπωσιακή. Σε πραγματικό χρόνο, οι οθόνες παρουσίαζαν την εικόνα του εναέριου χώρου σε ακτίνα εκατοντάδων χιλιομέτρων: αεροσκάφη, UAV, ακόμα και ιχνηλάτηση επιφανειακών αντικειμένων. Η απόκριση του συστήματος, σχεδόν στιγμιαία, δείχνει γιατί το Sea Fire θεωρείται ένα από τα πιο προηγμένα ραντάρ παγκοσμίως.
Οι Γάλλοι τεχνικοί εξήγησαν ότι το ραντάρ έχει δοκιμαστεί ήδη σε πραγματικές συνθήκες στη θάλασσα, επάνω στη γαλλική φρεγάτα Amiral Ronarc’h και στην ελληνική ΚΙΜΩΝ κατά τη φάση ενσωμάτωσης. Οι μετρήσεις εμβέλειας και σταθερότητας των ιχνών ξεπέρασαν κάθε προσδοκία, ενώ ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη δυνατότητα ταυτόχρονης ανίχνευσης εκατοντάδων στόχων μικρού ίχνους.
«Το ραντάρ έχει σχεδιαστεί για να λειτουργεί σε περιβάλλοντα με πολύπλοκες απειλές — από drones μέχρι βλήματα cruise και πυραύλους μεγάλης εμβέλειας», εξήγησε ο Eric Marceau.
«Η πραγματική του ισχύς είναι ότι μπορεί να εκτελεί πολλαπλές αποστολές ταυτόχρονα: επιτήρηση, εγκλωβισμό, καθοδήγηση βλημάτων, παρακολούθηση στόχων επιφανείας. Όλα αυτά μέσα από ένα πλήρως ψηφιακό και ευέλικτο σύστημα».
Συνέντευξη Peter Terpstra – Μέσα στον ανηχοϊκό θάλαμο
Ο Peter Terpstra μας υποδέχθηκε μέσα στον ανηχοϊκό θάλαμο της Thales. Ένας χώρος σχεδόν εξωπραγματικός, όπου τα ραδιοκύματα «πεθαίνουν» στους τοίχους καλυμμένους με απορροφητικό υλικό. Εδώ δοκιμάζονται τα πρωτότυπα των πιο ευαίσθητων ραντάρ στον κόσμο.
«Ο λόγος που ο χώρος είναι τόσο ‘σιωπηλός’ είναι γιατί τα ραντάρ είναι απίστευτα ευαίσθητα. Οποιαδήποτε εξωτερική παρεμβολή θα αλλοίωνε τις μετρήσεις. Θέλουμε να μπορούμε να ελέγξουμε με ακρίβεια πώς αντιδρά το ραντάρ σε διαφορετικά σήματα και συνθήκες. Έτσι διασφαλίζουμε ότι όταν θα βρίσκεται πάνω στη φρεγάτα, θα μπορεί να εντοπίζει ακόμη και τα πιο δύσκολα ίχνη», μας εξήγησε.
Ο Terpstra, με εμπειρία δεκαετιών στα συστήματα ραντάρ, μας μίλησε για τη φιλοσοφία πίσω από το Sea Fire. Πρόκειται για μια πλατφόρμα που δεν περιορίζεται στην ανίχνευση αλλά αποτελεί «κέντρο αισθητήρων». Ενοποιεί δεδομένα, αναλύει, αξιολογεί και διαμοιράζει πληροφορίες στο σύστημα μάχης του πλοίου.
«Το Sea Fire δεν είναι απλώς ένα ραντάρ. Αποτελεί σύστημα που επεκτείνεται σε όλο το πλοίο. Επεξεργάζεται δεδομένα από πολλαπλές πηγές, συνθέτει την εικόνα και δίνει στον κυβερνήτη και στους χειριστές τη δυνατότητα να αντιδράσουν πριν καν η απειλή γίνει ορατή», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Συνέντευξη Eric Marceau – Η στρατηγική πίσω από την τεχνολογία
Ο Eric Marceau, Αντιπρόεδρος Στρατηγικής & Μάρκετινγκ Surface Radars, μίλησε στο OnAlert.gr για τη φιλοσοφία ανάπτυξης των ναυτικών ραντάρ της Thales και για τον ρόλο τους στα προγράμματα της Ελλάδας.
«Το Sea Fire έχει πλέον δοκιμαστεί επιχειρησιακά και έχει αποδείξει ότι ξεπερνά τις προδιαγραφές του. Η συνεργασία με το Γαλλικό και το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό είναι εξαιρετική. Οι πρώτες εντυπώσεις των πληρωμάτων είναι πολύ θετικές — ειδικά για την ταχύτητα αντίδρασης και την ευκολία χειρισμού».
Αναφερόμενος στο NS-100 (παράγωγο του το NS-110) o Marceau επισήμανε ότι έχει σχεδιαστεί για πλοία μικρότερης κατηγορίας ή για εκσυγχρονισμένα σκάφη που χρειάζονται ραντάρ επιφανείας και εναέριας επιτήρησης υψηλής απόδοσης.
«Το NS-100 βασίζεται στην ίδια φιλοσοφία AESA, αλλά έχει τροποποιηθεί ώστε να προσφέρει μεγαλύτερη ταχύτητα περιστροφής, καλύτερη κάλυψη χαμηλών υψών και αυξημένη ικανότητα ανίχνευσης επιφανειακών στόχων. Είναι ιδανικό για πλοία όπως οι MEKO μετά τον εκσυγχρονισμό τους».
NS-110 – Η νέα γενιά επιτήρησης για τις αναβαθμισμένες MEKO
Το NS-110 είναι ένα 4D AESA ραντάρ, εξέλιξη του επιτυχημένου NS-100. Εκπέμπει στις ζώνες E/F, με δυνατότητα πολλαπλής δέσμης διπλού άξονα (dual-axis multi-beam). Αυτή η τεχνολογία επιτρέπει την ταυτόχρονη ανίχνευση μεγάλης ποικιλίας στόχων με εξαιρετική ακρίβεια τόσο σε αζιμούθιο όσο και σε ανύψωση.
Βασικά τεχνικά χαρακτηριστικά NS-110:
- Μέγιστη εμβέλεια: 280 χλμ. για εναέριους στόχους, 80 χλμ. για επιφανειακούς.
- Ρυθμός περιστροφής: 30 rpm, επιτρέποντας γρήγορη ανανέωση της τακτικής εικόνας.
- Διαχείριση πάνω από 1.000 στόχους ταυτόχρονα.
- Ενσωματωμένο σύστημα IFF (Identification Friend or Foe) με δυνατότητα Mode 5/S.
- Συμβατότητα με σύγχρονα συστήματα μάχης και CMS νέας γενιάς.
Το νέο ραντάρ θα αντικαταστήσει τα παλαιότερα συστήματα των MEKO και θα επιτρέψει την πλήρη επιχειρησιακή αναβάθμιση των πλοίων, παρέχοντας στο Πολεμικό Ναυτικό ενιαία εικόνα πεδίου και δυνατότητα συνεργασίας με τα νέα συστήματα των FDI.
Ο πολλαπλασιαστής ισχύος του Πολεμικού Ναυτικού
Τα νέα ραντάρ της Thales δείχνουν ότι δεν αποτελούν απλά εξοπλισμό των πλοίων, αλλά πολλαπλασιαστές ισχύος. Με το Sea Fire στις Belharra και το NS-110 στις MEKO, το Πολεμικό Ναυτικό αποκτά αισθητήρες ικανούς να ελέγχουν τον εναέριο χώρο του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου με ακρίβεια και ταχύτητα που μέχρι σήμερα δεν υπήρχε.
Οι ελληνικές FDI θα μπορούν να ανιχνεύουν και να εμπλέκουν στόχους πολύ πριν πλησιάσουν στην περιοχή ενδιαφέροντος, ενώ οι αναβαθμισμένες MEKO θα λειτουργούν ως πλατφόρμες επιτήρησης και διασύνδεσης με το υπόλοιπο δίκτυο του Στόλου.
Το αποτέλεσμα είναι ένα δικτυοκεντρικό ναυτικό περιβάλλον, όπου κάθε πλοίο συμβάλλει στην κοινή εικόνα και κάθε αισθητήρας ενισχύει την αποτρεπτική ικανότητα της χώρας.
Για το Πολεμικό Ναυτικό, η επένδυση σε αυτά τα συστήματα δεν είναι απλώς τεχνολογική αλλά στρατηγική κίνηση. Είναι το βήμα που εξασφαλίζει ότι οι φρεγάτες Belharra και οι MEKO θα βρίσκονται πάντα ένα βήμα μπροστά από κάθε απειλή.
Το OnAlert.gr βρέθηκε εκεί που γεννιέται η τεχνολογία και κατέγραψε από κοντά την εξέλιξη.
