*Του Κώστα Σαρικά
Οι εικόνες που παρουσιάζει το OnAlert.gr από την είσοδο του περιπτέρου της ιταλικής Leonardo στο Paris Air Show, προκαλούν έντονο προβληματισμό, κυρίως στην Αθήνα, αλλά και ευρύτερα στους κόλπους των Ευρωπαίων επιτελών:
Δύο τουρκικά οπλισμένα UCAV, το Bayraktar TB3 και το Akinci, στέκονται «σαν σε τελετή υποδοχής», δεσπόζοντας στην είσοδο του χώρου της Leonardo, με φόντο πάνω τους τις σημαίες της Τουρκίας και της Ιταλίας.
Τα χωρίζει ένα κόκκινο χαλί που οδηγεί στα υπόλοιπα εκθέματα της Leonardo, ελικόπτερα και το αεροσκάφος M-346.
Η εικόνα αυτή, με το σαφές συμβολικό και επιχειρησιακό φορτίο, ενισχύει ακόμη περισσότερο τις ανησυχίες για μια υπόγεια, αλλά πλέον και απροκάλυπτη «εισβολή”» της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας στην ευρωπαϊκή αγορά, με βασικό δίαυλο μεγάλες ευρωπαϊκές εταιρείες και κοινοπραξίες που λειτουργούν ως «δούρειοι ίπποι».
Τουρκικό UAV «πάρκο» εντός της Leonardo
Σε κοντινή απόσταση από τα τουρκικά UCAV, φιγουράρουν επίσης τα τουρκικής κατασκευής εκπαιδευτικά και επιθετικά αεροσκάφη Hurkus και Hurjet, αλλά και το MALE drone Aksungur της Turkish Aerospace Industries (TAI).
Πρόκειται για έναν μικρό στόλο τουρκικών συστημάτων που παρουσιάζονται ως «τεχνολογικά προϊόντα αιχμής προς ενίσχυση των ευρωπαϊκών δυνατοτήτων».
Η «συγκατοίκηση» Leonardo – Baykar και η κοινοπραξία LBA Systems
Η παρουσία των τουρκικών drones στον χώρο της Leonardo και μάλιστα στην είσοδο του περιπτέρου αποτελεί μια ξεκάθαρη επιλογή.
Η ιταλική εταιρεία διατηρεί πλέον όλο και πιο πυκνές σχέσεις με την Baykar, την εταιρεία-ναυαρχίδα της τουρκικής UAV βιομηχανίας. Οι δύο εταιρείες έχουν περάσει στην επόμενη φάση συνεργασίας, με τη σύσταση κοινοπραξίας υπό το όνομα «LBA Systems» (Leonardo-Baykar Aerospace Systems), η οποία εμφανίζεται πλέον επίσημα στα banners και τα ενημερωτικά φυλλάδια του περιπτέρου.
Το λογότυπο της LBA Systems εμφανίζεται ως «στρατηγική συμμαχία για την ευρωπαϊκή αμυντική τεχνολογία», προβάλλοντας ένα νέο επιχειρησιακό μοντέλο όπου ιταλική τεχνογνωσία σε αισθητήρες, ραντάρ και επικοινωνίες συνδυάζεται με τουρκικές πλατφόρμες UAV που έχουν δοκιμαστεί σε πραγματικές συνθήκες (Συρία, Λιβύη, Ναγκόρνο Καραμπάχ, Ουκρανία).
Σύμφωνα με πληροφορίες που διακινούνται παρασκηνιακά στο Παρίσι, η κοινοπραξία στοχεύει να παρουσιαστεί ως ευρωπαϊκή επιλογή σε μελλοντικές προκηρύξεις του EDA (European Defence Agency) και του προγράμματος EDIRPA, με στόχο την εξασφάλιση κονδυλίων αλλά και παραγωγική συνεργασία εντός της ΕΕ.
Το Rearm Europe και οι ελληνικές ενστάσεις
Το φόντο της συνεργασίας αυτής γίνεται ακόμη πιο ανησυχητικό αν συνδεθεί με το πρόγραμμα «Rearm Europe», την πανευρωπαϊκή προσπάθεια επανεξοπλισμού και ενίσχυσης των ενόπλων δυνάμεων των κρατών-μελών της ΕΕ μέσω αύξησης της αμυντικής παραγωγής και μείωσης της εξάρτησης από ΗΠΑ και τρίτες χώρες.
Η Ελλάδα, ήδη από την άνοιξη, έχει εκφράσει σοβαρές ενστάσεις για την ενδεχόμενη συμμετοχή τουρκικών εταιρειών – έστω και μέσω κοινοπραξιών – στο συγκεκριμένο πρόγραμμα. Η παρουσία, πάντως, των τουρκικών UAV εντός του περιπτέρου της Leonardo στο Paris Air Show στέλνει εντελώς αντίθετο μήνυμα από αυτό που υποτίθεται πως υπηρετεί το Rearm Europe.
Το μήνυμα της Τουρκίας: «Είμαστε ήδη εντός Ευρώπης»
Για την τουρκική πλευρά, η παρουσία αυτή είναι στρατηγική δήλωση ισχύος και διείσδυσης. Δεν πρόκειται για απλό marketing ή περίπτερο εντυπώσεων.
Με τη συμμετοχή Baykar και TAI, η Άγκυρα προβάλλει όλο το φάσμα των εξαγώγιμων αεροπορικών της δυνατοτήτων, φιλοδοξώντας να καταστεί προμηθευτής UAV, εκπαιδευτικών και ελαφρών μαχητικών για χώρες της ΕΕ, της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής.
Η Leonardo, μία από τις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές εταιρείες, δείχνει πρόθυμη να αναλάβει τον ρόλο του «εσωτερικού αγωγού» τουρκικής τεχνολογίας εντός της ευρωπαϊκής αγοράς, εφόσον αυτή συνοδεύεται από αξιοπιστία, επιχειρησιακή φήμη και κυρίως χαμηλό κόστος.
Εκτός πάντως από την Ελλάδα και άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ φέρονται να έχουν ζητήσει διευκρινίσεις για τη φύση της συνεργασίας Leonardo–Baykar, αλλά και για το κατά πόσο η συμμετοχή τουρκικών εταιρειών μέσω «ευρωπαϊκής βιτρίνας» συνάδει με το θεσμικό πλαίσιο της αμυντικής πολιτικής της Ένωσης.
Από ελληνικής πλευράς, οι διπλωματικές και στρατιωτικές αποστολές που βρέθηκαν στο Παρίσι παρακολουθούν με προσοχή τις εξελίξεις, ωστόσο παραμένει ερωτηματικό εάν το ζήτημα θα τεθεί σε πολιτικό επίπεδο, τόσο στην Κομισιόν όσο και στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων.
Και ενώ η Τουρκία δείχνει να πατάει γερά στις «πίστες» της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας, η Ελλάδα συνεχίζει να απουσιάζει από τα μεγάλα ευρωπαϊκά σχήματα.
Η συμμετοχή ελληνικών εταιρειών σε προγράμματα αιχμής παραμένει εξαιρετικά περιορισμένη. Αυτή η απουσία, συνδυαστικά με τη γεωπολιτική χαλαρότητα των εταίρων, ανοίγει δρόμο για την τουρκική «ομάδα» να εγκατασταθεί στα ενδότερα της ευρωπαϊκής αμυντικής.
Αυτό που αποτυπώνεται φέτος στο Παρίσι δεν είναι απλώς μια έκθεση τεχνολογίας, αλλά ένας «καθρέφτης» των εσωτερικών αντιφάσεων της Ευρώπης. Από τη μία ομιλίες και δεσμεύσεις για «αποτροπή απέναντι στις αναθεωρητικές απειλές». Από την άλλη, συνεργασίες με βιομηχανίες χωρών που απειλούν ευθέως κράτη-μέλη.
