«Προσέρχομαι στη σημερινή συζήτηση με αίσθημα ευθύνης αλλά και με διάθεση συγκλίσεων», ανέφερε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στο πλαίσιο της συζήτησης με αντικείμενο την ενημέρωση του Σώματος για ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, η οποία προγραμματίστηκε κατόπιν αιτήματός του, σύμφωνα με το άρθρο 142Α του Κανονισμού της Βουλής.
«Η Ελλάδα τα τελευταία έξι χρόνια έχει υπερασπιστεί σθεναρά τα εθνικά της συμφέροντα, υπηρετεί παράλληλα το διεθνές δίκαιο και προωθεί με συνέπεια και την ειρήνη και τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή. Με τις αρχές αυτές να καθορίζουν όχι μόνο τη δική μας πορεία αλλά και τον τρόπο με τον οποίο αλληλοεπιδρούμε με τον κόσμο», τόνισε ο κ. Μητσοτάκης και προσέθεσε «έναν κόσμο μάλιστα ο οποίος βιώνει σήμερα μία εντελώς πρωτοφανή ρευστότητα».
Επεσήμανε ότι η Ευρώπη δοκιμάζεται από γεωπολιτικές πιέσεις στα σύνορά της, βρισκόμαστε αντιμέτωποι για πρώτη φορά μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου μ’ έναν εκτεταμένο πόλεμο στον πυρήνα της ευρωπαϊκής ηπείρου και από την άλλη η ίδια η Ευρώπη δοκιμάζεται από μεγάλες προκλήσεις στο εσωτερικό της.
Ισότιμος εταίρος σε ΕΕ και ΝΑΤΟ η Ελλάδα
Ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε ότι είναι υπερήφανος γιατί η πατρίδα μας σήμερα, το 2025, στέκεται πλέον όρθια και περήφανη με εμπιστοσύνη στις δυνάμεις της. Ως ένας ισότιμος εταίρος στην ΕΕ αλλά και στο ΝΑΤΟ, ως ένας πυλώνας σιγουριάς σε μια ταραγμένη περιοχή, ως ένας κόμβος ενέργειας, ως μια γέφυρα διεθνών συνεργασιών χωρίς να ακολουθεί τις εξελίξεις αλλά να προσπαθεί πάντα να τις διαμορφώσει. Τόνισε δε ότι είναι ένα πλεονέκτημα αυτό που κατάφερε να κατακτήσει χάρη σε μία σειρά από σωστές επιλογές.
Πηγή της σκληρής ισχύος κάθε χώρας πρέπει να είναι η αποτρεπτική της δυνατότητα υπογράμμισε και υπενθύμισε ότι συζητήθηκε πρόσφατα στη Βουλή το νέο 12ετές πρόγραμμα των ενόπλων δυνάμεων ύψους 28 δισ. ευρώ το οποίο ήδη έχει αρχίσει και δρομολογείται.
«… Νομίζω ότι πρέπει να μιλήσουμε λίγο για το πού βρισκόμασταν το 2019 και το πού βρισκόμαστε σήμερα ως προς την αμυντική, αποτρεπτική δυνατότητα της χώρας. Η αλήθεια, λοιπόν, είναι ότι σήμερα η πατρίδα μας στον τομέα της αεροπορίας διαθέτει ήδη 24 υπερσύγχρονα Rafale τα οποία πετούν. Έχει 42 τον αριθμό αναβαθμισμένα F-16, με προοπτική να φτάσουν τα 83 εντός των επόμενων δύο ετών. Αναμένει το 2028 να παραλάβει τα πρώτα από τα 20 F-35 τα οποία έχουν ήδη συμβασιοποιηθεί.
Στο Πολεμικό μας Ναυτικό αναμένεται να καταπλεύσει στις ελληνικές θάλασσες η πρώτη φρεγάτα Belharra πριν το τέλος του έτους. Θα προστεθούν άλλες τρεις. Ξεκινάει το πρόγραμμα του εκσυγχρονισμού των τεσσάρων ΜΕΚΟ. Βρισκόμαστε σε συζητήσεις με την Ιταλία για την προμήθεια δύο ελαφρώς μεταχειρισμένων φρεγατών FREMM. Ουδέποτε το Πολεμικό Ναυτικό δεν έχει δει μια τόσο μεγάλη και συσσωρευμένη επένδυση στις δυνατότητες του ως προς τα πλοία επιφανείας. Και το ίδιο, προφανώς, ισχύει και για τον Στρατό Ξηράς.
Ταυτόχρονα, όμως, υψώνουμε και την «Ασπίδα του Αχιλλέα» απέναντι σε εναέριες, σε θαλάσσιες, σε υποβρύχιες απειλές. Είναι προγράμματα στα οποία για πρώτη φορά συμμετέχει τόσο ενεργά και η εγχώρια βιομηχανία.
…Σκοπός της πατρίδας μας είναι πάντα να διαθέτει ποιοτική υπεροχή έναντι οποιουδήποτε αντιπάλου της. Και για πρώτη φορά νομίζω ότι είμαστε σε θέση να πούμε ότι αυτός ο στόχος επιτυγχάνεται», ήταν το χαρακτηριστικό απόσπασμα της ομιλίας που απηύθυνε στη Βουλή ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Ο πρωθυπουργός έκανε ειδική αναφορά στις εξελίξεις στον ενεργειακό τομέα, υπογραμμίζοντας πως οι έρευνες της Chevron σε συνέχεια των ερευνών της Exon στα ελληνικά νερά συνιστούν μία ακόμα σφραγίδα στο διαβατήριο της διεθνούς αξιοπιστίας της πατρίδας μας και μία απόδειξη για το ότι «αυτή η κυβέρνηση και ξέρει και μπορεί να ασκεί την κυριαρχία της και τα κυριαρχικά της δικαιώματα με βάση το διεθνές δίκαιο, ανεξάρτητα από τους όποιους εκνευρισμούς αυτό μπορεί να προκαλεί σε ορισμένους».
Είπε ότι σε αυτό το πλαίσιο προχωρήσαμε στον καθορισμό δύο νέων εθνικών θαλασσίων πάρκων εντός των χωρικών υδάτων της πατρίδας μας στο Αιγαίο και στις νότιες Κυκλάδες προστατεύοντας το περιβάλλον επιβεβαιώνοντας στην πράξη τη δικαιοδοσία της πατρίδας μας στις θαλάσσιες ζώνες μας.
«Και βέβαια οι ανακοινώσεις έγιναν σε συνέχεια της ρύθμισης μιας εκκρεμότητας από το παρελθόν. Αναφέρομαι στον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό που αποτυπώνει για πρώτη φορά σε ευρωπαϊκό επίπεδο τα ανώτατα δυνητικά όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ και αυτός ο χάρτης θα αναρτηθεί πολύ σύντομα στο σχετικό σάιτ της ΕΕ και αποτελεί επιβεβαίωση ότι η χώρα μας και ξέρει και μπορεί να διεκδικεί την υπεράσπιση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων», τόνισε ο κ. Μητσοτάκης.
Στρατηγικός εταίρος το Ισραήλ – Στο τέλος της πολιτικής διαδικασίας η αναγνώριση Παλαιστινιακού κράτους
Υπογράμμισε ότι αυτή η αναβαθμισμένη θέση της Ελλάδας επιβεβαιώθηκε και με τη συμμετοχή της Ελλάδας στη διεθνή σύνοδο κορυφής του Σαρμ ελ Σέιχ, όπου υπεγράφη η πρώτη φάση της συμφωνίας ειρήνης για τη Γάζα. «Η Ελλάδα από την πρώτη στιγμή επέμεινε στην ανάγκη κατάπαυσης του πυρός και απελευθέρωσης των ομήρων ως ένα απαραίτητο αναγκαίο αλλά όχι ικανό πρώτο βήμα για μία μόνιμη ειρήνη στην ευρύτερη περιοχή. Ταυτόχρονα βέβαια μία απαραίτητη προϋπόθεση ώστε να μπορέσει αυτή η ειρήνη να γίνει εφαλτήριο για μία λύση του Παλαιστινιακού στη βάση των δύο κρατών» τόνισε ο κ. Μητσοτάκης.
Ο πρωθυπουργός επεσήμανε ότι αμέσως μετά τις θηριωδίες της 7ης Οκτωβρίου η Ελλάδα αναγνώρισε το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα. «Παράλληλα εκφράσαμε την αλληλεγγύη μας προς τον παλαιστινιακό λαό τονίζοντας επανειλημμένως ότι κανείς στρατηγικός στόχος όσο σημαντικός κι αν μπορεί να είναι δεν επιτρέπεται να δικαιολογεί τον θάνατο και τον εκτοπισμό αμάχων» τόνισε ο κ. Μητσοτάκης και αναφέρθηκε στην αποστολή βοήθειας, την περίθαλψη τραυματιών, τονίζοντας ότι παραμένουμε σταθερή στη θέση μας «υπέρ της ίδρυσης παλαιστινιακού κράτους, προσοχή όμως εδώ δεν είναι η ώρα να παίξουμε παιχνίδια εντυπώσεων. Για την Ελλάδα η αναγνώριση ενός παλαιστινιακού κράτους θα έρθει μόνο στο τέλος της πολιτικής διαδικασίας που θα πρέπει να έχει και την αιγίδα του ΟΗΕ. Ταυτόχρονα ναι, η Ελλάδα ενδυναμώνει την εταιρική της σχέση με το Ισραήλ – βλέπουμε το Ισραήλ ως χώρα στρατηγικό εταίρο ανεξάρτητα με το ποια κυβέρνηση τυγχάνει να κυβερνά τη χώρα στη συγκεκριμένη χρονική σκηνή – αλλά ενδυναμώνουμε και τους δεσμούς μας με πολλές αραβικές χώρες».
Αναφέρθηκε επίσης στην περίπτωση της Λιβύης επισημαίνοντας ότι η χώρα μας είναι μία από τις λίγες αν όχι η μόνη ευρωπαϊκή χώρα που έχει αποκαταστήσει διαύλους επικοινωνίας και με την ανατολική και με τη δυτική, τις δύο ξεχωριστές διοικήσεις της Τρίπολης και της Βεγγάζης.
Τόνισε ότι οι συζητήσεις για ΑΟΖ είχαν ξεκινήσει από την δεκαετία 2000 δεν ολοκληρώθηκαν τότε, ωστόσο είναι δεδομένο ότι υπάρχει καρπός νομικών κειμένων που επιβεβαιώνει ότι ο φυσικός συνομιλητής της Λιβύης για ΑΟΖ είναι η Ελλάδα και όχι κάποια άλλη χώρα. Αυτό επιβεβαιώνεται και από την επιλογή της Chevron να συνομιλήσει με την Ελλάδα και όχι κάποιον άλλο για τα θαλάσσια κοιτάσματα, πρόσθεσε ο πρωθυπουργός.
Υποστηρίζουμε ενεργά τα κυριαρχικά μας δικαιώματα με πράξεις και όχι με λόγια
Ειδικά για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε ότι είναι σχέσεις που καθορίζει η ιστορία και προσδιορίζει η αναπόδραστη γεωγραφία. «Σχέσεις πάντως οι οποίες δεν μπορούν να κινούνται στο επίπεδο των ηχηρών συνθημάτων και των εντυπώσεων καθώς σχετίζονται με την ασφάλεια των συνόρων μας και την ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή. Από τον Σεπτέμβριο 2023 η ελληνική κυβέρνηση, η χώρα έκανε την ξεκάθαρη επιλογή να εντάξουμε τις διμερείς μας σχέσεις σε έναν δομημένο διάλογο τριών πυλώνων: τον πολιτικό διάλογο, τη θετική ατζέντα και τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης. Και μέσω αυτού του δρόμου αποκαταστήσαμε ένα πλέγμα επαφών και ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας παρά τις μεγάλες διαφορές μας. Το αποτέλεσμα: οι παραβιάσεις εναέριου χώρου μας μειώθηκαν καθέτως. Πρακτικά έχουν μηδενιστεί. Μόνο πέρυσι ταξίδεψαν εκατοντάδες χιλιάδες Τούρκοι επισκέπτες στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου χάρη στο καθεστώς της express βίζας το οποίο διαπραγματεύτηκε αυτή η κυβέρνηση ως εξαίρεση από τους κανόνες Σένγκεν με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή». Πρόσθεσε ότι ο συντονισμός των δύο ακτοφυλακών για το μεταναστευτικό και τον έλεγχο των ροών στο Αιγαίο έχει και αυτός σημειώσει μεγάλη πρόοδο σε σχέση με το παρελθόν.
«Ύστερα από όλα αυτά αναρωτιέμαι: γιατί και πώς κάποιοι κατακρίνουν τόσο εύκολα αυτή την πολιτική των ήρεμων νερών; Τι θέλουμε, ταραγμένα νερά, θέλουμε φουρτούνες, θέλουμε ατυχήματα και εντάσεις; Θα συνιστούσα και σήμερα πολύ μεγαλύτερη αυτοσυγκράτηση στους ψευτοπατριώτες που δηλώνουν πάντα ετοιμοπόλεμοι από την ασφάλεια του καναπέ τους. Ή σ’ αυτούς που μάχονται ανώνυμα από τα χαρακώματα του υπολογιστή τους. Από την πλευρά μας, εμείς συνεχίζουμε να κινούμαστε με υπευθυνότητα και ρεαλισμό, πάντα με γνώμονα το εθνικό συμφέρον με απόλυτο σεβασμό στο διεθνές δίκαιο. Επιδιώκουμε το διάλογο, δεν ανοίγουμε καμία συζήτηση για θέματα κυριαρχίας, θέλουμε τη συνεργασία αλλα υποστηρίζουμε ενεργά στο πεδίο τα κυριαρχικά μας δικαιώματα με πράξεις και όχι λόγια».
Στο πλαίσιο αυτό επανέλαβε ότι «η Ελλάδα ζητά να αρθεί η απειλή πολέμου από την γείτονα επαναλαμβάνοντας ότι η μοναδική διαφορά μεταξύ των δύο κρατών είναι η οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ στο Αιγαίο και στην ανατολική Μεσόγειο. Μέχρι να προσεγγιστεί όμως αυτή η μεγάλη διαφορά, μέχρι να καταφέρουμε να φτάσουμε στο σημείο να έχουμε με την Τουρκία μια ουσιαστική συζήτηση για αυτή τη μεγάλη εκκρεμότητα η πατρίδα μας δεν μένει ακίνητη. Κινείται με σχέδιο και με ευθύνη».
«Απολύτως συνεπής η Ελλάδα στο Ουκρανικό»
Περνώντας στο θέμα της εισβολής και παράνομης κατοχής της Ουκρανίας ο πρωθυπουργός τόνισε ότι εδώ και σχεδόν 4 χρόνια μαίνεται η πιο καταστροφική σύρραξη στην Ευρώπη από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Τόνισε ότι από την πρώτη στιγμή η Ελλάδα ήταν απολύτως συνεπής, καταδίκασε την παράνομη προσπάθεια της Ρωσίας να αλλάξει τα σύνορα με την ισχύ των όπλων. Όσοι λοιπόν ασκούν ανέξοδη και εκ του ασφαλούς κριτική θα πρέπει να αναλογιστούν τι θα σήμαινε μια άλλη στάση από πλευράς Ελλάδος, μια βολική ουδετερότητα όπως κάποιοι προτείνουν και εντός αυτής της αίθουσας. «Τι θα σήμαινε αυτή η επιβεβαίωση του αναθεωρητισμού στην πράξη για την ασφάλεια Κύπρου και την ασφάλεια της πατρίδας μας; Τι θα σήμαινε κάτι τέτοιο για την ευρύτερη σταθερότητα στην περιοχή μας. Αν η Ευρώπη έχει ένα λόγο να το κάνει εμείς έχουμε δύο λόγους. Δεν μπορούμε ποτέ να αναγνωρίσουμε κατοχές και τετελεσμένα» πρόσθεσε ο πρωθυπουργός.
Για τη μείζονα επιλογή της κοινής ευρωπαϊκής ασφάλειας σημείωσε ότι η εισήγησή μας για δημιουργία τείχους αεράμυνας βρίσκει ολοένα και περισσότερους υποστηρικτές. Υπενθύμισε ότι με τον πρωθυπουργό της Πολωνίας Ντόναλντ Τουσκ σε κοινή επιστολή είχαμε ζητήσει τη δρομολόγηση και χρηματοδότηση κοινών έργων ευρωπαϊκής άμυνας τα οποία θα ασφαλίζουν ολόκληρη την Ευρώπη με πόρους ευρωπαϊκούς ώστε να αποδείξουμε στην πράξη ότι η Ευρώπη παίρνει στα σοβαρά την άμυνα της δικιάς της ηπείρου.
Καμιά συμμετοχή της Τουρκίας στο SAFE χωρίς άρση casus belli και θεωρίας γκρίζων ζωνών
«Πάγια θέση μας είναι ότι η στρατηγική αυτονομία της ΕΕ μπορεί να προωθηθεί υπό μια κεντρική προϋπόθεση: να αποκλειστεί η συνεργασία με χώρες που δεν ασπάζονται τις αρχές της Ένωσης ή αντιστρατεύονται συμφέροντα κρατών μελών». Τόνισε ότι γι’ αυτό στο πρόγραμμα SAFE τέθηκαν αυστηροί όροι με δική μας πρωτοβουλία. Ο σημαντικότερος: για να συμμετέχει μία τρίτη χώρα όπως η Τουρκία θα πρέπει να έχει προηγουμένως συνάψει διμερή συμφωνία με την ΕΕ που απαιτεί ομοφωνία όλων των κρατών-μελών.
«…Επαναλαμβάνω ότι για την Ελλάδα δεν τίθεται κανένα ζήτημα συμμετοχής της Τουρκίας στο πρόγραμμα SAFE αν δεν αντιμετωπιστούν πάγια ελληνικά αιτήματα όπως η άρση του casus belli και της θεωρίας των γκρίζων ζωνών».
Ολοκληρώνοντας ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι «η εξωτερική πολιτική δεν οριοθετεί μία κυβερνητική επιλογή η οποία επιδιώκει απλά τη γενική επιδοκιμασία. Αντίθετα συγκροτεί τη γραμμή πλεύσης ενός ισχυρού κυρίαρχου κράτους που το οδηγεί με ασφάλεια και σιγουριά στον προορισμό του. Ιδίως σε συνθήκες που γίνονται ολοένα και πιο επικίνδυνες. Είναι μάλιστα μία πολιτική υπερβαίνει εκλογικούς κύκλους απαιτώντας τη στήριξη όλων όσοι βρίσκονται σε αυτή την αίθουσα, ανεξάρτητα από το κόμμα με το οποίο εξελέγησαν. Οι διαφωνίες γύρω από θέματα εσωτερικής επικαιρότητας είναι θεμιτές. Όταν όμως μιλούμε για την ασφάλεια της πατρίδας μας και τη διεθνή της θέση θα ήταν καλό να μιλούμε με μία φωνή. Να θυμίσω ότι ο ΥΠΕΞ αναλαμβάνει πρωτοβουλίες και ενημερώνει τα κόμματα σε τακτά χρονικά διαστήματα για όλα τα ζητήματα που αφορούν την εξωτερική πολιτική. Όταν ζητώ από τον ίδιο ενημέρωση για το τι γίνεται σε αυτές τις συναντήσεις μου περιγράφει μια πολύ ενδιαφέρουσα εικόνα. Ότι πίσω από τις κλειστές πόρτες όταν δεν υπάρχουν κάμερες και μικρόφωνα η συμφωνία και η δυνατότητα συγκλίσεων επιτυγχάνεται σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό. Και με το που βγαίνετε από τις ενημερώσεις λέτε συχνά τα ακριβώς ανάποδα». Επικαλούμενος δε λόγια του Ελευθέριου Βενιζέλου μίλησε για έναν προσανατολισμό που σήμερα καθορίζουν ο πατριωτισμός της ευθύνης και η ενεργή διπλωματία του αποτελέσματος.
