Του Λ.ΛΙΓΟΥΡΙΩΤΗ
Kινείται έντονα η Τουρκία στο θέμα της κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου TANAP από το Αζερμπαιτζαν στην Ευρώπη , μια εκδοχή διαδρομής του οποίου ενδιαφέρει άμεσα την Ελλάδα καθώς περνάει από τα εδάφη μας.
Συγκεκριμένα η τουρκική εφημερίδα Hurriyet αναφέρει ότι το σχέδιο κατασκευής του αγωγού φυσικού αερίου Tans Anatolian (ΤΑΝΑΡ) κυριάρχησε κατά τις επαφές του τούρκου Πρωθυπουργού κ. Τ. Ερντογάν στο Αζερμπαϊτζάν στις αρχές της εβδομάδας. .
Η εφημερίδα αναφέρει ότι ο αξίας 7 δις δολ. αγωγός ΤΑΝΑΡ θα μετατρέψει την Τουρκία σε ενεργειακό κόμβο για τη μεταφορά φυσικού αερίου και ότι εντός ενός έτους πρέπει να αποφασιστεί ποιος αγωγός θα συνδεθεί με τον ΤΑΝΑΡ . Τόσο η Τουρκία όσο και το Αζερμπαϊτζάν – που συμμετέχουν στο αρχικό τμήμα του αγωγού – πρέπει να αποφασίσουν αν ο ΤΑΝΑΡ θα συνδεθεί με τον Nabucco West για μεταφορά του αερίου μέσω Βουλγαρίας και Αυστρίας ή με τον (νέο) TGI για μεταφορά αερίου μέσω Ελλάδας και Ιταλίας.
Για το δεύτερο σχέδιο ήδη υπάρχει κατ αρχήν πολιτική συμφωνία για τη στήριξη του νέου αυτού διεθνούς αγωγού που, αν προκριθεί η κατασκευή του, θα μεταφέρει φυσικό αέριο από την Κασπία απευθείας στην ευρωπαϊκή αγορά διά μέσου Τουρκίας, Ελλάδας, Αλβανίας, Αδριατικής και Ιταλίας. Για τον αγωγό Trans Adriatic Pipeline (TAP) το πολιτικό πλαίσιο συζήτησε πρόσφατα ο υπουργός Εξωτερικών κ. Δημ. Αβραμόπουλος με τον ιταλό ομόλογό του Τζούλιο Τέρτσι, με τη συμμετοχή του υφυπουργού Περιβάλλοντος Ασ. Παπαγεωργίου.
Πρόκειται συγκεκριμένα για το πρότζεκτ κοινοπραξίας εταιρειών σχετικά με τον αγωγό που ξεκινάει από το Αζερμπαϊτζάν – κοίτασμα Σαχ Ντενίζ ΙΙ – και μέσω Τουρκίας, Ελλάδας και Ιταλίας θα στέλνει στην ευρωπαϊκή αγορά φυσικό αέριο. Είναι ανταγωνιστικός του Νabucco West (ο οποίος περνάει από Βουλγαρία, Ρουμανία Ουγγαρία κ.λπ.) και το ακριβές μοντέλο του είναι σε φάση συζήτησης.
Ο TAP – με μετόχους κατά 42,5% τη νορβηγική Statoil, η οποία συμμετέχει και στο κονσόρτσιουμ Σαχ Ντενίζ ΙΙ, την ελβετική EGL κατά 42,55% και τη γερμανική EON σε ποσοστό 15% – φιλοδοξεί να είναι ο τελικός νικητής του διαγωνισμού για τη μεταφορά του αζερικού αερίου. Mια σημαντική παράμετρος γι’ αυτή την εξέλιξη είναι η στήριξη των κυβερνήσεων Eλλάδας και Iταλίας ως χωρών διέλευσης, την οποία έχει ζητήσει η κοινοπραξία. Για να διασφαλίσει την πολιτική στήριξη, η κοινοπραξία TAP εμφανίζεται ανοιχτή στην είσοδο της ΔEΠA ή και άλλης ελληνικής εταιρείας σε αυτή, όπως και με την Ιταλία για την είσοδο της ENEL.Ηδη υπάρχουν συνομιλίες και με την κοινοπραξία αλλά και Αλβανική πλευρά σε υψηλό επίπεδο. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών κ. Αβραμόπουλος αναμένεται να συναντηθεί και να συζητήσει επί του θέματος αυτού και με τον αλβανό ομόλογό του κ. Εντμοντ Παναρίτι στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη. Υπάρχει η πιθανότητα ο κ. Παναρίτι να έλθει στην Αθήνα στις αρχές Οκτωβρίου.
Χωρίς το θέμα να σχετίζεται ευθέως αναφέρεται ότι η Ελλάδα και η Αλβανία πρέπει να λύσουν και κάποια ζητήματα που απασχολούν τις διμερείς σχέσεις, όπως π.χ η συμφωνία για τις θαλάσσιες ζώνες του 2009 που ανακλήθηκε από αλβανικής πλευράς. Το κοινό συμφέρον από τη διέλευση του αγωγού θεωρείται ότι μπορεί να βοηθήσει στην επίλυση της εκκρεμότητας, προσφέροντας στον ΤΑΡ την απαραίτητη πολιτική στήριξη. Πρέπει να σημειωθεί ακόμα ότι αντικειμενικά από τεχνική και οικονομική άποψη ο ΤΑΡ είναι πιο συμφέρουσα επιλογή από τον ανταγωνιστή του, τον Nabucco West.
Στα ελληνικά επιχειρήματα προστίθεται και η δυνατότητα μελλοντικής εμπλοκής στο πρόγραμμα και δυνατοτήτων από την διαφαινόμενη τριμερή ελληνο-ισραηλινο- κυπριακή συνεργασία στα ενεργιακά με νέους »δρόμους» μεταφοράς του ενεργειακου πλουτου από την Αν Μεσόγειο στην ΕΕ.