*Του Κώστα Σαρικά
Ο σεισμός της 6ης Φεβρουαρίου του 2023 στην Τουρκία αποτέλεσε την απαρχή μιας νέας πραγματικότητας πάνω από το Αιγαίο, με τα μαχητικά της γείτονος να σταματούν να παραβιάζουν το FIR Αθηνών και τον Εθνικό Εναέριο Χώρο.
Από τότε πέρασαν 21 μήνες απόλυτης ηρεμίας πάνω από το Αρχιπέλαγος, με τα αεροσκάφη readiness της Πολεμικής Αεροπορίας να απογειώνονται ελάχιστες φορές από τα αεροδρόμια επιφυλακής, προκειμένου να αναγνωρίσουν και να αναχαιτίσουν κάποια μεμονωμένα αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας.
Οι παραβιάσεις μηδενίστηκαν και οι ελάχιστες παραβάσεις αφορούσαν κυρίως πτήσεις ΑΦΝΣ, ελικοπτέρων και drones στο Νοτιοανατολικό Αιγαίο, οι οποίες το τελευταίο διάστημα έγιναν σχεδόν καθημερινό φαινόμενο.
Η απόφαση των γειτόνων να στείλουν 13 μαχητικά στο Νοτιοανατολικό Αιγαίο και συνολικά 17 αεροσκάφη, αν προστεθούν ένα CN-235, ένα ATR-72 και δύο UAVs, φέρνει νέα δεδομένα και αποτελεί, σύμφωνα με στρατιωτικές πηγές, μήνυμα για τη στάση της Τουρκίας το επόμενο διάστημα.
Τα τουρκικά αεροσκάφη πέταξαν σε περιοχή ανατολικά της Ρόδου εντός του FIR Aθηνών, η οποία είχε δεσμευτεί για άσκηση της TuAF.
Καθώς οι γείτονες δεν κατέθεσαν ως όφειλαν Σχέδια Πτήσης, όταν τα τουρκικά μαχητικά εισήλθαν στο FIR Αθηνών στα αεροδρόμια επιφυλακής της Πολεμικής Αεροπορίας σήμανε συναγερμός. Δύο ζεύγη μαχητικών F-16 απογειώθηκαν από την Κρήτη και κινήθηκαν άμεσα προς την περιοχή, ώστε να αναγνωρίσουν και να αναχαιτίσουν τους «εισβολείς». Τα τουρκικά αεροσκάφη δεν αντέδρασαν και επέστρεψαν στις Βάσεις τους, με τα μαχητικά της HAF να παραμένουν για αρκετή ώρα στην περιοχή πριν και αυτά αποχωρήσουν.
Μόνο τυχαία δεν εκτιμάται ότι ήταν η κίνηση των γειτόνων τη δεδομένη χρονική συγκυρία και μάλιστα την ώρα που βρίσκεται σε εξέλιξη η προσπάθεια διπλωματικής προσέγγισης, εν αναμονή της νέας συνάντησης Μητσοτάκη – Ερντογάν στις αρχές του 2025. Κίνηση, η οποία έρχεται ως συνέχεια στην προκλητική τους στάση μια «ανάσα» από την Κάσο, κατά τη διάρκεια των ερευνών του ιταλικού σκάφους για την πόντιση καλωδίων ηλεκτροδότησης. Τότε, έστειλαν Κύριες Μονάδες επιφανείας, φρεγάτες και κορβέτες, προκειμένου να παρεμποδίσουν το ερευνητικό, ενώ με NAVTEX έκαναν λόγο για θαλάσσια περιοχή που ανήκει στην τουρκική υφαλοκρηπίδα.
Την περασμένη εβδομάδα, τέσσερις τουρκικές φρεγάτες επιστρέφοντας από άσκηση κινήθηκαν και πάλι εκτός «δρομολογίου» κοντά σε Κάσο-Κάρπαθο, χωρίς όμως περαιτέρω συνέχεια, καθώς το ερευνητικό δεν βρισκόταν στην περιοχή. Όμως, ερώτημα αποτελεί τι θα συμβεί το επόμενο διάστημα, όταν θα αρχίσουν και πάλι οι προγραμματισμένες έρευνες στην ίδια περιοχή και πως θα αντιδράσουν οι γείτονες, αλλά και η Αθήνα σε ενδεχόμενη νέα τουρκική πρόκληση.
Η ηρεμία πάνω από το Αιγαίο το τελευταίο διάστημα έδωσε την ευκαιρία στην Πολεμική Αεροπορία να εξοικονομήσει πόρους και ώρες πτήσεις στα μαχητικά αναχαίτισης. Ουδέποτε, όμως, το Αεροπορικό Επιτελείο, και συνολικά το ΓΕΕΘΑ, άλλαξε κάτι στον σχεδιασμό της επιτήρησης του FIR Aθηνών και της ετοιμότητας σε κάθε κίνηση αμφισβήτησης κυριαρχίας και κυριαρχικών Δικαιωμάτων.
Η επαγρύπνηση παρέμεινε σε υψηλά επίπεδα και τίποτα δεν άλλαξε στις ετοιμότητες σε όλα τα αεροδρόμια readiness τόσο σε Σκύρο, Λήμνο και Καστέλι όσο και στις μητρικές Βάσεις. Το επόμενο διάστημα θα δείξει εάν οι γείτονες έχουν αποφασίσει να επιστρέψουν στην προγενέστερη κατάσταση, ωστόσο σε κάθε περίπτωση η στρατιωτική ηγεσία είναι έτοιμη για κάθε ενδεχόμενο.
