Του Κώστα Αλατζά
Ιδιαιτέρως κρίσιμα θεωρούνται τα επόμενα εικοσιτετράωρα, μέχρι τη Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 15 του μηνός, για την τελική έκβαση της νέας σοβαρής τουρκικής πρόκλησης στην ανατολική Μεσόγειο που συνιστά η νέα έξοδος του Oruc Reis για έρευνες ανοιχτά του Καστελόριζου και η δέσμευση με παράνομη NAVTEX θαλάσσιας περιοχής η οποία εκτείνεται μόλις 6,5 μίλια από τις ελληνικές ακτές και αποσκοπεί στην πλήρη αμφισβήτηση των δικαιωμάτων του νησιωτικού συμπλέγματος της Μεγίστης σε υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ. Το Πολεμικό Ναυτικό έχει αυξήσει τον βαθμό ετοιμότητας των μονάδων του ενώ σήμερα το πρωί στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας θα πραγματοποιηθεί σύσκεψη του υπουργού με τον αρχηγός ΓΕΕΘΑ και τους αρχηγούς των Επιτελείων για την αξιολόγηση της κατάστασης.
Το Oruc Reis, από χθες το απόγευμα, βρίσκεται εντός της θαλάσσιας περιοχής που παράνομα δέσμευσε η τουρκική NAVTEX νότια και νοτιανατολικά του Καστελόριζου και ανατολικά του 28ου μεσημβρινού και της Ρόδου. Σύμφωνα με την εικόνα που έχουν οι επιτελείς του Πολεμικού Ναυτικού τις τελευταίες ώρες το τουρκικό ερευνητικό κινείται εντός των ορίων της ελληνικής υφαλοκρηπίδας σε απόσταση 20-25 μιλίων νοτιανατολικά του Καστελόριζου.
Όπως εκτιμούν το πλοίο αναμένεται να ακολουθήσει βορειοδυτική πορεία με στόχο να φτάσει πολύ κοντά στο σύμπλεγμα των ελληνικών νησιών αλλά σε πρώτη φάση σε απόσταση μεγαλύτερη των 12 μιλίων από τις ελληνικές ακτές. Βέβαια, ουδείς δεν αποκλείει το ενδεχόμενο το πλοίο να φτάσει στα όρια της αιγιαλίτιδας ζώνης του Καστελόριζου, περιοχή η οποία θεωρείται δεσμευμένη με την έκδοση της παράνομης NAVTEX.
Το Oruc Reis και οι μονάδες του ΠΝ
Σύμφωνα με ανώτατη στρατιωτική πηγή το Oruc Reis συνοδεύεται από δύο βοηθητικά πλοία και τουλάχιστον πέντε πλοία επιφανείας του τουρκικού Πολεμικού Ναυτικού. Το ερευνητικό πλοίο κινείται με ταχύτητα περίπου 8 κόμβων και μέχρι στιγμής δε φαίνεται να έχει προχωρήσει σε ερευνητικές δραστηριότητες. «Δεν είναι απολύτως ξεκάθαρο ακόμη αν έχει ποντίσει καλώδια ή αν πραγματοποιεί έρευνες, τις επόμενες ώρες θα έχουμε σχηματίσει ακριβέστερη εικόνα», τονίζει στο OnAlert η ίδια πηγή.
Από τη πρώτη στιγμή, τις κινήσεις των τουρκικών πλοίων παρακολουθούν μονάδες του Πολεμικού Ναυτικού που είναι ανεπτυγμένες σε συγκεκριμένες θέσεις στη θαλάσσια περιοχή. Πληροφορίες από το υπουργείο Εθνικής Άμυνας αναφέρουν ότι τουλάχιστον δύο υποβρύχια και τρεις μονάδες επιφανείας του Πολεμικού Ναυτικού επιτηρούν διακρατικά τις κινήσεις του τουρκικού στόλου.
«Απαιτείται ψυχραιμία για να μην πέσουμε στην παγίδα της έντασης και του επεισοδίου που επιδιώκει η Τουρκία για να καθίσει με άλλους όρους στο τραπέζι των διερευνητικών επαφών», τονίζει ανώτατη πηγή του ΠΝ στο OnAlert. Όσο το τουρκικό ερευνητικό πλέει εντός των ορίων της ελληνικής υφαλοκρηπίδας τα πληρώματα των ελληνικών πλοίων καλούν δια ασυρμάτου το κυβερνήτη του Oruc Reis να απομακρυνθεί από την περιοχή δίχως εκείνος να ανταποκρίνεται στις ελληνικές συστάσεις.
Ανησυχία στην Αθήνα – Δυσαρέσκεια σε Βερολίνο και Παρίσι
Στην Αθήνα υπάρχει ανησυχία για τις διαθέσεις του Ερντογάν μετά την απόφαση του να αναγγείλει εκ νέου έρευνες στην ανατολική Μεσόγειο, αγνοώντας τόσο την πρόσφατη απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου όσο και τη διπλωματική προσπάθεια που έκανε το προηγούμενο διάστημα το Βερολίνο υπό τις ευλογίες των ΗΠΑ. «Ο Ερντογάν κινείται εκτός ορθολογικού πλαισίου και αυτό είναι ιδιαιτέρως ανησυχητικό» σχολιάζουν ανώτατες στρατιωτικές πηγές στο OnAlert.
Η εκτός λογικής ενέργεια της Άγκυρας να τορπιλίσει την έναρξη του συμφωνημένου, χωρίς ωστόσο να έχει προσδιοριστεί χρονικά, 61ου γύρου των διερευνητικών επαφών στην Κωνσταντινούπολη, προκαλεί ανησυχία και δυσαρέσκεια στην ΕΕ. Το Παρίσι κάλεσε την Άγκυρα να τηρήσει τις δεσμεύσεις της απέναντι στην Ευρώπη.
Το Βερολίνο ακύρωσε το ταξίδι του Γερμανού υπουργού Εξωτερικών στην Άγκυρα. Ο Χάικο Μάας επισκέπτεται σήμερα τη Λευκωσίας και την Αθήνα ενόψει της Συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Ο κ. Μάας θα γίνει δεκτός από τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη, ενώ θα έχει συνάντηση και με τον ομόλογό του Νίκο Χριστοδουλίδη. Στην Αθήνα, θα έχει συνομιλίες με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένδια.
Πού το πάει η Τουρκία
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις αναλυτών, η Τουρκία ασφυκτιά από το γεγονός ότι συμφώνησε ακολουθώντας τις θέσεις του Ευρωπαϊκού Συμβούλιο και των ΗΠΑ ότι το μόνο ζήτημα που πρέπει να συζητηθεί στις διερευνητικές επαφές μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας είναι ο καθορισμός των θαλασσίων ζωνών. Για αυτό το λόγο προβαίνει σε επιθετικές ενέργειες προκειμένου να πιέσει την ελληνική πλευρά και τη διεθνή κοινότητα ότι στην ατζέντα των επαφών πρέπει να τεθούν και άλλα ζητήματα που η Τουρκία θεωρεί ότι αποτελούν διαφορές ενώ η Ελλάδα τα χαρακτηρίζει ως μονομερείς τουρκικές αξιώσεις.
Εντούτοις, όπως σημειώνουν στο OnAlert καθηγητές Διεθνών Σχέσεων και Διεθνούς Δικαίου, επειδή θεωρείται αδύνατον να συζητηθούν και άλλα θέματα εκτός θαλασσίων ζωνών, η Τουρκία στοχοποιεί το Καστελόριζο και τις θαλάσσιες ζώνες του. Με την έκδοση της νέας NAVTEX ουσιαστικά επιχειρεί να ακυρώσει κάθε δικαίωμα σε υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ του Καστελόριζου, στέλνοντας έτσι το μήνυμα ότι συζητά μόνο για τις θαλάσσιες ζώνες αρκεί η ελληνική πλευρά να αποδεχτεί ότι το Καστελόριζο έχει μόνο αιγιαλίτιδα ζώνη.
